دهه 60 که تعداد بچه‌ها زیاد بود، اغلب خانواده‌ها اسم‌گذاری نوزادان جدید برایشان مهم نبود. از بین 4 اسم رایجی که وجود داشت، یکی را انتخاب می‌کردند و تمام! مثلاً اولی را می‌گذاشتند حسن، دومی را می‌گذاشتند محمدحسن و مهم هم نبود که تکراری باشد یا اینکه 60 تا حسن در فامیل وجود داشته باشد.
اما الآن زمانه عوض شده و اسم‌گذاری نوزاد یک فرآیند دور و دراز است. اول اینکه هزاران اسم را زیر و رو می‌کنند، تحقیق می‌کنند که اسم معنی داشته باشد، خاص و منحصربه‌فرد باشد، کسی قبلاً نگذاشته باشد، حروف اسم جدید با حروف اسم بچه قبلی یا پدر و مادر همخوانی داشته باشد و هزاران قانون عجیب و غریب دیگر که نگویم برایتان!
انتخاب اسم برند هم مثل انتخاب اسم نوزادی است که بعداً قرار است هویت داشته باشد. پس برای خودش رسم و اصولی دارد. می‌دانید اگر الآن از روی عجله و سهل‌انگاری اسمی انتخاب کنید و چند سال بعد متوجه شوید که این اسم مناسب برند شما نیست، باید چه هزینه گزافی را برای جا انداختن یک نام تجاری جدید کنید؟
پس یک‌بار برای همیشه با صرف کمی وقت و خواندن این مقاله به خودتان (و صد البته جیبتان!) لطف کنید؛ چون ما در این مقاله قصد داریم به شما کمک کنیم تا یک اسم مناسب برای برندتان انتخاب کنید.
خلق یک برند چیزی فراتر از انتخاب یک نام تجاری و طراحی لوگو است؛ برندینگ مانند یک سفر طولانی می‌ماند که برای موفقیت باید وارد مسیری پر پیچ و خم شوید!
خب حالا برویم سراغ ادامه مقاله:
پیدا کردن اسم برندی که مشتریان بتوانند با آن ارتباط خوبی برقرار کنند، جزو اقدامات ضروری این سفر است؛ پس هر اسمی که صرفاً جذاب به نظر می‌رسد، لزوماً نمی‌تواند اسم خوبی برای برندتان باشد؛ به همین دلیل انتخاب اسم برند میتواند یک فرآیند سخت و پیچیده به نظر برسد؛ چرا که اسم برند باید:
شاید عده‌ای به شما بگویند پیدا کردن چنین اسمی غیرممکن است (البته اگر چند میلیون تومان به آنها بدهید، کاملاً ممکن می‌شود!)؛ اما تجربه ما نشان می‌دهد که این کار کاملاً امکان‌پذیر است فقط به مقداری صبر و حوصله و تفکر عمیق احتیاج دارد.
فرمول‌های مختلفی برای انتخاب اسم برند وجود دارد. مثلاً در سال 2010 گروهی از محققان دانشگاه آلبرتا (کانادا) در تحقیقات خود متوجه شدند که مشتریان به اسم برندهایی مثل کوکا-کولا، کیت-کت، جلی-بلی که از یک ساختار تکرارشونده در اسم برند خود استفاده می‌کنند، واکنش مثبت‌تری نشان می‌دهند.
در کشور ما هم برندهایی مثل اَشی-مشی، مَزمَز و چین‌چین از همین سبکِ انتخاب اسم برند استفاده کرده‌اند؛ اما راستش را بخواهید هیچ فرمولی تضمین‌شده‌ای برای انتخاب اسم برند وجود ندارد؛ بااین‌حال اگر اسم برندتان یک سری ویژگی‌ها را داشته باشد، هم استفاده‌اش برای شما و هم به خاطر سپردنش برای مردم آسان‌تر می‌شود.
در ادامه ویژگی‌های یک نام برند ایده‌آل را با هم بررسی می‌کنیم:
اسم برند باید با ارزش‌های بنیادین شرکت‌تان که جوهره برند شماست، ارتباط معنایی داشته باشد و بتواند با ترسیم یک تصویر مثبت در ذهن مشتریان با آنها ارتباط برقرار کند.
تابه‌حال به انتخاب اسم برند شرکت‌های تولیدکننده نوشابه‌های انرژی‌زا دقت کرده‌اید؟
همگی این نام ها از نظر ذهنی حامل یک انرژی خاصی هستند؛ انگار که واقعاً قدرتمند هستند و هر کس از این محصولات استفاده کند میتواند مثل یک گاو خشمگین یا خرس درنده نیرومند شود!
اسم برند باید منحصربه‌فرد، به یادماندنی و از سایر رقبای شما متمایز باشد. فکر نکنید اگر اسمی نزدیک به یک نام تجاری مشهور انتخاب کنید، زرنگی کرده‌اید (!). مخصوصاً اگر یک شرکت تازه تأسیس هستید هیچ‌گاه از اسم‌های مشابه برندهای بزرگ استفاده نکنید؛ چون این باعث می‌شود شما یک شرکت فیک و کپی‌شده به نظر برسید. در ضمن این شرکت‌ها وکلای درجه یک و تیم حقوقی قدرتمندی دارند که حاضرند برای محافظت از اسم برند خود میلیون‌ها تومان هزینه کنند و کارتان را در دادگاه یکسره کنند!
مثلاً در حوزه مُد و فشن شرکت معروف Victoria Secret از شرکتی که اسم برند خود را Victoria’s Little Secret گذاشته بود شکایت کرد و توانست از آنها غرامتی چند میلیون دلاری دریافت کند.
یعنی هر کسی به‌راحتی بتواند اسم برند را بخواند، تلفظ کند، بنویسد و گوگل کند (حتی اگر می‌خواهید برای اسم شرکت خود از یک نام تجاری من‌درآوردی یا عجیب استفاده کنید باید این شرایط را در نظر بگیرید)
توجه:
نکته‌ای که در انتخاب اسم برند به زبان فارسی وجود دارد این است که بعضی از کلمات چند نگارش متفاوت دارند که ممکن است همین مسئله باعث سردرگمی مشتریان بشود، مثلاً کلماتی مثل عاج-آج، راضی-رازی؛ بنابراین سعی کنید اسمی انتخاب کنید که تنها یک نوشتار ثابت داشته باشد.
همچنین پیشنهاد می‌کنیم از اسم‌های مخفف استفاده نکنید؛ چون:
راستی می‌دانید IBM و BMW مخفف چه کلماتی هستند؟
اسم برند شما باید هم به‌صورت قانونی و هم دامنه‌های اینترنتی قابل ثبت باشد. اگر نتوانید به‌صورت قانونی برند خود را ثبت کنید، هر چه برای ثبت نام تجاری خود وقت گذاشته‌اید، به هدر رفته است. پس قبل از هر چیز از آخرین تغییرات قوانین انتخاب اسم برند مطلع شوید (ما در آخر همین مقاله چند نکته راجع به قوانین ثبت اسم شرکت در ایران را آورده‌ایم).
برای «ثبت دامنه» هم کافی است همین عبارت را در گوگل سرچ کنید تا شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات سرور را پیدا کرده و به‌صورت آنلاین دامنه‌ی موردنظرتان را بررسی و خریداری کنید.
برای انتخاب اسم برند باید آینده‌نگر باشید و تفکر خود را فراتر از مرزهای جغرافیایی و وضعیت امروز خود ببرید؛ یعنی نیم نگاهی هم به چشم‌انداز آینده خود داشته باشید. شاید الآن حوزه فعالیت شما در حد یک استان و نهایتاً شهرهای اطراف باشد ولی از کجا می‌دانید که در آینده فعالیت خود را به کشورهای همسایه یا حتی قاره‌های دیگر گسترش نمی‌دهید؟
حتی شما باید به معنی اسم برند خود در فرهنگ‌های بازار هدف نیز فکر کنید؛ شاید داستان آب معدنی شرکت «اَلَموت» (به معنای آشیانه عقاب و نام منطقه‌ای در قزوین) را شنیده باشید که وقتی به کشورهای عربی صادر شد فقط به دلیل معنای این نام تجاری در زبان عربی (اَلْمَوت= مرگ!) با واکنش منفی مشتریان روبهرو شد!
همچنین پیشنهاد می‌کنیم از نام خانوادگی خود به‌عنوان اسم برند استفاده نکنید؛ شاید بخواهید در آینده برند خود را بفروشید، این کار باعث می‌شود، کارتان کمی سخت شود و شاید اصلاً خریدار احتمالی را منصرف کند، مخصوصاً در صنایعی که تولیدات لاکچری دارند. شما ترجیح می‌دهید یک ساعت گران‌قیمت را از برند «معصومی زادگان» بخرید یا «رولکس»
البته استثنایی در اینجا وجود دارد؛ اگر یک سلبریتی هستید دیگر وضعیت فرق می‌کند و انتخاب اسم برند از روی نام خانوادگی اتفاقاً خیلی هوشمندانه است؛ چون شهرت اولیه را دارید، هزینه‌های برندینگ را به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. بسیاری از سلبریتی‌ها معروف دنیا مثل کایلی جنر (برند محصولات آرایشی) و در ایران مثل لیلا اوتادی (برند عطر و ادکلن) اسم خود را به عنوان نام تجاری برندشان انتخاب کرده‌اند.
نکته دیگر اینکه نام تجاری شما نباید باعث حساسیت قشرهایی از مردم بشود، مثلاً اگر اسم برند خود را «پرسپولیس» بگذارید ممکن است طرفداران استقلال از شما خرید نکنند و حتی بدتر با شما دشمنی کنند؛ شاید به نظرتان مسخره برسد ولی این موارد واقعاً پیش می‌آید! می‌گویید نه؟
یک مثال وطنی و واقعی از اسم‌های حساسیت برانگیز فروشگاه زنجیره‌ای «افق کوروش» است که وقتی فعالیتش را در استان قم شروع کرد، علماء این شهر به دلیل اینکه این اسم را یادآور زمان طاغوت می‌دانستند نسبت به آن اعتراض کردند؛ در نتیجه این مجموعه مجبور شد نام کوروش را از سَردَر تمام شعب قم بردارد و با همان نام «افق» به کارش ادامه دهد!
یعنی بتوان آن را از طریق المان‌های گرافیکی و طراحی به شکل مناسبی بیان کرد. برندهایی مثل اپل، جگوار، عقاب، ردبول مثال‌های خوبی برای یک اسم بصری هستند؛ چون هم‌زمان یک تصویر واضح از آنها در ذهن شکل می‌گیرد، بنابراین دست طراح برای مانور روی ویژگی‌های بصری باز است.
برای انتخاب نام تجاری یا نام برای برند سبک‌های بسیار متنوعی وجود دارد. اما ذهن بسیاری از ما روی یک شیوه‌ی خاص قفل می‌شود و شیوه‌ها و گزینه‌های دیگر را به دست فراموشی می‌سپاریم. فقط به عنوان چند نمونه به موارد زیر توجه کنید:
1- نام‌های توصیفی
یکی از گزینه‌ها در تعیین نام برند این است که به سراغ نام‌هایی برویم که فعالیت ما را توصیف می‌کنند.
با شنیدن نام‌های توصیفی تا حد زیادی میتوانید حوزه‌ی فعالیت برند را حدس بزنید. «ایران خودرو» و «ماشین‌سازی تبریز» و «ایسمینار» نمونه‌هایی از این نوع نامگذاری هستند.
2- مخفف‌سازی
گزینه‌ی دیگری که در انتخاب نام برند پیش روی شما قرار دارد مخفف‌سازی است.
مخفف‌سازی در زبان فارسی و هم‌خانواده‌های آن به اندازه‌ی زبان‌هایی مثل انگلیسی و فرانسوی ساده و پذیرفته‌شده نیست. چون ما عادت جدا خواندن حروف را نداریم (به IBM و BMW و KFC فکر کنید). پس صرفاً وقتی می‌توانیم از مخفف استفاده کنیم که سرواژه‌ها در کنار یکدیگر، یک واژه‌ی قابل تلفظ و مقبول تشکیل دهند.
با این حال اگر کمی خلاقیت به خرج دهید، استفاده از مخفف‌ها هم‌چنان میتواند به عنوان یک گزینه مورد استفاده قرار گیرد:
توضیح: بعضی سایت‌های فارسی پیشنهاد می‌کنند که ترجیحاً از مخفف استفاده نکنید. این توصیه، مستقیماً از منابع انگلیسی زبان ترجمه و نقل می‌شود و در مورد زبان فارسی مصداق ندارد. گروهی از کارشناسان برندینگ معتقدند که وقتی مثلاً برند FKC را ثبت می‌کنید باید در ذهن مخاطب با ده‌ها برند دیگر مثل KKC و KFC و CKF و CFK و … رقابت کنید. این کار مستلزم هزینه‌ی سنگین برای تبلیغات و برندینگ است. ولی ما چون در فارسی با مخفف‌ها کلمه می‌سازیم، با چنین چالشی روبهرو نیستیم و آن توصیه، در فضای فارسی‌زبانان معنا ندارد.
در ادامه 7 نکته برای انتخاب نام برند را بررسی خواهیم کرد که به شما در یافتن نام های خلاقانه برای برند و یافتن گزینه های بیشتر در جلسات طوفان فکری کمک قابل توجهی خواهند کرد:
برخی از اسامی برندها مانند دیزنی (Disney)، نام های تجاری هستند که به تاریخچه ی شرکت با مؤسسان آن شرکت اشاره دارند. افرادی که از این اسامی استفاده می کنند، به دنبال آن هستند که داستان اصلی برند خود را به مؤسسان اولیه شرکت مرتبط نمایند.
انتخاب اینگونه نام ها به کمک پررنگ کردن و مهم جلوه دادن نقش مؤسسان و بهادادن به چشم اندازهای شرکت منجر به ایجاد جوی مملو از اعتماد و ارتباط میان برند و مشتریان خواهند شد.
البته باید توجه داشت که این استراتژی نامگذاری برند، گزینه های انتخاب نام برند را محدود کرده و کمتر به ماموریت و جایگاه شرکت می پردازد. حال اگر قصد دارید که در این حوزه فراتر روید و این محدودیت ها را پشت سر بگذارید، پیشنهاد می کنیم که علاقه و ارزش های معمول مؤسسان برند را بشناسید. گاهی اوقات بهترین نامها از دل مؤسسان شرکت و ارزش های آنان بیرون می آید!
انتخاب نام برند میتواند از هر زبانی باشد، و اما توصیه می کنیم نام هایی را که تلفظ ساده و ساختار زبانی مناسبی دارند، انتخاب کنید. بسیاری از شرکت های موفق یک تلفظ منحصر به فرد را با تن صدای برند خود همراه ساخته اند، که عموما دارای معانی مرتبط با محصول و خدمت شرکت (در سایر زبان ها یا گویش ها) است. اگر محدودیت قانونی ندارید، به معانی نام انتخابی خود به زبانی دیگر که نام گذاری را خاص، به یاد ماندنی و جذاب می کند، فکر کنید. مانند نام برند "می ماس (Mimas)" که نام یکی از قمرهای سیاره کیوان بوده و در عین حال هم آوا با ” ماست “به عنوان یکی از محصولات این شرکت نیز می باشد.
اسم های تجاری خوب منجر به برانگیختن احساسات پرسنل، مشتریان فعلی و مشتریان بالقوه شما شده و کاری می کنند که مشتریان و پرسنل داخلی در مورد برند شما (اینکه به چه زبانی است و چه معنی می دهد) کنجکاو شده و سوال بپرسند. فراموش نکنید که این سوالات نشان دهنده ی گیج شدن مشتریان نیست، بلکه یعنی نام برند شما توانسته حس کنجکاوی آنها را برانگیزد.
شیفتگی ذاتی انسان ها به جهان طبیعت، آن را به منبع الهامی عظیم برای یافتن نام های احساسی تبدیل کرده است که همواره داستانی در پس خود دارند. طبیعت جایی است که انتقال پیام در آن به اشکال مختلف صورت می گیرد، به عنوان مثال شما می توانید به کمک آن خلوص، ناهمواری، اقلیم (سرد یا گرم)، یا حتی کیفیت مناسب را تعریف کنید.
با انتخاب این اسامی این امکان را پیدا می کنید تا نام برند خود را به کمک برانگیختن حس مشترک محبت و عشق به طبیعت، در ذهن مخاطبانتان ماندگار کنید. در این مرحله حتی می توانید به فعالیت های بازاریابی که در آینده منجر به معرفی بهتر نام برند شما خواهد شد، فکر کنید.
نام های برگرفته از طبیعت میتوانند به متمایز شدن نام برند شما از رقبایتان کمک کنند و پیام برندتان را به سادگی به مصرف کنندگان منتقل نمایند.
”آمازون” به عنوان یک مثال بارز در این حوزه شناخته می شود، نام این فروشگاه اینترنتی برگرفته از جنگلی با وسعت بسیار زیاد با تنوع جانوران و پوشش گیاهی متنوع و… است.
چه نامی بهتر از نام آمازون می توانست این مفاهیم را در قالب تنها یک کلمه به مخاطب القا نماید؟ در حال حاضر وب سایت آمازون بزرگترین فروشگاه اینترنتی دنیا است، به علاوه نام رود آمازون به عنوان بلندترین رود دنیا، برای ما تداعی گر پیشرو بودن این برند در صنعت کسب و کارهای اینترنتی می باشد. از سوی دیگر شرکت آمازون هم‌اکنون طیف گسترده‌ای از کالاها و محصولات از شیر مرغ تا جون آدمیزاد را توزیع می‌کند که دقیقا با تنوع زیستی گسترده جنگل های آمازون همخوانی دارد!
استفاده از نام اماکن و مناطق جغرافیایی نیزمانند طبیعت، می تواند ایده مناسبی برای نامگذاری برند به عنوان یک منبع الهام بخش باشد. سیسکو (Cisco)( برگرفته از سانفرانسیسکو (San Francisco) و هیمالیا (بر گرفته ازرشته کوه هیمالیا، به علاوه واج آرایی به کار رفته میان نام و شعار این برند (هیمالیا بر قله زیباییها) منجر به ماندگاری بیشتر این نام در اذهان افراد شده است) شرکت هایی هستند که از نام مناطق جغرافیایی برای انتخاب اسم تجاری خود استفاده کرده اند.
نام گذاری برند بر مبنای مناطق جغرافیایی شناخته شده، برند شما را به جامعه نزدیک می کند و میتواند احساسات جامعه هدف شما را بر انگیزد. به عنوان مثال نام کوهستان ها، نام هایی باشکوه و با عظمت هستند، در مقابل نام شهرها جنبه ی بین المللی دارند. پس در هنگام انتخاب نام برند، به حسی که هنگام شنیدن این نام ها پیدا می کنید نیز توجه داشته باشید.
پس قبل از فرایند انتخاب نام برند (Brand Naming) حتما نگاهی دقیق به نقشه ایران و جهان بیاندازید. فقط به خاطر داشته باشید که نام های توصیفی که از نام مناطق جغرافیایی استفاده می کنند قابلیت تجاری سازی چندانی نخواهند داشت، مگر آنکه مشتریان به شکل منحصر به فردی آن نام را با محصول و خدمات شما مرتبط سازند. “رستوران لوکس تهران” یا “تلکابین رامسر” از جمله این اسامی توصیفی هستند.
یک استعاره یا تشبیه خوب، اگر با دید استراتژیک به عنوان نام برند انتخاب شود، می تواند حرف زیادی برای گفتن داشته باشد.
اسم های استعاره ای نشأت گرفته از چیزی وسیع تر از خود نام و معنی تحت الفظی آن هستند، و برای شرکت هایی که بخواهند فراتر از نام خود عمل کنند مناسب خواهند بود. یکی از بهترین مثال های نام های استعاره ای نام آمازون است که پیش از این نیز به آن اشاره کردیم.
همه ما ذاتاً علاقه ی زیادی به آشنایی با اسطوره ها، افسانه ها و مذاهب گوناگون داریم. به راستی که هر فرهنگ، مجموعه ای غنی از داستان های سمبلیک و نمادین دارد که سرشار از توصیفات زیبا برای راز بزرگ زندگی هستند. حال بیایید جور دیگری به این داستان ها نگاه کنیم! این اسطوره ها پر از ایده برای اسم برند هستند!
Nike نام الهه ی پیروزی یونان است. در سرتاسر دنیا به خصوص ایران، می توانید داستان ها و افسانه هایی را بیابید که پر از نام های اسطوره ای و بهترین منبع برای انتخاب نام برند هستند.
توصیه می کنیم که علم اسطوره شناسی را در زمینه نام گذاری برند و برندینگ دست کم نگیرید! پس سعی کنید جستجوی عمیق تری در این مباحث داشته باشید و به نام شخصیت ها بسنده نکنید تا نام های منحصر به فرد و هیجان انگیز بیشتری را بیابید. به عنوان مثال می توان به برند ایرانی Hugero اشاره کرد که نام خود را از نام کوه سبلان در کتاب اوستای زرتشتیان و سایر کتب به زبان پهلوی اقتباس کرده و به دنبال آن است که نامش را همچون سبلان (نماد درخشندگی ایران کهن) بر فراز ایران زمین به اهتزاز درآورده و جاودانه کند.
گاهی اوقات می توانیم از نام افراد موفق و برنده دنیا در فرایند نامگذاری استفاده کنیم. اگر خوش شانس و تا حدی خلاق باشیم حتی می توانیم خود را از رقبایمان متمایز نماییم.
این دقیقا همان کاری است که شرکت ماشین الکتریکی تسلا (Tesla) انجام داد. فقط به خاطر داشته باشید در انتخاب نام برند و برندسازی به این شیوه، به آنهایی که دیگر در بین ما نیستند و خاطراتشان احترام بگذارید.
همچنین در مورد این اسامی احتیاط کنید تا مبادا حق انحصار آن نام در اختیار کشور، برند یا شخص خاصی باشد. یکی از بررسی هایی که هنگام انتخاب نام برند باید انجام دهید تحقیق در مورد ثبت شدن یا نشدن نام به اسم شخص یا برند دیگری به جز شرکت شما است. شما باید مطمئن شوید که کسی جز شرکت شما ذینفع نام برند انتخابی نباشد و در آینده ادعایی نسبت به مالکیت حقوقی آن اسم نکند.
اغلب اوقات شرکت ها به دنبال نامی هستند که تمام فلسفه و ماهیت کسب وکار آنها را بیان کند. ولی چنین کاری ناممکن است، به خاطر داشته باشید که نام هایی که سعی دارند مفاهیم زیادی را منتقل کنند، در نهایت هیچ چیزی برای گفتن ندارند.
نام گذاری و برندسازی اصولی، هنر یافتن پیامی خاص و منحصر به فرد است که به کمک نام های متعدد قابل انتقال باشد . انتخاب درست این پیام به ایجاد فهرستی گسترده از اسامی می انجامد (در یک پروژه ی نام گذاری یا برندسازی معمولاً بیشتر از 200 گزینه برای نام برند پیشنهاد می شود). هرچه نام برند و پیام شرکت شما عمیق تر باشد، شما فاصله ی بیشتری با رقبای خود خواهید یافت.
یک نام برند مناسب و تاثیرگذار مشتریان شما را وادار به پرسیدن این سوال می کند که ” نام برند شما از کجا آمده است؟”، سوالی که شما میتوانید با تعریف یک داستان برند جذاب به آن پاسخ دهید.
حال که با ایده های یافتن نام برندی جذاب و متفاوت آشنا شدید نوبت به شروع فرایند نام گذاری می رسد. “نام گذاری برند” انتخاب یک نام به سلیقه و علاقه مدیریت از میان لیست گزینه های نام برند نیست، بلکه بخشی از فرایند برندینگ بوده و قوانین خاص خود را دارد. اگر تمایل دارید که با شیوه اصولی نامگذاری برند بیشتر آشنا شوید و نمی دانید که از کجا شروع کنید، توصیه می کنیم که “راهنمای انتخاب نام برند عظیم مدیا“را مطالعه و از آن برای انتخاب نام برند خود استفاده کنید.
https://www.azim.media/%d8%b1%d8%a7%d9%87%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c-%d8%a7%d9%86%d8%aa%d8%ae%d8%a7%d8%a8-%d9%86%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d8%b1%d9%86%d8%af/
