در تعریف سرقفلی در قانون آمده است که، سرقفلی حق و امتیازی است که به موجب پرداخت وجه از سمت اجاره کننده به مالک ملک تجاری به مستاجر داده می شود. به موجب این قرارداد زمانی مالک می تواند تقاضای تخلیه کند که وجهی که در قبال سرقفلی دریافت کرده است را تصفیه کند.
نکته قابل اهمیت این است که سرقفلی حقوقی است که به ملک های تجاری تعلق می گیرد و به نوع کسب و کار شخص اجاره کننده ربطی ندارد.
این نوع سرقفلی به شخصی تعلق می گیرد که سابقه طولانی در ملک تجاری دارد. با توجه به این که ملک بعد از سال ها با این کسب و کار شناخته می شود، به شخص مستاجر امتیاز کسب تعلق می گیرد.
این نوع سرقفلی به هر ملک تجاری تعلق می گیرد، که بهایی که مالک می تواند از اجاره کننده دریافت کند بر اساس مساحت و وسعت ملک، موقعیت جغرافیایی آن، متریال ملک و... تعیین می شود.
این امتیاز به مستاجر و فقط برای ملک های تجاری تعلق می گیرد، در صورتی که در سال های متعدد ملک تجاری را با حرفه و کسب و کارش پابرجا نگاه دارد. بعد از تخلیه ملک این حق باید به مستاجر پرداخت گردد. بر خلاف سرقفلی که یک ویژگی جدا نشدنی از ملک تجاری است، حق کسب مربوط به کسب وکار مستاجر است.
در صورتی که مبلغ سرقفلی در ابتدای قرارداد پرداخت گردد، این حق به مستاجر و ملک تعلق می گیرد. در غیر این صورت مالک می تواند این حق را از مستاجر سلب کند.
مبلغ سرقفلی چگونه مشخص می شود؟
تمامی این موارد باید به تایید دادگاه رسیده و سپس مبلغ سرقفلی توسط دادگاه تعیین خواهد شد.
تغییر کسب و کار: در صورتی که در قولنامه اجاره، یک شغل خاص ذکر شود و پس طی زمان مستاجر بدون رضایت مالک شغل خود را عوض کند، موجر می تواند محل را بدون پرداخت مبلغ سرقفلی تخلیه کند. و حق سرقفلی از مستاجر سلب می شود.
نپرداختن اجاره: مستاجر و مالک سرقفلی باید اجاره خود را ماهانه پرداخت کند، در صورت پرداختن نشدن اجاره، مالک می تواند با اقدامی قانونی و از طریق اظهار نامه اقدام به دریافت اجاره کند. در صورتی که برای بار سوم اظهار نامه مبنی بر پرداخت نشدن اجاره به مستاجر ارسال شود، مالک می تواند از طریق قانونی نسبت به تخلیه ملک اقدام کند.
انتقال به شخص ثالث: زمانی که صاحب سرقفلی بدون رضایت مالک، اقدام به انتقال سرقفلی کند، مالک می تواند ملک تجاری خود را تخلیه کند .این امر پس از پرداخت نصف مبلغ سرقفلی به مالک سرقفلی صورت می گیرد.
منبع: سایت مشاوره حقوقی آوای وکلا
