گروه ترجمه کلینیک آوان – چه چیزی ما را برای مدت طولانی در رسانه های اجتماعی نگه می دارد و باعث می شود اغلب آن را بررسی کنیم؟ تا به حال چند بار در شبکه های اجتماعی سرگرم بوده اید و متوجه شده اید که بیش از یک ساعت گذشته است؟ چقدر با نوجوانتان در مورد کنار گذاشتن تلفن و کنار گذاشتن شبکه های اجتماعی مشاجره داشته اید؟
رسانه های اجتماعی فواید زیادی دارند و در کنار همین فواید خطر مشکل ساز شدن را نیز دارند. یکی از بهترین کارهایی که ما به عنوان یک جامعه می توانیم انجام دهیم این است که از ماهیت رسانه های اجتماعی مطلع شویم و انتخاب های آگاهانه در مورد استفاده خود داشته باشیم.
بیایید 10 موردی را که رسانه های اجتماعی را اعتیاد آور می کند بررسی کنیم.
برخلاف یک فیلم، کتاب یا نمایشنامه، رسانه های اجتماعی محتوای نامحدود و بدون نقطه پایان ارائه می دهند. هر بار که صفحه‌نمایش را پایین می‌کشید، محتوای جدیدی برای بازخوانی وجود دارد. بنابراین، افراد باید بخش استدلال مغز خود (قشر پیش پیشانی) را درگیر کنند تا مزایا و معایب ادامه استفاده از رسانه های اجتماعی یا توقف آن را مشخص کنند. این نکته مهم را در نظر داشته باشید که، مغز تا اوایل 20 سالگی به طور کامل بالغ نمی شود و قشر جلوی مغز آخرین قسمتی است که به بلوغ می رسد.
به عنوان یک جامعه، ما همیشه به محتوای محرک و سرگرم کننده دسترسی داشته ایم، اما هرگز به این راحتی و یا به سرعت به دست نیامده است. در کسری از ثانیه (مدت زمانی که برای کشیدن انگشت یا کلیک کردن صرف می‌شود)، با پست، ویدیو یا تصویر بعدی آشنا می‌شویم. تحویل سریع محتوا در رسانه‌های اجتماعی محرک است، اما اجازه مکث طبیعی برای بازتاب، استدلال و انتخاب‌های آگاهانه را نمی‌دهد.
اگر هیچ گزینه ای برای «لایک» یا «ثبت نظر» یک پست یا عکس وجود نداشته باشد، فیس بوک و اینستاگرام چقدر متفاوت خواهند بود؟ قابلیت ارائه بازخورد (از طریق لایک، ریتوییت، اشتراک گذاری و ثبت نظر) فرصتی را برای تجربه پاداش های اجتماعی در رسانه های اجتماعی ایجاد می کند. بازخورد اجتماعی مثبت پاداش دارد و با گذشت زمان، ما می‌توانیم به دنبال آن جوایز باشیم و آماجی از عکس و ویدئو ارسال کنیم تا «لایک‌هایی» را که نشان دهنده تقویت اجتماعی است به دست آوریم.
استفاده از رسانه‌های اجتماعی چگونه مانند بازی با یک ماشین قمار است؟ پاسخ: ماهیت غیر قابل پیش بینی پاداش. برنامه های تقویت نسبت متغیر، موقعیت هایی هستند که در آن کاربر می داند پاداشی در راه است اما نمی داند چه زمانی. در رسانه های اجتماعی، کاربران نمی دانند چه زمانی درخواست دوستی، لایک یا نظر دریافت خواهند کرد. بنابراین، افراد بطور مستمر به صفحه اجتماعی خود رجوع می کنند تا به دیدن و بررسی پاداش های گرفته شده ادامه دهند. این یک شکل بسیار قدرتمند از برنامه ریزی تقویتی است و خاموش کردن آن دشوار است.
یکی از دلایلی که افراد در هر سنی به رسانه‌های اجتماعی علاقه دارند این است که پست‌ها کوتاه و به راحتی قابل هضم هستند. رسانه های اجتماعی تلاش زیادی نمی کند. توییت ها از 1 تا 280 کاراکتر را شامل می شود. ویدیوهای TikTok می توانند چند ثانیه یا حداکثر سه دقیقه باشند. برخلاف تماشای یک فیلم دو ساعته یا ساعت‌ها صرف خواندن کتاب، این محتوای کوتاه و محرک به راحتی توجه ما را به خود جلب می‌کند.
پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی درباره جمع‌آوری داده‌های کاربران شفاف هستند. آنها اطلاعاتی را در مورد مواردی که روی آن کلیک می کنیم، مدت زمانی که یک پست را مشاهده می کنیم، به چه کسی پیام می دهیم، به چه گروه هایی می پیوندیم و حتی اطلاعاتی از وب سایت های دیگر که به پلت فرم رسانه های اجتماعی متصل هستند جمع آوری می کنند. پس از جمع‌آوری داده‌ها، الگوریتم‌هایی برای سفارشی‌سازی تجربیات کاربران برای مطابقت با ترجیحات آنها استفاده می‌شوند. ما خیلی بیشتر به سمت برنامه‌هایی جذب می‌شویم که در آنها همه چیز مورد علاقه ماست و شخصی‌سازی محتوا، فیدهای خبری، ویدیوها، تصاویر، داستان‌ها، حلقه‌ها و توصیه‌ها باعث می‌شود کاربران برای مدت طولانی‌تری درگیر شوند.
حتی اگر تصمیم بگیرید از رسانه‌های اجتماعی دوری کنید، موانع بیشتری خواهید داشت. یک دوره عدم استفاده می‌تواند باعث ارسال ایمیل‌هایی به حساب کاربر شود که از آنها می‌خواهد بازگردند یا با محتوایی که ممکن است برایشان جالب باشد، آنها را جذب کند. ممکن است ایمیلی از یک پلتفرم رسانه اجتماعی با موضوع «دلم برات تنگ شده» دریافت کنید. یا «این توییت را که توسط اینفلوئنسر یا فرد مشهور منتشر شده بررسی کنید.» حتی ترک کردن رسانه‌های اجتماعی بدون جلب توجه باقی نمی ماند.
راه دیگری که ما مجذوب رسانه‌های اجتماعی می‌شویم، درخواست‌های ظریف از پلتفرم است که ما را به تعامل وادار می‌کند. برای مثال، ممکن است اعلانی دریافت کنیم که تولد کسی است و باید به او پیامی بفرستیم، یا ممکن است یک گالری عکس از افرادی که ممکن است آنها را بشناسیم به ما ارائه شود، که از ما می‌خواهد در میان تصاویر پیمایش کنیم تا به افراد دیگر وصل شویم و با آنها تعامل کنیم. بدون اینکه بدانیم، یا انتخابی آگاهانه داشته باشیم، در حال پیمایش، پیام رسانی، یا بررسی یک صفحه جدید هستیم. همه اینها ناشی از یک تلنگر، درخواست یا پیشنهاد ظریف از خود پلتفرم رسانه اجتماعی است.
انتقال دهنده عصبی دوپامین، در خواستن یا پیش بینی پاداش نقش دارد. هنگامی که اعلان رسانه‌های اجتماعی را می‌بینیم، در مراکز پاداش خود با دوپامین مواجه می‌شویم که اعلام می‌کند، “پاداش در راه است!”. این فعال شدن مدار پاداش، انگیزه ما را برای دنبال کردن پاداش افزایش می دهد. بنابراین ما بارها و بارها به بررسی رسانه های اجتماعی ادامه می دهیم.
رسانه‌های اجتماعی فقط مکانی برای ارسال تصاویر و پیام‌های شوخ‌آمیز نیستند، بلکه مکانی برای خرید و فروش محصولات، دعوت از مردم به رویدادهای اجتماعی، پیام‌رسانی به دوستان، خواندن اخبار و جمع‌آوری کمک مالی هستند. همچنین می توانید رویدادهای پخش زنده را تماشا کنید و آب و هوا را بررسی کنید. اگر استفاده از رسانه‌های اجتماعی مشکل‌ساز شود، رها کردن برنامه‌ها بدون از دست دادن فعالیت‌های اجتماعی، رویدادهای زنده و پیام‌های دوستان بسیار سخت است. رسانه‌های اجتماعی کاربردهای خود را متنوع کرده‌اند، بنابراین اگر ما به رسانه‌های اجتماعی متصل نباشیم یا در دسترس نباشیم تا بتوانیم در یک لحظه به آن دسترسی داشته باشیم، ترس بسیار واقعی از دست دادن وجود دارد.
رسانه های اجتماعی بخشی از زندگی ما هستند. فواید و پیامدهای منفی دارند. به عنوان مصرف‌کننده، باید از ویژگی‌های اعتیادآور رسانه‌های اجتماعی مطلع باشیم و انتخاب‌هایی داشته باشیم که به ما کمک کنند تا کنترل خود را بر محصول افزایش دهیم، نه اینکه محصول ما را کنترل کند.
منبع: سایکولوژِ تودی
