آیا در زندگیتان تلاش کرده اید رخدادی ناگوار را فراموش کنید؟ یا یکی از عادت هایتان را ترک کنید؟ یا کار جدید و یا زبان جدیدی یاد بگیرید؟ یا تمرکزتان را بالا ببرید؟ حتماً پیش آمده خواب هایی ببینید که ریشه در مشکلات و خاطرات گذشته داشته؟!
برای حل این مسائل و برای درک بهتر کارکرد ذهن ما نیازمند آشنایی با ساختار ذهن و تقسیم بندی های آن هستیم. زیگموند فروید, بنیان گذار روانکاوی, سالها در زمینه شناخت شخصیت انسان پژوهش کرد و دیدگاه هایی شگرف را از خود به جای گذاشت. دیدگاه فروید پیرامون ساختار ذهن انسان بسیار برجسته است. ما در این مقاله کوشش کردیم تقسیم بندی ذهن انسان از دیدگاه فروید را به اختصار توضیح دهیم.
زیگموند فروید ( عصب شناس برجسته اتریشی, روان شناس و بنیانگذار دانش روانکاوی ) ذهن را به سه قسمت تقسیم می کند:
که هرکدام از این قسمت ها در ذهن عملکرد و فرآیند متفاوتی دارند. فروید در نظریه روان کاوی بیشتر به لایه های پنهان ذهن می پردازد. او ذهن را مانند کوه یخی می داند که 10% بیرون آن را ذهن خودآگاه ( هوشیار ) و 90% حجم کوه یخ زیر آب را ذهن ناخودآگاه ( ناهوشیار ) می داند. ( پیشنهاد میشود مقاله مربوط به قدرت ذهن را مطالعه فرمایید )
در بالاترین سطح قسمت ضمیر خودآگاه ما وجود دارد که وظیفه تحلیل اطلاعات و ورودی های ذهن ما را بر عهده دارد و همیشه با منطقی که دارد به دنبال استدلال موضوعات می باشد.
همچنین ذهن خودآگاه شامل تمام افکار, احساسات, خاطرات و آرزوهایی است که ما در لحظه از آن آگاه هستیم. این موارد جنبه ای از پردازش ذهنی ما است که می توانیم به صورت منطقی درباره آن ها فکر و صحبت کنیم. ضمیر خود آگاه مسئولیت تمام فعالیت های ارادی و آگاهانه ما را نیز بر عهده دارد. فروید ضمیر خودآگاه را متشکل از تمام فرآیندهای ذهنی می داند که ما از آن آگاه هستیم و به عنوان نوک کوه یخ دیده می شود.
به عنوان مثال: ما می توانیم از احساس گرسنگی آگاه شویم و تصمیم بگیریم که غذا بخوریم.
در قسمت میانی ضمیر نیمه آگاه وجود دارد. پیش آگاه شامل افکار و احساساتی است که در حال حاضر از آن ها آگاه نیستیم اما به راحتی می توانیم آن ها را به سطح آگاه بیاوریم. این افکار درست زیر سطح آگاهی و قبل از نا خودآگاه قرار دارد. می توان گفت پیش آگاهی مانند یک اتاق انتظار ذهنی است. پیش آگاهی شامل هر چیزی است که به طور بالقوه می تواند به ذهن خود آگاه وارد شود. مانند وقتی که اسمی را در لحظه فراموش کردیم و به اصطلاح می گوییم نوک زبانم است و با کمی تفکر به یاد می آوریم. اینجا اطلاعات از ضمیر پیش آگاه به ضمیر خودآگاه می آید. ضمیر نیمه آگاه در واقع جزئی از ضمیر ناخود آگاه در نظر گرفته می شود.
وقتی ما از ضمیر ناخودآگاه صحبت می کنیم منظورمان مجموعه ای از ضمیر نیمه آگاه و ضمیر ناخود آگاه می باشد.
به گفته فروید, ضمیر نا خودآگاه منبع اولیه رفتار انسان است. مانند کوه یخ, مهم ترین بخش ذهن, بخشی است که نمی توانیم ببینیم. احساسات, انگیزه ها و تصمیمات ما در واقع به شدت تحت تاثیر تجربیات گذشته ما قرار دارند و در ناخودآگاه ذخیره می شوند. با اینکه حتی آن ها را به یاد نمی آوریم و از وجودشان آگاه نیستیم.
نا خود آگاه مهمترین قسمت و شاخص در ذهن انسان می باشد که وظیفه عملکردها و فعالیت های اصلی و حیاتی ما را بر عهده دارد. مانند فشار خون یا تنفس. همه مکانیزم هایی که مرتبط با بقا و حیات ماست تماماً تحت اختیار و کنترل نا خود آگاه می باشند. به همین دلیل است که ضمیر نا خود آگاه جایگاهی بسیار مهم دارد. ذهن ناخودآگاه مخزن احساسات, افکار و خاطراتی است که خارج از آگاهی خودآگاه ما قرار دارند.
نمونه هایی از ضمیر نا خودآگاه ما شامل ترس ها و باورها و خاطراتی است که ممکن است ما از آن ها بی خبر باشیم اما با روش های مختلف قابل دسترسی و درمان است.
برایان تریسی ( نویسنده کتاب های خودیاری و موفقیت ) معتقد است که ضمیر نا خودآگاه مانند یک بانک حافظه بزرگ است. ظرفیت آن تقریباً نا محدود بوده و هر چیزی که اتفاق می افتد را به طور دائمی ذخیره می کند. وظیفه نا خودآگاه ذخیره و بازیابی اطلاعات است.
چه خواب باشید و چه بیدار, ضمیر ناخودآگاه همه چیز را ذخیره می کند. همچنین به دلیل وجود خاطرات و احساسات ذخیره شده ذهن ناخودآگاه نقش بزرگی در ایجاد رویاها دارد. وقتی فرد می خوابد این ذهن آگاه است که می خوابد. در حالی که ضمیر نا خودآگاه هرگز نمی خوابد و وظیفه کنترل کردن بدن, تنفس, عملکرد اندام ها و ... را بر عهده دارد.
از دیگر تفاوت های ذهن خود آگاه و نا خودآگاه می توان تشخیص خوب یا بد بودن مسئله و یا انجام دادن و ندادن آن کار را نام برد. به عنوان مثال یک فرد تصمیم می گیرد یک عادت بد را ترک کند ( این ضمیر خود آگاه اوست که تصمیم می گیرد) اما نا خودآگاه او را مجبور می کند که آن را بعداً انجام دهد یا منصرف شود و این بر می گردد به خاطرات و باورهایی که در نا خودآگاه وجود دارد.
برای مطالعه مطالب بیشتر از سایت ما بازدید نمایید .
موفق و پیروز باشید
آزاده پرویش
