در بانک خون، خون را جمع آوری، جداسازی، آزمایش و ذخیره می کنند تا زمانی که بیمار به آن نیاز داشته باشد.
اگر قبلا خون اهدا کرده اید، بخشی از فرآیند بانک خون بوده اید.
پیش از سال ۱۳۲۴ انتقال خون‌های پراکنده در ایران در بیمارستان‌های مختلف انجام می شده ولی در این مورد شواهد قابل اعتمادی وجود ندارد. پس از آن در سال ۱۳۳۱به‌طور هم‌زمان «بانک خون ارتش» توسط محمد علی شمس و مرکز انتقال خون شیر و خورشید سرخ سابق توسط احمد آژیر، تأسیس و شروع به کار نمود.
در زمینه تهیه فراورده‌های خون، مرکز خون ارتش از ۱۳۴۰به بعد اقدام به تهیه فراورده‌های سلولی (گلبول قرمز متراکم و پلاکت متراکم) و پلاسمایی (رسوب کرایو و پلاسمای منجمد تازه) در حد محدود نمود و در همین سال‌ها بود که با همکاری انستیتو پاستور ایراناقدام برای پالایش پلاسما و تهیه فراورده‌های آن صورت گرفت. در اوایل دهه پنجاه شایعاتی به گوش می رسید که افرادی سود جو با همکاری بعضی از پزشکان اقدام به دریافت خون از معتادان به مواد مخدر و افراد الکلی میکنند و این خونها را به بیمارستانها می فروشند که این عمل نه تنها بیماری های خطرناکی را برای دریافت کنندگان خون ایجاد کرده حتی باعث مرگ تعدادی از بیماران شده است.
سرانجام با تأسیس سازمان انتقال خون ایران در سال ۱۳۵۳ کوشش‌های چند ساله به ثمر رسید و انتقال خون در ایران قانونمند شد. در واقع قبل از سال ۱۳۵۳ مراکز متعددی در ایران با امکانات محدود در بیمارستانها، ارتش و شیر و خورشید سرخ جهت تأمین خون بیماران نیازمند فعالیت می‌کردند ولی با تأسیس سازمان انتقال خون در ایران به همت فریدون علاء در سال ۱۳۵۴ این سیستم وارد مرحله جدیدی شد.
در حال حاضر سازمان انتقال خون در ایران بالاترین و تنها مرجع تصمیم‌گیری در زمینه تأمین و توزیع خون و فراورده‌های خونی سالم در سطح کشور است و تمامی تصمیم گیری‌ها در ارتباط با فراورده‌های خونی مستقیماً به این سازمان مربوط است.
بانک خون جان انسان ها را نجات می دهد
در طول سال ها، بانک خون به نجات جان افراد بی شماری کمک کرده است. به لطف پیشرفت‌های فناوری پزشکی، بانک‌های خون می‌توانند با خیال راحت خون اهدا شده را ذخیره ، پردازش و غربال کنند تا ایمنی برای همه تضمین شود.
اولین مرحله در فرآیند بانک خون، جمع آوری است. اکثر بانک های خون، از جمله سازمان انتقال خون ایران، به اهداکنندگان خون داوطلب متکی هستند. در طی یک اهدای خون معمولی، حدود 1 کیسه خون به همراه چند لوله کوچک برای آزمایش جمع آوری می شود. لوله ها و کیسه اهدایی با اطلاعات اهداکننده برچسب گذاری شده و برای پردازش و آزمایش ارسال می شوند.
سپس خون اهدایی به مرکز پردازش منتقل می شود. خون کامل معمولاً سانتریفیوژ می شود، که آن را به اجزای بسیاری که بیماران ممکن است به آن نیاز داشته باشند، جدا می کند: گلبول های قرمز، پلاکت ها و پلاسما. گلبول های سفید از خون خارج می شوند تا احتمال واکنش در گیرنده به حداقل برسد.
در حالی که اهدا در حال پردازش است، لوله های آزمایش خون برای غربالگری فرستاده می شود. در سازمان انتقال خون ایران ، شامل آزمایش بیماری هایی مانند هپاتیت B، هپاتیت C، HIV و ویروس نیل غربی است. در صورت مثبت بودن هر یک از آزمایشات به اهدا کننده اطلاع داده می شود و از خون استفاده نمی شود. در مرحله آزمایش، خون برای گروه های ABO و فاکتور Rh نیز تایپ می شود.
پس از غربالگری و پردازش خون، تا 42 روز یا تا زمانی که به آن نیاز باشد، ذخیره می شود. بانک خون تضمین می کند که بیمارستان ها یک منبع خون مطمئن و مطمئن برای بیماران نیازمند دارند.
