تحریر و ویبراتو در خوانندگی دو مبحث بسیار مهم هستند. در واقع پایه های صداسازی و خوانندگی روی این دو اصل بنا شده اند. بدون ویبراتو و تحریر هیچ آهنگ و آوازی نمی تواند لذت بخش باشد. ویبراتو و تحریر تنها مختص خوانندگی نیستند. بلکه این دو مبحث در سازها نیز وجود دارند.
خواننده های تازه کاری که می خواهند صدای خود را تقویت کنند باید بتوانند تکنیک های ویبراتور و گاها تحریر را در صدای خود تولید نمایند. در ادامه می خواهیم به معرفی بیشتر تحریر و ویبراتو در خوانندگی و تکنیک های ایجاد این دو بپردازیم.
چه اطلاعاتی در مورد تحریر و ویبراتو در خوانندگی دارید؟ احتمالاً بارها در ذهن خود این سؤال را داشته اید که چرا صدای خواننده های حرفه ای تا به اندازه پراحساس است؟ خواننده ها با صدای خود چه کاری انجام می دهند که شنیدن آن می تواند برای انسان حسی زیبا ایجاد کند؟ در واقع می توان پاسخ این سؤال را در ویبراتو یا ویبراسیون صدای خواننده ها جست و جو کرد.
ویبراتو به حالتی گفته می شود که خواننده در یک نت خاص موج های بسیار ریزی ایجاد می کند. این موج ها باعث لرزش صدا به صورت پیوسته و هماهنگ می شود. موج هایی که در ویبراسیون ایجاد می شوند باید از نیم پرده از نوت اصلی کمتر باشند. یعنی نباید از نیم پرده تجاوز کند. زیرا در این حالت ویبراسیون خوبی ایجاد نمی شود. ویبراسیون با توجه به صدای خواننده می توان بسیار سریع و یا بسیار کند باشد.
تحریر و ویبراتو در خوانندگی چگونه انجام می شود؟ زمانی که حنجره و تارهای صوتی و ماهیچه های گردن در استراحت کامل هستند، ویبراتور کاملا به صورت طبیعی ایجاد می شود. برای ایجاد ویبراتور خوانندگان باید بتوانند به درک درستی ویبراتور برسند. در ویبراتور موج ها باید کاملا با هم پیوسته باشند. در غیر این صورت نمی توان آن را ویبراسیون نامید. تنفس در ویبراتو حرف اول را زده و نقش کلیدی را دارد. برای تولید ویبراسیون خواننده باید بتواند تنفس خود را به صورت کامل مدیریت کند. ثانیه به ثانیه تنفس در ویبراسیون است.
تکنیک ایجاد ویبراتو
تکنیک ایجاد تحریر و ویبراتو در خوانندگی را می شناسید؟ برای ایجاد ویبراسیون در صدا، خواننده های تازه کار باید ابتدا آموزش های لازم را در این زمینه دریافت کنند. دریافت آموزش سازنده و تلاش و تمرین مداوم تنها ایجاد یک ویبراسیون صحیح در صدا است. در ادامه مقاله “تحریر و ویبراتو در خوانندگی” می خواهیم به یک تکنیک سازنده و پرطرفدار برای ایجاد ویبراسیون در صدا بپردازیم.
شایان ذکر است برای اجرای تکنیک تحریر و ویبراتو در خوانندگی ابتدا باید مهارت های مربوط به تکنیک تنفسی در خوانندگی را آموزش دیده باشید.
1)ابتدا سعی کنید یک مصوت را انتخاب کنید تا بتوانید تکنیک ویبراسیون را روی آن ایجاد کنید. مثلاً مصوت آ.
2)برای ایجاد ویبراسیون روی مصوت آ باید حتماً آن را به صورت هآ تلفظ کنید. زیرا این گونه می توانید بازدم خود را هنگام تولید ویبراسیون مدیریت کنید.
3)سپس سعی کنید حنجره خود را در حالت استراحت قرار داده و از دیافراگم خود کمک بگیرید.
4)ابتدا نفس عمیقی بکشید و بازدم خود را به صورت هآ هآ هآ بیرون دهید. این صداها را به صورت جدا گونه، قاطع و کوتاه بیان کنید. در هر بازدهم سعی کنید بیست بار هآ هآ را تکرار کنید.
5)سپس برای ایجاد ویبراسیون باید سعی کنید این مصوت ها را به هم پیوند دهید و به صورت پیوسته تکرار کنید. باید یک نوع لرزش و موج خفیف در صدای شما به وجود بیاید.
6)در این حالت شاهد صدای هآآآآآ خواهید بود. ایجاد ویبراسیون به تمرین و تکرار فراوانی نیاز دارد.
در تحریر و ویبراتو در خوانندگی، آنهم به طور صحیح مدیریت تنفس، دیافراگم و ماهیچه های شکمی نقش کلیدی دارند. بدون ایجاد مدیریت دم و بازدم نمی توان یک ویبراسیون هماهنگ و صحیح را با صدا ایجاد کرد. پس حتماً قبل از آنکه سراغ تکنیک های تحریر و ویبراتو بروید باید بتوانید دم کوتاه و بازدم طولانی و یکسان داشته باشید. بازدم باید بین 20 تا 30 ثانیه طول بکشد تا بتوان به نحوه صحیح آن را در تحریر و ویبراتو در خوانندگی به کار برد.
تحریر در خوانندگی
تحریر و ویبراتو در خوانندگی به صداهایی گفته می شود که از طریق بازدم خارج شده و توسط ماهیچه های حنجره قطع و وصل می شود. این قطع و وصل شدن در حنجره با سرعت بالایی انجام می پذیرد. در واقع خواننده در تحریر به سرعت از یک نت به یک نت دیگر رفته و باز به نت قبلی خود بازمی گردد. تحریر شباهت زیادی به آواز پرندگان دارد. این نت ها به صورت بالا و پایین شده و صدایی بسیار زیبا ایجاد می کنند.
ماهیچه های حنجره نقش اصلی را در هنگام تحریر و ویبراتو در خوانندگی دارند. یعنی دیافراگم هوا را خارج می کند. سپس ماهیچه های حنجره به آن شکل می دهند. تحریر به ایجاد نت ها سرعت داده و باعث ایجاد احساس خوبی در صدا می شود. تحریر در موسیقی سنتی ایران به وفور دیده می شود. استاد محمدرضا شجریان، همایون شجریان و علیرضا افتخاری جز خوانندگانی هستند که به وفور از این تکنیک استفاده می کنند.
برخی از کارشناسان صداسازی باور دارند که تحریر و ویبراتو در خوانندگی همان چهچهه است. اما برخی دیگر از این کارشناسان معتقدند چهچهه تنها نوعی از تحریر است. در واقع نمی توان به تحریرهایی که در سبک پاپ ایجاد می شوند چهچهه گفت. چهچهه به تحریرهایی گفته می شود که به صورت طولانی ایجاد می شوند و در سبک موسیقی سنتی بسیار پرکاربردند. در حالی که در موسیقی پاپ به ندرت شاهد چهچهه خواهیم بود. در چهچهه شکست صدا و سرعت تغیر نت ها به اوج خود خواهد رسید.
تکنیک های خوانندگی
?
تکنیک های مهمی برای ایجاد تحریر و ویبراتو در خوانندگی در صدا وجود دارند. انعطاف صدا اصل و پایه تحریر را شکل می دهد. اگر صدا انعطاف نداشته باشد فرد قادر نخواهد بود تا بین نت ها به سرعت جا به جا شود. در نتیجه هیچ تحریری ایجاد نمی شود. بنابراین برای ایجاد تحریر ابتدا باید سعی کنید انعطاف لازم را به صدای خود ببخشید.
1(برای آنکه بتوانید صدای خود را برای اعطاف دادن آماده کنید، سعی کنید دو الی سه عدد نت برای خودتان انتخاب نمایید.
2(سپس سعی کنید این نت ها را پشت سر هم ایجاد کنید. این کار را با سرعت بسیار کمی شروع کنید. سپس به مرور سرعت خود را بین نت ها افزایش دهید.
3(این کار را تا زمانی که بتوانید با سرعت مناسبی بین نت ها جابهجا شوید انجام دهید.
4(سپس آهنگ خاصی را انتخاب نمایید. سعی کنید آهنگ را بارها و بارها با دقت گوش دهید. این گونه می توانید زمان هایی که خواننده از تحریر استفاده می کند را پیدا کنید.
5(سپس با استفاده از نرم افزار گوشی موبایل یا کامپورتان سعی کنید سرعت پخش آهنگ رو کاهش بدید. سپس سعی کنید همراه با خواننده آواز بخوانید و نقاط تحریر را کاملا رعایت کنید.
6(پس از آنکه صدایتان به انعطاف لازم رسید کم کم سرعت پخش آهنگ را افزایش دهید و همزمان با آن بخوانید.
تحریر و ویبراتو در خوانندگی تکنیکی است که انواع مختلفی دارد. معمولاً یاد گرفتن همه انواع تحریر برای خوانندگی لازم نیست. اما بهتر است در مورد انواع تحریر آشنایی لازم را داشته باشید. تحریر در آواز در 10 نوع مختلف وجود دارد. در ادامه شما را مختصراً با ده نوع تحریر و ویبراتو در خوانندگی آشنا می کنیم.
• تحریر بلبلی: به این نوع تحریر، چهچهه هم گفته می شود. در تحریر بلبلی یک نت یا به تنها و یا با یک نت دیگر به صورت منظم و هماهنگ تکرار می شود. در چهچهه فاصله میان این نت ها بسیار کم است.
• تحریر هلهله: تحریر هلهله معمولاً ناشی از احساسات خواننده است و برای ایجاد حس بهتر در آواز استفاده می شود.
• تحریر چکشی: تحریر چکشی شباهت زیادی با تحریر بلبلی دارد. اما در این نوع تحریر فاصله میان اجرای نت ها بیشتر است.
• تحریر غنه: تحریر غنه صدایی است که از طریق بینی خواننده خارج می شود. به همین دلیل صدا حالتی گنگ و نامفهوم پیدا می کند. این نوع تحریر در آوازهای محلی بیشتر دیده می شود.
• تحریر ضربی: تحریر ضربی تحریری است که خود خواننده و طبق صلاحدید خود انتخاب می کند. طول این تحریر آزاد است و به تصمیم خواننده بستگی دارد.
• تحریر اکساندار: این نوع تحریر به تحریر سکوت معروف است.
• تحریر زیر و رو: در تحریر زیر و رو یکی از نت های بالایی و یا نت های پایینی با نت اصلی تکرار می شود.
• تحریر خرده: این تحریر به تحریر زینت یا تحریر زینتی نیز معروف است. با این تحریر می توان شکل آهنگ بسیار خاصی در پایان کلمات و جملات ایجاد کرد.
• تحریر فلکی: در تحریر فلکی چرخش های پیچیده و مخصوصی ایجاد می شود.
• تحریر مقطع: تحریر مقطع به صورت قطعه قطعه های کوتاه اجرا می شود.
فرق اصلی تحریر و ویبراتو در خوانندگی و ویبراسیون در آن است که در تحریر خواننده بین نت های مختلفی جا به جا می شود. یعنی صدا حالت شکست پیدا می کند. اما در ویبراسیون خواننده تنها روی یک نت لرزش خفیف و هماهنگی ایجاد می کند. ویبراسیون به کمک دیافراگم و تنفس ایجاد می شود. اما در تحریر حنجره نقش اصلی را به عهده دارد.
منبع مطلب: سایت آکادمی آوای روح نواز