تقریبا دو هفته پیش کنفرانس یواکس شیراز رو شرکت کرده بودم و به واسطه کامیونیتی که بعد از کنفرانس تشکیل شده بود با دوستانی آشنا شدم که به تازگی وارد حوزه UI/UX شده بودن و ازم سوال میپرسیدن که ما چطوری میتونیم یاد بگیریم؟ از کجا شروع کنیم؟!
برام این سوال پیش میومد که چرا اکثرشون میپرسن چطوری میتونم یاد بگیرم؟!
خب این همه منابع، کتاب، مقاله وجود داره که به راحتی میتونن بخونن یاد بگیرن و شروع کنن به طراحی و سوالاتشون رو از افراد با تجربه بپرسن، بعد که یکم بیشتر باهاشون صحبت میکردم متوجه شدم که این دوستان فرآیند انجام کارو نمی دونن چون اکثرشون میگفتن ما منابع رو میخونیم، طرح میزنیم، یوتیوب رو زیرو رو کردیم ولی وقتی یه کارفرما میخواد میخواد پروژشو به ما بسپاره نمی دونیم باید اول چیکار کنیم؟ چطوری قیمت بدیم؟ زمانو چطوری حساب کنیم؟ کی باید ریسرچ انجام بدیم؟ کی باید وایرفریم بکشیم؟ یوزر فلو چیه؟ کی وارد فاز طراحی میشن؟ اصلا انجام همه این مراحل درسته؟ آیا کارفرما همه این موارد رو از من میخواد؟ و برای انجام این پروژه کدوم مرحله اولویت بیشتری داره؟
چیزایی که میخوام بگم تجربیات شخصی خودمه و روندیه که من توی انجام پروژه هام پیش میگیرم، قطعا کم و کاستی هایی هم داره ولی خواستم کاری که خودم انجام میدم رو با دوستانی که به تازگی وارد این حوزه شدن به اشتراک بزارم شاید چراغ راهی باشه براشون و بتونن جواب سوالاتشون رو پیدا کنن.
اولین کاری که باید برای انجام پروژه در نظر بگیرید اینه که از کارفرما درخواست بریف
یا پروپوزال (Request For Proposal (RFP کنید.
بریف که تفهیم نامه طراحی هم گفته می شود یک سند مکتوب یا Document هست که اطلاعاتی را راجع به اون پروژه یا کسب و کار به طراح یا هر فرد دیگه ای که قراره روی اون پروژه کار کند را توضیح میده تا هر دو طرف به نیازها و اهداف کلیدی آگاه بشن و نیازمندیهای اون پروژه، کارفرما یا بیزینس در اون مشخص شده.
خیلی از مواقع کارفرماها نمیدونن بریف چیه، شما میتونید خودتون یک بریف بسازید و برای اینجور مواقع برای کارفرما بفرستید و از کارفرما بخواید که بریف را براتون پر کند تا شما متوجه نیازمندیهای پروژه بشید.
بعد از مطالعه بریف و فهمیدن موضوع پروژه، انتظارات، و اینکه قراره چه اقداماتی صورت بگیره، شما یک زمان و یک مبلغ به کارفرما میدید و اگر کارفرما با زمان و مبلغ شما موافق بود قرارداد بسته میشه و شما وارد فاز انجام اون پروژه میشید.
نمونه قرارداد طراحی هم میتونید از سایت من طراحم و خیلی از سایت های دیگه دانلود کنید.
در فاز انجام پروژه اولین کاری که باید انجام بدید، تحقیق در مورد کاربرای هدف اون محصول (وبسایت یا اپلیکیشن) است. و شما با کاربر پژوهی تا حدودی متوجه جنبه های رفتاری مختلف کاربران و نیازهای آنها میشوید.
روش های زیادی برای کاربر پژوهی وجود داره که متداول ترین این روش ها :
میباشد.
شما متناسب با نوع پروژه و محدودیت هایی که وجود داره میتونید از این روش ها برای به دست آوردن اطلاعات در مورد کاربران استفاده کنید.
بعد از کاربر پژوهی و شناخت رفتار و نیازهای مصرف کنندگان محصول (کاربران) وارد فاز تحلیل رقبا میشویم، شما برای تحلیل رقبا میتونید چند مورد رو در نظر بگیرید، مثلا میخواید بدونید رقبای شما از چه اسلوگان یا شعار تبلیغاتی استفاده میکنن، رنگ هایی که برای برندشون در نظر گرفتن به چه صورته، قسمت هدر وبسایت های رقیب چگونه طراحی شده و خیلی موارد دیگه که برای شما سواله و میخواید بدونید رقیبان شما چه کاری انجام داده اند، مواردی که نیاز دارید بدونید رو لیست میکنید و نکات قوت و ضعف هر کدوم رو جلوش مینویسید و کار تحلیل رقبارو انجام میدید.
در فرآیند دو مرحله کاربر پژوهی و تحلیل رقبا شما یکسری داده به دست آورده اید که برای ساخت پرسونا باید این داده ها رو آنالیز کنید تا بتونید پرسوناهای محصول رو بسازید.
با به دست آوردن اطلاعات از دو مرحله قبلی و ساخت پرسونا شما یک دید کلی نسبت به پروژه پیدا کردید و میتونید نقشه سایت را در بیارید و اطلاعات را دسته بندی کنید و مشخص کنید اون وبسایت یا اپلیکیشن شامل چه بخش هایی هست و هر بخش به چه قسمتی منتهی میشه ،در فاز معماری اطلاعات و نقشه سایت یکی از کارهایی که انجام میشه مشخص کردن منوها و زیر منوها هست و اینکه این منوها شامل چه بخش هایی هستن.
بعد از مشخص کردن نقشه سایت نوبت یوزر فلو یا همون جریان کاربر میرسه، جریان کاربر به شما کمک میکنه تا متوجه بشید آیا نقصی در نقشه سایت وجود داره یا نه و کاربرو درون نقشه سایتتون به جریان میندازید
یک مثال میزنم که بهتر متوجه موضوع بشید
فرض کنید نقشه یک ساختمان را کشیدید و اسکلت ساختمان را بالا آورده اید جای حال و پذیرایی، اتاق خواب ها، آشپزخانه، و سرویس بهداشتی را مشخص کردید حالا از کاربر میخواید در ساختمون راه بره و شما ببینید کجاها به بن بست میخوره
برای وبسایت یا اپلیکیشن هم به همین صورته، نقشه سایت به شما کمک میکنه که وقتی کاربر به صفحه تماس با ما رسید از اون صفحه وارد صفحه دیگه بشه نه اینکه بعد از اون صفحه ندونه به کجا بره و سایت یا اپ ما رو ببنده.
در واقع جریان کاربر مثل خونی هست که شما درون نقشه سایتتون به جریان میندازید، مشخص میکنید کاربر از کجا وارد وبسایت شما میشه داخل چه صفحاتی بیشتر میره، نقاط دردش کجاها هستن و کجاها به مشکل میخوره و از کجا خارج میشه، شما با درآوردن نقشه سایت متوجه این مشکلات میشوید و میتونید این مشکلات رو برطرف کنید.
در انتها بعد از انجام همه این مراحل و در اومدن نقشه سایت شما اسکلت کلی طرحتون که همون وایرفریم میباشد رو با ابزارهای مخصوص این کار طراحی کنید و جای المان هارو مشخص کنید تا یک نمای کلی از چیزی که قراره طراحی بشه داشته باشید و به درک عمیقی از عملکرد وبسایت یا اپلیکیشن خود رسیده باشید وایرفریم راه‌های ناوبری بین صفحات مختلف را نشان میدهد و شما میتونید مطمئن بشید که تمامی اهداف مورد نظرتون، در طراحی لحاظ شده باشد.
در آخرین مرحله از فرآیند انجام یک پروژه شما وارد فاز طراحی (UI) یا همون طراحی رابط کاربری پروژه میشید و به طرحتون رنگ و المان های گرافیکی رو اضافه میکنید.
این 9 مورد مراحلی هست که شما برای انجام یک پروژه باید به اون توجه کنید و در نظر بگیرید.
