به گفته فارابی حنجره انسان کامل ترین ساز و تولیده کننده صدا است، آواز در واقع شکل سازمان یافته ای از صدای انسان است که طی آموزش ها و تعالیم مختلف این صدا جهت دار و زیبا خواهد شد، همه ما در زندگی روزهایی صداهایی با خود زمزمه کرده ایم و بیتی را همراه با آواز خوانده ایم، اما آنچه که ما به عنوان صدا در آواز میشناسیم در زنان، کودکان و مردان متفاوت است.
در این مقاله به بررسی انواع صدا در آواز پرداختیم.
صدا در زنان و مردان ویژگی های جداگانه دارند که این ویژگی های متمایز، تفاوت را به وجود آورده اند.
صدا در زنان معمولا چپ کوک است، این نوع صداها دارای فرکانس زیر و همچنین دارای تنالیته ی زیر می باشند و صداهای چپ کوک صداهایی که بم باشد را شامل می شود و صدای آقایان در این دسته بندی از صداها قرار می گیرد.
اولین گام در مسیر خواننده شدن شناخت نوع صدا است، در حقیقت شناخت صدای خود در آواز خوانی برای یک خواننده مانند شناخت خود وجودی شخص می باشد در زندگی، به هر اندازه که خواننده با نوع صدای خود بیش تر آشنا باشد، به همان اندازه نیز بهتر می تواند سبک خواندن خود را انتخاب نماید و اصولا خواننده ای که نزدیک ترین نوع سبک به صدای خود را انتخاب می کند، چون صدای خود را در قالب مناسب خودش قرار می دهد، به طور قطع علاوه بر این که در کار خوانندگی موفق خواهد شد، در مسیر خوانندگی نیز به مرور زمان با انجام دادن تمرین های بیش تر دارای صدایی پخته تر و گیراتر می شود.
1- سوپرانو (Soprano)
سوپرانو به نوع صدای بسیار زیر گفته می شود و در واقع نقطه ی مقابل صداهای بم می باشد، دامنه ی آن از do زیرخط اول حامل تا do بالای پنج خط حامل می باشد، سوپرانو خود دارای انواع مختلفی است که عمده تفاوت آن ها از لحاظ میزان زیر بودن صدا با یکدیگر می باشد؛ انواع صداهایی که در دسته صداهای سوپرانو قرار می گیرند، عبارت هستند از:
سوپرانو کلراتور (Coloratura soprano) این نوع سوپرانو، نازک ترین و زیرترین نوع از صداهای این نوع از صدا را شامل می شود که فوق العاده ضعیف و سبک نیز می باشد.
لژر در جایگاهی پس از سوپرانو کلراتور قرار می گیرد.
لیریک (Lyric sopano) معمول ترین نوع صدا در این گروه به شمار می آید و صدایی را شامل می شود که دارای دو خصوصیت شفافیت داشتن و گرم بودن است.
دراماتیک (Dramatic soprano)
نوع این صدا گیرا و در عین حال قدرتمند می باشد.
در مقایسه با انواع سوپرانوها ظرافت های کم تری را داراست که البته داشتن این حالت همیشگی نیست و به صورت معمول به این شکل می باشد.
در اجراهای اپرا کسانی را که برای ایفای نقش هایی با حس های تراژدی، غمگین و حماسی در نظر می گیرند، عموما از بین افرادی با داشتن یک چنین جنس صداهایی انتخاب می نمایند.
این نوع از صداها که به آن صدای متزوسوپرانو نیز گفته می شود، از صدای سوپرانو یک کم بم تر هستند و یک صدای متوسط مربوط به صدای خاص زنانه را شامل می شود، گستره ی آن از Laزیر خط اول حامل تا La بالای خط پنجم حامل می باشد.
3- آلتو یا کنترآلتو (contr alto)
آلتو به بم ترین نوع صدایی که برای خانم ها وجود دارد، گفته می شود، در واقع بم ترین نوع صدای زنانه، است و معمولا زنان ایرانی از این نوع صدا را دارا هستند، کنترآلتو نیز نوع صدایی است که بم و متعلق به خانم هاست، وسعت آن از نت Faزیر خط اول حامل تا Fa روی خط پنجم حامل می باشد.
صداهای مردانه
1- تنور(Tenor)
تنور به زیرترین نوع صدای مردان گفته می شود که دامنه ی آن بر اساس کلید Sol، ازنت Doزیرخط اول تا Do بالای خط پنجم است با این تفاوت که صدا دهندگی آن یک اُکتاو بم تر ( از سپرانو) می باشد، این نوع صدا در آواز مردان در موسیقی ایرانی اهمیت فوق العاده ای دارد و میتوان گفت که بیشتر آوازخوانهای ایرانی صدایی از همین نوع را دارند.
صدای متوسط مردان را گویند که گستره ی آن از نت La زیر خط اول حامل تا La بالای خط پنجم حامل بوده و صدا دهندگی آن یک اکتاو بم تر (از متسو سپرانو) است
3- باس (Bass)
بم ترین نوع صدای مردان را گویندکه وسعت آن از نت Fa زیر خط اول حامل تا Fa روی خط پنجم حامل بوده و صدا دهندگی آن یک اکتاو بم تر (از آلتو) است.
کودکان صدای محدود و ثابتی نسبت به صدای بزرگسالان دارند و از تنوع کمتری برخوردار است، در این نوع صدا، حجم و رنگ صدا به خاطره حنجره‌ها و تمبرهای صوتی مشابه، صدایی یکسان دارند و با شروع دوران بلوغ و رشد، به تدریج صدا تغییر کرده و در رده‌های مختلف بزرگسالان قرار می‌گیرند.
حرف آخر
پس از شناخت نوع صدا لازم است تا مهارت کنترل صدای خود را یاد بگیرید.کنترل صدا علاوه بر زیبایی آوازتان، سلامت حنجره شما را تضمین می کند، همچنین پس از این مرحله شما باید نت خوانی را یاد بگیرید که توصیه ما به شما آموزش زیر نظر یک استاد ماهر است.
منبع مطلب: سایت آوای روح نواز
