انواع سقف بتنی به دو دسته کلی دال بتنی و سیستم تیر و دال تقسیم می‌شوند. در ادامه ابتدا دال بتنی را بررسی کرده و انواع آن را شرح می‌دهیم. سپس به سراغ بررسی مزایا و معایب هر کدام میپردازیم.
دال بتنی تخت ساده درجا
دال بتنی تخت ساده پیش ساخته
دال بتنی تخت قارچی
دال مشبک وافل
دال مشبک اینتل دک
دال مجوف کوبیاکس
دال مجوف یوبوت
دال مجوف بابل دک
دال بتنی پیش تنیده
سقف تیرچه و بلوک با تیرچه بتنی پیش ساخته
سقف تیرچه و بلوک با تیرچه بتنی پیش تنیده
سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرومیت
📷
مزایا:
• طول عمر بالا
• سرعت اجرای بالا
• مناسب برای ایجاد ویژگی ضدلرزه در سازه به دلیل رفتار مناسب سقف در برابر نیروهای برشی و خمشی
• عایق بندی صوتی مناسب
• مقاوم در برابر حریق
• صرفه جویی در مصرف سیمان، آب، فولاد، سنگدانه ها و …
• صرفه جویی در هزینه های حمل و نقل و…
• عدم امکان استفاده در سازه هایی با اسکلت فولادی
• وزن بالا و افزایش بار مرده ساختمان
• مقاومت کششی ضعیف
سبک‌تر شدن وزن سازه
اجرا با سرعت بالا
به حداقل رساندن ارتفاع طبقات در صورت صلاح دید سازنده
اجرای دال تخت آسان تر از دال با تیر می باشد، زیرا اجرای آرماتوربندی و قالب بندی دال تخت آسان تر است. در بیشتر مواقع هزینه های اجرایی دال های تخت مناسب تر از هزینه های اجرایی دال با تیر می باشد. دال های تخت به دلیل انعطاف پذیری بیشتری که در محل قراردادن ستون ها دارند، سبب اجرای یک طراحی بهتر می شوند.
معایب دال تخت بتنی را بشناسید نسبت به دال دو طرفه هم از ضخامت بیشتری برخوردار است. لازم به ذکر است که در صورت استفاده از کتیبه در این دال با نصب تاسیسات تداخل‌هایی ایجاد می‌شود.
بررسی مزایای سقف وافل از جنبه‌های مختلف باعث چشم‌پوشی مهندسان از معایب سقف وافل و استقبالدر صنعت ساختمان ودیگر صنایع و سازه‌ها شده‌است. در ادامه به بررسی مهم‌ترین مزایای سقف وافل می‌بردازیم.
• امکان اجرا در دهانه‌های بلند و دهانه‌های کوتاه
• ایجاد سطوح اکسپوز و ظاهر زیبا
• کاهش تعداد ستون‌های ساختمان
• تامین پارکینگ بیشتر
• امکان حذف آویز تیرها
• افزایش ارتفاع مفید طبقات با حذف آویز تیرها
• امکان ستون گذاری نامنظم
• ایجاد فضاهای مسطح در بناهای مسکونی
• امکان استفاده ترکیبی از حفره‌های وافل در معماری فضاها
• حذف کامل یونولیت
• حذف کامل تیرچه
• ایمنی در برابر حریق و آتش سوزی
• بهبود عملکرد لرزه و ایمنی بیشتر در زلزله
• توزیع دو طرفه بارهای وارد به سازه
• حذف بتن ناکارآمد
• حذف تیرهای آویزدار و ایجاد دال تخت
• عدم وجود عیوب پنهان به دلیل مشخص بودن کامل زیر سقف
• حفظ رطوبت بتن به دلیل جنس پلاستیکی قالب‌های وافل که جذب آب آن صفر می‌باشد
• عدم وجود لرزش حین و پس از اجرا و بهره‌برداری
• صلبیت بیشتر در نتیجه عملکرد بسیار خوب در برابر بارهای وارده
• امکان اجرا در انواع سازه‌های فلزی و بتنی
•
• افزایش سرعت اجرا به دلیل حذف تیرهای فرعی
• آرماتوربندی ساده
• عدم نیاز به ماشین آلات و تجهیزات خاص
• حمل و نقل آسان قالب‌ها
• اجرای آسان بازشو‌ها و داکت‌ها در سقف
• امکان تردد راحت و ایمن کارگران حین اجرای سقف
• حذف تاخیرات ناشی از عدم تامین به موقع مصالح مانند یونولیت و تیرچه هنگام اجرای سازه
• کاهش میلگرد مصرفی نسبت به سیستم های مشابه
• کاهش بتن مصرفی با حذف بتن ناکارآمد
• حذف هرگونه یونولیت و تیرچه و تیرچه دوبل
• حذف هزینه اجرای نازک کاری پارکینگ‌ها
•
از جمله مهم‌ترین معایب سقف وافل می‌توان به هزینه‌های زیاد خصوصاً در پروژه‌های کوچک اشاره کرد. در حقیقت عرض کم پاشنه تیرهای متعامد این سقف‌ها موجب می‌شود بتن باکیفیتی نیاز داشته باشند که این امر هزینه تهیه بتن را افزایش می‌دهد. اگر پیمانکار بخواهد سقف وافل را با بالاترین کیفیت ممکن اجرا کند لازم است که هزینه‌های زیادی متقبل شود.
وجود آلودگی‌های صوتی خصوصاً در فضاهای شهری همواره از معضلات و چالش‌های ساختمان‌سازی به شمار می‌رود و یکی ازرایج‌ترین معایب سقف وافل مقاومت کم در برابر عبور صوت است. قالب‌های سقف وافل هنگام اجرا باعث می‌شوند که فاصله دو واحد ساختمانی به کمتر از ۵ تا ۷ سانتی‌متر برسد. این ضخامت کم موجب می‌شود که صدا به راحتی از سقف‌ها عبور کند. البته می‌توان از روش‌های مختلفی برای عایق‌بندی صوتی استفاده کرد اما بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که در ساختمان‌های مسکونی به جای سقفهای وافل از سقفهای تیرچه بلوک و یونولیت استفاده کنند.
از دیگر ایرادات و معایب سقف وافل می‌توان به مقاومت ضعیف آن در برابر حرارت و برودت اشاره کرد. این عدم مقاومت باعث افزایش مصرف انرژی شده و به‌راحتی انرژی گرما و سرما از آن عبورمی‌کند. همین امر باعث می‌شود که این سقف‌ها در ساختمان‌های مسکونی راندمان و بازدهی مناسبی نداشته باشند. چنانچه از سقفهای وافل برای ساختمان‌های مسکونی استفاده شود لازم است که روش‌های مختلف عایق‌بندی استفاده شود تا در مصرف انرژی صرفه‌جویی شود.
اگر چه اجرای راحت و سریع همواره به عنوان یکی از مزیت‌های سقف وافل عنوان شده است اما برداشتن قالب‌های آن بعد از اتمام کار می‌تواند چالش‌های متعددی برای افراد ایجاد کند. از آن‌جایی که قالب‌های وافل از چهار طرف توسط بتن تحت فشار قرار می‌گیرند، خارج کردن آنها می‌تواند کار سختی باشد و گاهی می‌تواند خطرات جانی نیز برای افراد ایجاد نماید. هم‌چنین قالب‌های وافل می‌توانند در زمان اجرای سقف از جای خود حرکت کرده و باعث ریزش بتن سقف شوند و در نهایت سقف با کیفیت پایینی اجرا خواهد شد.
برخلاف قالب‌های چوبی که به صورت رایج در اجرای سقفهای مختلف استفاده می‌شوند، قالب‌های وافل از جنس مواد پلیمری بوده و قیمت بالایی دارند به همین دلیل خرید آنها برای اجرای ساختمان‌های مسکونی مقرون به صرفه نخواهد بود. البته این قالب‌ها امکان استفاده مجدد و چندین‌باره دارند.
سقفهای وافل به دلیل استفاده از قالب‌های تخصصی از ضخامت کمی برخوردارند که احتمال آسیب دیدن آن خصوصاً در زمان اجرای تاسیسات محتمل است. این سقف‌ها هم‌چنین برای سطوح شیب‌دار مناسب نیستند و اجرای آن نیازمند تخصص و مهارت بالایی است.
در صورت اجرای سقف وافل در پروژه‌های ساختمانی ارتفاع طبقات افزایش پیدا می‌کند، به طبع آن تعداد طبقات ساختمانی باید کاهش پیدا کنند و این می‌تواند در پروژه‌های مسکونی چالش‌هایی ایجاد کند. وزن پایین سقفهای وافل باعث می‌شود که این سقف‌ها در مناطقی که در معرض بادهای شدید یا دارای جریان‌های سیکلونیک هستند مناسب نباشند
• مقاومت بالا در برابر حرارت و صوت
• کم بودن وزن نسبت به سایر سقف‌ها
• سرعت بالا در اجرا به دلیل پیش ساخته بودن دال
• اجرای آن از هزینه بالایی برخوردار است، دارای مقاومت متوسط در برابر حوادث و نگهداری دشوار از بلوک ها . بعضی از شرکت ها در تبلیغات خود میگویند این سقف سبک است. در صورتیکه به هیچ عنوان اینطور نیست. طبق توضیحاتی که دادیم در محدود قالب ها حدود 15 سانت و در محدوده بیرون از قالب ها حدود 35 سانت بتن ریزی خواهید داشت. این در حالی است که تیرچه بلوک حدود 5 سانت و وافل حدود ۷ سانت بتن ریزی روی قالب دارد. بنابراین گول تبلیغات را نخورید. این سقف مزایای زیادی دارد ولی مزیتش قطعا سبک بودن آن نیست!!
• کاهش مصرف بتن در ساخت سقف، دارای سرعت عمل بالا در ساخت سازه، برخورداری از عایق مناسب در برابر لرزش و سروصدا
دلایل انتخاب سقف کوبیاکس
صنعتی سازی
عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد برای احداث کارخانجات مواد اولیه
عدم نیاز به نیروی کار خیلی متخصص و امکان استفاده از نیروهای موجود
امکان احداث کارخانجات تولیدی در اقصی نقاط کشور
عدم وابستگی به خارج از کشور
سازگاری با مباحث و مقررات ملی ساختمانی کشور
اقتصادی بودن تکنولوژی و امکان رقابت با سیستم های رایج
انعطاف پذیری سیستم در ارتباط با مسئله معماری و سازه ای
تکنولوژی دوستدار محیط زیست از دیگر دلایل انتخاب سقف کوبیاکس
باربری ٢ محوره.
بهینه سازی المان های عمودی مانند ستون ها و دیوارهای برشی(ستون های لاغرتر، کاهش ۴٠ درصدی)حجمی و عددی ستون ها.
بهینه سازی دال و فونداسیون(کاهش بارهای وارد بر پی، دال های تا ٣٠ درصد سبک تر)
بهینه سازی المان های سخت کننده (کاهش بارهای افقی)
کاهش ارتفاع کلی سازه(بهینه سازی ارتفاع سقف)
کنترل خیز بهتر
مقاومت بهتر در برابر نیروهای زلزله(کاهش اثر آسیب های لرزه ای، کاهش ارتفاع و سبک شدن سازه)
حذف تمام تیرهای اصلی
مزایای معماری در انتخاب سقف کوبیاکس عبارتند از:
انعطاف پذیری در پلان معماری(کاهش عددی ستون ها)
قابلیت پذیرش کاربری های گوناگون
سهولت تغییر کاربری افقی و عمودی
امکان اجرای کنسول تا ٧ متر
امکان ایجاد بازشو در هر شکل و اندازه در سقف
افزایش فضای مفید
قابلیت اجرای دهانه تا ١٨ متر بدون اجرای ستون
مزایای اقتصادی سیستم سقف کوبیاکس عبارتند از:
کاهش مصرف بتن
کاهش المان های سازه ای
کاهش مصرف آرماتور
کاهش زمان ساخت
کاهش هزینه های اجرای تأسیسات(حذف تیرها و مشکلات ناشی از آویز تیرها)
کاهش ارتفاع کلی سازه به دلیل بهینه سازی ارتفاع سقف
استفاده از این سیستم در پروژه های کوچک ازلحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست.
اصل تکنولوژی سیستم سازه ای کوبیاکس مربوط به کشورهای اروپای غربی (نظیر انگلستان و آلمان) بوده و با توجه به اینکه این کشورها اصولاً لرزه خیز نیستند استفاده از این سیستم در کشور ما مخصوصاً در مناطق با خطر لرزه ای زیاد و خیلی زیاد جای سؤال داشته و در این زمینه تحقیقات لازم انجام نشده است (از این سیستم در کشورهای لرزه خیزی مانند ژاپن و یا غرب ایالات متحده استفاده نمی گردد و استاندارد مربوط به این نوع سقف در هیچ یک از آیین نامه های معتبر لرزه ای وجود ندارد)
• عایق بودن در برابر حرارت و صوت به دلیل تو خالی بودن
• امکان اجرای سقف در دهانه‌های بلندتر
• استفاده از مصالح کمتر و به نسبت هزینه‌ی کمتر
• داشتن ظاهر زیبا و منحصر به فرد
• عملکرد بهتر در برابر بارش باران و برف
• سرعت بالای اجرا به همراه هزینه‌ی نسبتا پایین
•
مقاومت بسیار بالا در برابر نیرو‌ها
امکان اجرا در دهانه‌های بلند مثل پل‌ها و تونل‌ها
همانطور که می‌دانید به دلیل مزایای نام برده در تونل‌های شهری و بین شهری از این سقف استفاده می‌شود، اما مهم‌ترین عیبی که این سقف دارد زمان بر بودن ساخت آن است.
با توجه به اینکه این سقف به یکی از پرفروش ترین و محبوب ترین محصولات بازار در ساختمان سازی تبدیل شده، می توان نتیجه گرفت که مزایای زیادی دارد.
• محافظ گرما و صدا (عایق صوتی و حرارتی)
• کم وزن و سبک
• دارای سطح یکدست و یکپارچه
• صرفه جویی در مصرف بتن به علت استفاده از بلوک های توخالی
• استفاده از نیروی انسانی کمتر و صرفه جویی در هزینه ها
• نصب آسان بدون نیاز به جرثقیل (به علت وزن کم تیرچه)
• سرعت در اجرای سقف (به دلیل استفاده از تیرچه و بلوک پیش ساخته)
• کاهش بار مرده سقف (به دلیل سطح صاف و یکنواخت و کاهش ضخامت نازک کاری)
• بسیار مقرون به صرفه به دلیل مصرف فولاد کم
این مزایا باعث شده تا بیشتر سقف ساختمان های امروزی، از نوع تیرچه بلوکی باشند.
مزایای گفته شده، گاهی معایبی نیز به دنبال دارد. برای مثال وزن سبک باعث مقاومت کمتر در برابر نیروهای بسیار شدید می شود. در ادامه به 7 دلیل که نباید از سقف تیرچه بلوک استفاده کرد اشاره می کنیم. معایب سقف تیرچه بلوک عبارتند از:
1. خروج مواد سمی از یونولیت در هنگام آتش سوزی و به خطر انداختن جان ساکنین
2. مقاومت کمتر در برابر نیروهای برشی مانند زلزله به دلیل وجود تیرچه های نازک
3. محدودیت در دهانه های بیشتر از 8 متر
4. احتمال ترک خوردن گچ روی سقف با گذشت زمان به دلیل وجود درزهای بین تیرچه و بلوک ها
5. نیاز به استفاده از شمع و جک برای اجرای سقف
6. امکان شکسته شدن پاشنه تیرچه های سقف که وظیفه انتقال بار به ستون ها را دارد (فرونشست)
7. عدم امکان اجرای سقف های منحنی (تیرچه بلوک برای سقف های تخت مناسب است)
به طور کلی انتخاب این نوع سقف برای ساخت و ساز باید با توجه به شرایط و نیازهای ساختمان انجام شود.
در این مطلب به معایب سقف تیرچه بلوک و دلایلی که بهتر است از آن استفاده نشود، اشاره کردیم. همانطور که گفته شد این سقف ها مقرون به صرفه هستند اما با توجه به مقاومت بسیار کم و احتمال بروز خطرهای جانی و مالی در آینده، بهتر است ریسک نکنید. یونولیت استفاده شده در این سقف ها شیمیایی هستند و در صورت آتش سوزی، سم خطرناکی آزاد می کنند.
اگر قصد اجرای این نوع سقف ها را دارید، حتما از مهندسان و کارشناسان متخصص کمک بگیرید تا خطرات آن را به حداقل برسانند.
همانطور که در ابتدا این مطلب گفتیم قبل از اینکه سقف خود را انتخاب کنید ابتدا باید معماری پروژه خود را نهایی کنید. اگر بخواهیم در یک جمله به شما بگوییم که چه سقفی را انتخاب کنید اینطور می توان گفت که :
• در دهانه های کوتاه و متوسط مثل پروژه رسالت می‌توانید تیرچه بلوک را انتخاب کنید.
• در دهانه های بلند مثل پروژه مصلی۲۶ یا پروژه رسالت۲ انتخاب سقف وافل بهترین گزینه است.
• در سقف هایی که بار سنگین را تحمل میکنند مثل پارکینگ ها یا کارگاه های صنعتی یا مواردی که بخواهیم مثل پروژه طرقبه ضخامت سقف در کمترین مقدار خود باشد سقف دال تخت بتنی گزینه اصلی خواهد بود.
