بوکه (Bokeh) افکتی مات و هنری برای عکاسی است که در نواحی خارج از فوکوس تصویر ایجاد می‌شود. این جلوه در عکاسی کاربردهای گوناگونی دارد، از جمله ایجاد زیبایی بصری در عکس و تاکید بر سوژه. همچنین می تواند اشکال مختلفی هم داشته باشد.
بوکه از کلمه ژاپنی boke گرفته شده و به معنای بلور یا نامفهوم کردن تصویر است. البته به هر نوع تار و گنگ شدن تصویر، بوکه نمی گویند، بلکه باید عکس موردنظر مشخصات زیبایی شناختی هم داشته باشد.
بهترین روش برای تشخیص شکل بوکه این است که از لامپ‌های کوچک در پس‌زمینه یک سوژه عکس بگیرید، دیافراگم را کاملا باز کنید تا عمق میدان دید کاهش پیدا کند. عکس حاصله دایره های رنگی نامفهومی در زمینه خود خواهد داشت که به آن بوکه می گویند.
خیر، اما شناخت عمق میدان و تاثیر مهمی که در ساخت بوکه دارد، بسیار حائز اهمیت است. عمق میدان جایی است که عکس شما در فوکوس کامل قرار دارد.
عمق میدان کم زمانی است که سوژه به طور کامل واضح است و فوکوس کامل روی آن صورت گرفته اما پس زمینه یا بخش های جلوی تصویر کاملا تار و نامفهوم هستند.
وقتی صحبت از بوکه به میان می آید باید به سه مساله توجه ویژه داشته باشید:
اندازه گشودگی دهانه لنز (Aperture)
فاصله از لنز
فاصله کانونی لنز
عکاسانی که بیشتر به عکاسی از پرتره علاقه دارند، اغلب از فاصله کانونی بلند و گشودگی عریض لنز (f/۲.۸-f/۵.۶) بهره می گیرند. به‌طور مثال، هنگامی که با مدل در بیرون از خانه در حال عکاسی هستید و شما نمی خواهید پس‌زمینه در کادرتان واضح باشد از این تنظیمات باید استفاده کنید.
از چراغ های خیابان و لامپ های داخل ساختمان می توان برای تولید بوکه در بکگراند سوژه بهره گرفت.
بوکه تحت تاثیر شکل تیغه‌های دیافراگم (Aperture) است. هر چه تیغه ها گردتر باشند، دایره های نوری نرم تری تشکیل خواهند شد. به طور کلی، شکل تیغه ها در بوکه های نوری مشخص می شود. مثلا اگر تیغه چندضلعی باشد، بوکه هم چندضلعی دیده خواهد شد.
در تصویر متحرک زیر می توانید مشاهده کنید که هر چه میزان گشودگی دهانه لنز عریض تر باشد (عدد f کوچک تر)، عمق میدان دید کمتر خواهد شد. در این تصویر، کمترین عدد دیافراگم، f/۴ است اما زوم به عقب برگشته تا فاصله کانونی ۱۲۰ میلی‌متری را تشکیل دهد.
اول، دوربین خود را روی تقدم دیافراگم یا حالت دستی (M) تنظیم کنید. برای ساخت بوکه به سه پایه نیاز خواهید داشت. با استفاده از ریسه های رنگی می توانید عکس هایی با بوکه های جذاب در خانه خلق کنید.
سوژه را در فاصله نه چندان زیاد از دوربین قرار دهید و توجه داشته باشید که سوژه در مقابل منبع نور باشد. البته این فاصله با توجه به فاصله کانونی لنزهای مختلف با هم فرق دارد. با سعی و خطا بهترین فاصله را برای فوکوس کامل بودنِ سوژه بیابید. سپس، لنز را در عریض ترین حالت تنظیم کنید.
در پشت و فاصله دورتر از سوژه، لامپ های ال‌ای‌دی را بگذارید. البته اگر یک منبع نوری طبیعی همچون پنجره هم در کنار لامپ ها باشد، نتیجه بهتری حاصل خواهد شد.
در بالا روش ساخت بوکه با دوربین و تجهیزات این امر را برایتان نوشتیم. در ادامه هم به آموزش ساخت این افکت در فتوشاپ خواهیم پرداخت.
برای این منظور، در Filter Gallery در زیر گزینه بلور یک گزینه ای به نام Field Blur وجود دارد که برای ساخت بوکه روی عکس تعبیه شده است. برای تمرین می توانید چند عکس کلوزآپ از چراغ های نورانی بگیرید. به طوری که فقط روی لامپ ها فوکوس شده باشد. عکس را در فتوشاپ باز کنید. سپس Filter > Blur > Field Blur را انتخاب کنید.
در این مرحله، دو صفحه ابزار در سمت راست ظاهر می شود که شامل ابزار بلور (Blur Tools) و افکت های بلور (Blur Effects) است. در زیر ابزار بلور، رقم ۲۰۰ px را در بخش Field Blur وارد کنید.
در زیر افکت بلور نیز اسلایدر نور بوکه را روی ۵۷ درصد و اسلایدر رنگ بوکه را روی ۷۸ درصد تنظیم کنید. سپس کلید OK را فشار دهید. پس از اجرای این مراحل چند ثانیه صبر کنید تا بوکه ایجاد شود.
