پدیده سفید انگشتی، بیماری است که در اثر آسیب دیدن رگهای خونی و اعصاب دست رخ میدهد و اغلب کارگران ساختمانی یا اپراتورهای ماشینآلات سنگین را درگیر میکند. این عارضه باعث سوزن سوزن شدن و سفید شدن انگشتان دست میشود و اگر به موقع درمان نشود میتواند منجر به نوع ثانویه سندرم رینود شود.
اگر تمایل دارید بیشتر با این بیماری که با نام لرزش انگشتان سفید (VWF) نیز شناخته میشود، آشنا شوید؛ ما در این مقاله از نوین صنعت آکس قصد داریم همه چیز درباره بیماری سفید انگشتی، علائم، علل بروز و روشهای تشخیص و درمان آن را به شما ارائه کنیم.
پدیده سفید انگشتی که با نامهای دیگری مانند لرزش انگشتان سفید یا سندرم ارتعاش دست و بازو (HAVS) شناخته میشود؛ بیماری است که پس از استفاده طولانی مدت از ابزارهای ویبراتور برقی یا تجهیزات سنگین رخ میدهد. برخی از شواهد نشان میدهند که سرما، وضعیت متابولیک بدن و هیجانات عاطفی نیز ممکن است عامل محرک این بیماری باشند.
این سندرم، رگهای خونی، اعصاب، ماهیچهها و مفاصل دست، مچ دست و بازو را درگیر میکند و از علل پدیده رینود و کاهش جریان خون در انگشتان است. افرادی که به این بیماری مبتلا میشوند، دچار گزگز و بیحسی دست و انگشتان خود میشوند. بیحسی که اغلب با سفید شدن نوک انگشتان همراه است.
پدیده سفید انگشتی که به علت نرسیدن خون به انگشتان دست ایجاد میشود، یک شکل ثانویه از سندرم رینود است. علائم رینود اولیه معمولاً خفیف است و شامل حساسیت به سرما و کاهش حس لامسه میشود؛ اما علائم لرزش انگشتان سفید با بیحسی انگشتان دست و مشکل در استفاده از دستها همراه است.
بیماری سفید انگشتی همچنین به دلیل استفاده طولانی مدت از ابزار برقی ایجاد میشود. در حالی که سندرم رینود اغلب بدون دلیل یا به دنبال مشکلات سلامتی رخ میدهد.
برخی از علائم و نشانههای پدیده سفید انگشتی به شرح زیر است:
· علائم ظاهری شامل تغییر ظاهر پوست دست، سفید شدن و رنگ پریدگی نوک انگشتان دست به خصوص در سرما
· علائم آسیب عصبی شامل درد، سوزن سوزن شدن، بیحسی دست و ضعف عضلانی همچون مشکل در حرکت انگشتان یا برداشتن اشیا کوچک. این علائم در ابتدا هرازگاهی مشاهده میشوند اما در صورت عدم درمان به طور مداوم ظاهر میشوند.
· مشکلات عروقی شامل انقباض عروق خونی ناشی از سرما (وازواسپاسم) که با کاهش جریان خون باعث بیماری سفید انگشتی میشوند و یک یا چند انگشت را تحت تأثیر قرار میدهند.
· در موارد حادتر پدیده سفید انگشتی زمانی که تمام اکسیژن موجود در خون مصرف میشود؛ انگشتان دست آبی میشوند و هنگام گرم کردن مجدد، انگشتان به رنگ قرمز روشن در میآیند.
· مشکلات اسکلتی عضلانی شامل کاهش قدرت دست و بازو، پوکی استخوان مچ دست یا آرنج و کیستهای استخوانی.
علت سفید شدن انگشتان دست
پدیده سفید انگشتی اغلب در کارگرانی که روزانه بیش از چند ساعت از ابزارهای ارتعاشی دستی مانند ابزار سنباده، مته چکشی، چکش و اره برقی استفاده میکنند، رخ میدهد. همچنین کار با ماشینآلات صنعتی و سنگین از دیگر علت سفید شدن انگشتان دست است.
لرزش انگشتان سفید یک آسیب محل کار است که باعث افزایش انقباضات عروقی به دلیل هایپرتروفی عضلانی و آسیب به دیواره سلولهای اندوتلیال میشود. در نتیجه آن ترشح مواد شیمیایی منقبض کننده عروق مانند سروتونین و ترومبوکسان افزایش مییاید و باعث ایجاد آسیب عصبی میشود.
به طور کلی، افرادی که در صنایع زیر مشغول به کارند، بیشتر در معرض ابتلا به پدیده سفید انگشتی قرار میگیرند:
· ساخت و ساز
· فلزکاری
· جنگلداری
· سنگ تراشی
· مونتاژ خودرو
· تعمیر خودرو
· حفاری معدن
اگر بین بیماری لرزش انگشتان سفید و سندرم رینود شک دارید که به کدام بیماری مبتلا شدهاید؛ تستهای استانداردی وجود دارند که به پزشک شما در تشخیص لرزش انگشت سفید کمک میکنند:
· تست آستانه ارتعاشی: برای اندازهگیری حساسیت گیرندههای حرکتی مربوط به اعصاب هر دست نسبت به کشش و ارتعاش
· تست حرارتی: برای اندازهگیری حساسیت گیرندههای حرارتی نسبت به سرما و گرما
· تست پردو پگ بورد (Purdue Pegboard): برای ارزیابی مهارتهای حرکتی هر دو دست
· تست تحریک کننده: برای ارزیابی واکنش دست به تحریک موضعی
بهبود بیماری سفید انگشتی
برای بهبود لرزش انگشتان سفید، توجه به توصیههای زیر ضروری است:
· برای جلوگیری از اسپاسم شریانهای انگشتان و بهبود گردش خون، دستها را تا حد امکان گرم نگه دارید.
· اگر سیگاری میکشید باید مصرف آن را کاهش دهید یا سیگار کشیدن را ترک کنید؛ زیرا تنباکوی موجود در سیگار باعث انقباض رگهای خونی و کاهش جریان خون به نوک انگشتان شما میشود.
· برای بهبود گردش خون سعی کنید به طور منظم ورزش کنید.
· از پوشیدن لباسهای تنگ که میزان جریان خون در رگها را محدود میکند، خودداری کنید.
· سعی کنید از نشستن طولانی مدت خودداری کنید. ورزش منظم مانند راه رفتن در اتاق یا حرکت دادن دستها و پاها برای حفظ گردش خون و کمک به گرم ماندن دست و پاها بسیار توصیه میشود.
· سعی کنید بدنتان را گرم نگه دارید. اگر لباستان خیس شده است، بلافاصله آن را عوض کنید. همچنین، نوشیدنیهای گرم بنوشید.
· در نهایت از دست زدن به اجسام سرد خودداری کنید.
· استفاده از ابزارهای ارتعاشی را محدود کنید. یا تا جایی که امکان دارد از این ابزارآلات استفاده نکنید.
· سعی کنید اگر جایگزینی برای ابزارهای ارتعاشی وجود دارد، از آنها استفاده کنید.
· ابزارآلات برقی ارتعاشی را تا حد امکان در دستانتان شل نگه دارید و حالت نگهداری آنها را تغییر دهید.
· اطمینان حاصل کنید که ابزارآلات مورد استفاده سالم هستند و قطعات فرسوده ندارند. همچنین، بررسی کنید تیغههای برش برای بالا رفتن سرعت کارتان تیز باشند.
· سعی کنید از ابزارها به درستی استفاده کنید و از ابزار مناسب هر کاری برای انجام سریعتر آن کار استفاده کنید.
· ابزارآلات را طوری نگهداری کنید که در هنگام استفاده، دستههای خیلی سردی نداشته باشند.
· از دستکشهای ضد لرزش استفاده کنید.
· به طور منظم، حداقل هر 10 دقیقه یکبار از ابزار فاصله بگیرید و دستتان را استراحت دهید.
· از برندها و مدلهای با کیفیت تجهیزات با لرزش کم استفاده کنید.
در حال حاضر، راه قطعی برای درمان پدیده سفید انگشتی وجود ندارد؛ اما شما میتوانید با مراجعه به پزشک روماتولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب، علائم این بیماری را کنترل و مدیریت کنید.
پزشک با بررسی وضعیت شما، یک برنامه درمانی مناسب شامل موارد زیر به شما ارائه میکند:
· کاهش یا توقف استفاده از ابزارهای برقی ارتعاشی
· انجام کارهای سبکتر
· ترک سیگار
· اجتناب از کار در محیطهای سرد
· مصرف داروهای مسدودکننده کانال کلسیم برای بهبود گردش خون
· مصرف داروهای ضد درد برای تسکین علائم دردناک
· پرهیز از مصرف کافئین، الکل و غذاهایی که به آنها حساسیت یا آلرژی دارید
· مصرف غذاهای حاوی سیر، زنجبیل و سایر ادویهها
پدیده سفید انگشتی یک بیماری عروقی است که بر روی رگهای خونی بدن تاثیر میگذارد و باعث سفید شدن انگشتان دست میشود. این عارضه درمان قطعی ندارد؛ اما شما میتوانید با کمتر استفاده کردن از ابزارهای ویبراتور برقی یا تجهیزات سنگین از بدتر شدن علائم بیماری سفید انگشتی جلوگیری کنید.
همچنین، مطالعه نکات این مقاله و مراجعه به پزشک متخصص، جلوی پیشرفت این بیماری را که میتواند بر روی عملکرد دستها و انگشتان شما تأثیر بگذارد، میگیرد.