چگونه برای طراحی واقعیت افزوده (Augmented reality) ریسرچ انجام دهیم؟
در طراحی برای واقعیت افزوده، با محیط‌های واقعی سروکار داریم که در آن کاربر با طراحی تعامل دارد. و سوالاتی که مطرح می‌شود این است:
وقتی کاربران در آن فضا هستند به چه چیزهایی نیاز دارند؟ چه حواس پرتی هایی ممکن است رخ دهد؟ و چه چیزی به آنها کمک می کند تا موفق تر شوند؟ بزرگترین چالش‌ها در AR محدودیت های فیزیکی و اجتماعی هستند: یک دیوار، یک فضای پر سر و صدا، کسی که در AR نیست اما کنار شما ایستاده است. و بنابراین، برخورد با آن وقفه ها یا آن واقعیت ها برای طراحی بسیار کلیدی است.
همیشه در طراحی محصولاتی که می‌خواستم طراحی کنم به کاربر و نیازهای آن و نقاط دردش توجه می‌کردم البته این موضوع رو هم در نظر می‌گرفتم که Context of use یا زمینه استفاده کاربر خیلی مهمه ولی در زمینه AR متوجه شدم که علاوه بر همه این موارد باید در مورد مکان هم تحقیق کنم مکانی که در آن کاربر با طراحی تعامل دارد و این موضوع جدیدی برای من بود و هست، چیزی جدای مساله Context و کاربر است. برای همین خواستم این موضوع را با شما هم به اشتراک بزارم شاید برای شما هم مفید باشه.
وقتی داشتم در مورد مراحل User Research در طراحی AR مطالعه می‌کردم به موضوعی به اسم تحقیق در مورد مکان برخوردم و این سوال برام پیش اومد که اصلا تحقیق در مورد مکان برای یک تجربه AR چطوری انجام می‌شود؟ و به چه پارامترهایی باید توجه کرد و چالش های آن چیست؟
برای پاسخ به این سوال اول باید این موضوع را مورد بررسی قرار داد که :
در دنیای AR، نه تنها کاربران بلکه همچنین مکان‌ها نقش اساسی دارند. مطالعاتی که بر روی این مکان‌ها انجام می‌شود، بازوی قدرتمندی برای بهبود تجربیات AR فراهم می‌کند. در این راستا، "تحقیقات مکان" می‌تواند شامل ادبیات موجود، مشاهده میدانی، و حتی درک آداب و رسوم فرهنگی مختلف شود و به تلاش برای درک بهتر فضاها و محیط‌های مختلف، افزایش کارایی و دقت تجربه AR، و مقابله با چالش‌ها و امکانات منحصر به فرد مکان‌ها اشاره دارد. این تحقیقات از منطقه به منطقه دیگر متغیر بوده و بررسی اجزای فیزیکی، فرهنگی، و اجتماعی مکان‌ها را دربر می‌گیرد.
حالا اینجا این سوال پیش می‌آید که ادبیات موجود در تحقیقات مکان چه معنایی دارد؟!
تحقیقات مختلف در زمینه مکان شامل دسترسی و مطالعه ادبیات مرتبط با مکان‌ها می‌شود. این ادبیات می‌تواند شامل مقالات علمی، کتب، پایان‌نامه‌ها، گزارش‌های تحقیقاتی، و سایر منابع مرتبط با مفهوم مکان باشد. این مطالعات می‌توانند اطلاعات مفیدی را ارائه دهند و پایه‌ای برای تحقیقات بعدی در زمینه مکان فراهم کنند. در واقع، "ادبیات موجود" به هر نوع اطلاعات مکانی مرتبط با موضوع تحقیق اشاره دارد که تاکنون توسط دیگران مورد بررسی قرار گرفته است. این ممکن است شامل توضیحات درباره مکان‌های خاص، معماری، جغرافیا، تاریخچه فرهنگی، و سایر جنبه‌های مکانی باشد که تحقیقات بعدی می‌توانند از آن بهره‌مند شوند.
به‌طور مثال، اگر تحقیقات مکان به سمت یک شهر خاص متمرکز شود، ادبیات موجود ممکن است شامل گزارش‌ها و مقالات درباره تاریخچه، جاذبه‌ها، جمعیت، و سایر جنبه‌های مرتبط با آن شهر باشد. این اطلاعات ابتدایی می‌توانند پایه‌ای برای مطالعات میدانی و تجزیه و تحلیل عمیق‌تر در زمینه مکان فراهم کنند.
فضاهای مختلف، چالش‌ها و فرصت‌های متفاوتی را برای تجربیات AR ارائه می‌دهند. از اتاق‌های کوچک ژاپنی تا پذیرایی‌های بزرگ آمریکایی، تفاوت‌های فرهنگی در تحقیقات مکان مسئله جدی است.در تحقیقات مکان برای تجربیات واقعیت افزوده (AR)، مواجه با چالش‌های مختلف در فضاهای مختلف امری حیاتی است. این چالش‌ها می‌توانند به طراحان و توسعه‌دهندگان AR کمک کنند تا راهکارهای بهتری برای ادغام AR با محیط‌ها پیدا کنند و تجربه کاربری را بهبود بخشند.
در زیر به برخی از این چالش‌ها اشاره می‌شود:
1. تفاوت‌های فرهنگی: هر فضای فرهنگی دارای مشخصات و ارزش‌های خود است. زمانی که AR در فضاهای چندفرهنگی استفاده می‌شود، باید با تفاوت‌های فرهنگی مواجه شود. مثلاً، نمایشگرهای AR باید با آداب و رسوم مختلف و قوانین اجتماعی هر فرهنگ سازگاری داشته باشند.
"وقتی که یک سامانه AR در فضای چندفرهنگی استفاده می‌شود، تفاوت‌های فرهنگی می‌توانند به چالش‌هایی منجر شوند. به عنوان مثال، در یک جشنواره مذهبی در یک کشور با سنت‌ها و آداب خاص، یک نمایشگر AR باید از محتوای خود طوری استفاده کند که با احترام به این آداب و مراسمات باشد. این ممکن است شامل تنظیمات خاص در نمایش محتوا، استفاده از آیکون‌ها و تصاویر مناسب به فرهنگ محلی، یا ارائه دستورالعمل‌های خاص برای کاربران در این فضاها باشد. به این ترتیب، سیستم AR نه تنها تجربه کاربری بهتری ارائه می‌دهد بلکه از تفاوت‌های فرهنگی در جشنواره استفاده می‌کند تا تجربه را برای همه شرکت‌کنندگان بهتر کند."
2. محدودیت‌های فضای فیزیکی: فضاهای مختلف از جمله اتاق‌ها، خیابان‌ها، پارک‌ها و... ممکن است محدودیت‌های مختلفی داشته باشند. به عنوان مثال، یک اتاق کوچک ممکن است امکان حرکت آزاد با دستگاه AR را محدود کند و برخورد با موانع فیزیکی چالش‌هایی را به وجود آورد.
3. مشخصات جغرافیایی: مکان‌ها با تفاوت‌های جغرافیایی مختلفی همراه هستند و در مکان های مختلف باید تراکم ساختمانی و معماری متنوع شهری را در نظر گرفت. ممکن است در مناطق جداگانه دسترسی به اطلاعات GPS یا داده‌های جغرافیایی مشکلاتی ایجاد کند. به عنوان مثال، در مناطق با ساختار شهری چگال، دقت GPS کاهش می‌یابد.ساختار شهری چگال به نوع توزیع و چیدمان مؤلفه‌های شهری اشاره دارد. این ساختار بر اساس ترکیب اجزاء مختلف شهری مانند ساختمان‌ها، محل‌های کسب و کار، فضاهای سبز، و امکانات عمومی شکل می‌گیرد.
4. تنوع فضایی: افراد ممکن است از AR در مکان‌های مختلفی استفاده کنند، از جمله فضاهای عمومی، مناطق کاری، خانه‌ها و... این تنوع فضایی نیازمند تصمیمات طراحی است که تجربه کاربر را در هر یک از این محیط‌ها بهینه کند.
5. شرایط نوری: شرایط نوری در فضاهای مختلف متفاوت است. نور محیط می‌تواند تأثیر مستقیمی بر قابلیت‌های تشخیصی دستگاه‌های AR داشته باشد. در شرایط نوری غیر مطلوب، ممکن است مشکلاتی برای تجربه AR به وجود آید.فرض کنید که شما از یک دستگاه AR برای مشاهده اطلاعات فرهنگی یک مکان تاریخی استفاده می‌کنید. اگر در یک محیط با نور کم یا محیط‌های با نور مصنوعی نامناسب قرار گیرید، تجربه AR شما ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. به عبارت دیگر، نور محیط می‌تواند به صورت مستقیم بر وضوح، رنگ، و کیفیت تصاویر و اطلاعات ارایه شده توسط دستگاه AR اثر بگذارد.
برای مثال، در یک مکان تاریخی شبانه که بخواهید جزئیات یک مجسمه یا ساختار تاریخی را با استفاده از دستگاه AR مشاهده کنید، نور کم ممکن است باعث کاهش وضوح و واکنش به‌موقع دستگاه شود. همچنین، در مکان‌هایی که نور مصنوعی بسیار روشن است، ممکن است نور اضافی باعث درخشش یا سایه‌زنی غیرمطلوب در تصاویر شود و تجربه کاربری را ناخوشایند کند. بنابراین، در شرایط نوری غیرمطلوب، بهینه‌سازی الگوریتم‌ها و استفاده از سنسورها در دستگاه AR برای تعدیل و تنظیم بهتر تصاویر می‌تواند بهبود قابلیت استفاده از AR را در این شرایط ایجاد کند.
6. محدودیت‌های اجتماعی: تأثیر استفاده از AR بر تعاملات اجتماعی نیز یک چالش مهم است. افراد ممکن است در مکان‌های عمومی احساس ناخوشایندی کنند یا دیگران را اذیت کنند.مثلاً فرض کنید که شما از یک دستگاه AR برای مشاهده اطلاعات تاریخی یک موزه استفاده می‌کنید. وقتی که شما از دستگاه AR خود استفاده می‌کنید، شما توجه کمتری به اطرافتان می‌کنید و به ظاهر با دنیای مجازی خود در ارتباط هستید. این می‌تواند باعث ایجاد احساس ناخوشایند برای دیگران شود، زیرا آنها ممکن است حس کنند که شما به اطرافتان توجه نمی‌کنید یا از تعاملات اجتماعی دور می‌شوید.
یا در مثال دیگر، در یک جلسه کاری یا جمعیت عمومی، افرادی که از دستگاه‌های AR استفاده می‌کنند، ممکن است دیگران را از توجه به موضوعات مهم جلب کنند و در نتیجه، تعاملات اجتماعی مختلف را تحت‌تأثیر قرار دهند. به همین دلیل، طراحان AR باید در نظر داشته باشند که چگونه تجربیات واقعیت افزوده‌ای را به گونه‌ای طراحی کنند که از یک سو، تعاملات اجتماعی را افزایش دهند و از سوی دیگر، دیگران را اذیت نکنند یا از مواقع اجتماعی مناسبی خارج نشوند.
7. آموزش کاربر: توانایی کاربر در استفاده از دستگاه‌های AR و درک صحیح از تجربه ممکن است در فضاهای مختلف متفاوت باشد. ارائه آموزش مناسب برای کاربران می‌تواند از این چالش پیشگیری کند.مثلاً در یک موزه با فضای محدود، کاربران ممکن است با دستگاه AR توجه بیشتری به نمایشگاه داشته باشند. اما در یک مکان با هوشمندی‌های پیچیده مثل یک فرودگاه، کاربران نیاز به یادگیری نحوه استفاده از دستگاه AR در محیط پرترافیک و پر از اطلاعات دارند. در اینجا، ارائه آموزش مناسب و مرحله به مرحله برای کاربران می‌تواند توانایی آنها را در استفاده از دستگاه AR بهبود بخشد و از ایجاد چالش‌های اضافی جلوگیری کند.
در منظر AR، موضوع تنها کاربران نیست؛ بلکه در مورد فضاهایی است که در آنها زندگی می‌کنند. نمایش واقعی، دیدگاه‌های 360 درجه و درک از محدودیت‌ها و فرصت‌ها راهنمای فرآیند طراحی هستند. AR نه تنها تجربه کاربری را افزوده نمی‌کند؛ بلکه فضاهای فیزیکی را به محیط‌های غنی و قابل یادآوری تبدیل می‌کند. این جمله به معنای این است که فناوری واقعیت افزوده (AR) نه تنها به افراد امکان تجربه کاربری جدید و بهبود یافته را می‌دهد، بلکه قابلیت دارد فضاهای فیزیکی را با افزودن اطلاعات دیجیتال و تجربیات تعاملی تبدیل کند. به عبارت دیگر، AR به کاربران این امکان را می‌دهد که اطلاعات یا شیء‌های مجازی را در محیط واقعی خود مشاهده کرده و با آنها تعامل داشته باشند. این ترکیب از دنیای واقعی و دیجیتال باعث ایجاد فضاهای غنی و قابل یادآوری می‌شود که تا به حال در دنیای فیزیکی وجود نداشته‌اند.
تحقیق در مورد مکان، به عنوان یک قسمت اساسی از تحقیقات در حوزه واقعیت افزوده (AR)، امکان پیدا کردن فرصت‌ها و چالش‌های مرتبط با محیط‌های مختلف است. در زیر، مراحل اصلی تحقیق در مورد مکان برای تجربیات AR را توضیح می‌دهم:
1. تحلیل محیط، بررسی اولیه:
شروع به مطالعه و تحلیل اولیه اطلاعات مرتبط با مکان‌های مورد نظر کنید. این اطلاعات ممکن است شامل مپ‌ها، داده‌های جغرافیایی، تصاویر، و آمارهای مکانی باشد. تحلیل محیط در تحقیقات مکان به معنای بررسی دقیق و تفصیلی از ویژگی‌ها و شرایط محیطی مکان‌های مورد نظر است. در این مرحله، اطلاعات گوناگونی را برای درک بهتر محیط جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل می‌کنید.
برای مثال، فرض کنید که شما در حال تحقیق درباره استفاده از تکنولوژی AR در یک موزه تاریخی هستید. در این صورت:
با این تحلیل اولیه، شما به دقت بیشتری در مورد محیط مورد مطالعه خود دست پیدا می‌کنید و اطلاعات مهمی را برای مراحل بعدی تحقیق جمع‌آوری خواهید کرد.
2. پروفایل مکان، جمع‌آوری اطلاعات:
اطلاعاتی از جمله ابعاد فضایی، مشخصات فیزیکی، و موانع ممکن را در مورد مکان مورد نظر جمع‌آوری کنید. این اطلاعات می‌تواند بازوی مهمی در تصمیم‌گیری‌های طراحی AR باشد. در مرحله پروفایل مکان، شما به جمع‌آوری اطلاعات مهم و جزئیاتی درباره مکان مورد مطالعه می‌پردازید تا در فرآیند طراحی AR از این اطلاعات بهره‌مند شوید. برای روشن‌تر شدن، یک مثال مرتبط با موزه تاریخی ارائه می‌دهیم:
ابعاد فضایی: مکان مورد بررسی شما ممکن است شامل چندین اتاق و ناحیه با ابعاد مختلف باشد. به عنوان مثال، اطلاعاتی در مورد ابعاد و مساحت اتاق‌ها، فضاهای باز، و محل‌های مخصوص نمایش اثرات تاریخی را جمع‌آوری کنید.
مشخصات فیزیکی: این شامل ویژگی‌های محیطی مکان است. برای موزه می‌توانید اطلاعاتی درباره مواردی مانند نوع کفپوش، نورپردازی، تزئینات، و معماری ساختمان جمع‌آوری کنید.
موانع ممکن: شناخت موانع ممکن در مکان اهمیت دارد. مثلاً، موانع ممکن می‌توانند دسترسی به برخی اتاق‌ها یا قسمت‌ها، موانع نورپردازی، یا حتی موانع مرتبط با حفظ امنیت باشند.
با جمع‌آوری این اطلاعات، پروفایل مکان شما بیشترین اطلاعات مرتبط با محیط مورد مطالعه را فراهم می‌کند و این اطلاعات به شما در تصمیم‌گیری‌های مختلف طراحی AR کمک خواهد کرد. مثلاً، اگر بخواهید یک تجربه AR را در یک اتاق خاص ارائه دهید، اطلاعات ابعاد و مشخصات فیزیکی این اتاق به شما کمک می‌کند تا اجزاء دیجیتال خود را با ابعاد فضایی و محیط واقعی هماهنگ کنید.
3. آشنایی با محیط، مشاهده میدانی:
برای درک عمیق‌تر از مکان، میدانی رفته و به مشاهده مستقیم و تجربی از محیط بپردازید. این اقدام می‌تواند جنبه‌های نهان و منحصر به فردی از مکان را آشکار کند. آشنایی با محیط و مشاهده میدانی به معنای فیزیکی حضور یا مشاهده مستقیم در مکان مورد مطالعه است. این فعالیت به طراحان AR کمک می‌کند تا جزئیات نهان و خاصی از محیط را درک کنند که از طریق مطالعه دوربین‌ها یا حسگرهای مختلف ممکن نیست. در اینجا یک مثال با موزه تاریخی را در نظر بگیرید:
حضور فیزیکی در مکان: شما به محیط مورد مطالعه، به عنوان مثال یک موزه تاریخی، می‌روید و در آنجا حضور دارید. این به شما اجازه می‌دهد تا اطلاعات فیزیکی و محیطی مانند ابعاد دقیق اشیاء، نورپردازی، و تاثیرات فیزیکی را بررسی کنید.
تجربه زنده: با حضور مستقیم، می‌توانید تجربه‌های زنده افراد در محیط را درک کنید. مثلاً ممکن است بفهمید که چگونه بازدیدکنندگان به تاریخچه یک اثر هنری یا نمونه تاریخی واکنش نشان می‌دهند.
شناخت تفاوت‌ها: مشاهده مستقیم به شما این امکان را می‌دهد تا تفاوت‌ها و جزئیاتی را که ممکن است در تصاویر یا داده‌های دیجیتال آن مکان مشخص نشوند، به دقت تشخیص دهید. این ممکن است شامل نکات مثل رنگ‌ها، ترکیبات معماری، یا جزئیات دستگاه‌ها باشد.
4. مطالعه آداب و رسوم، آگاهی از فرهنگ:
اگر مکان مورد نظر در محدوده‌ای با فرهنگ و آداب و رسوم خاصی واقع شده است، مطالعات جداگانه ایجاد کنید. درک عمیق از این جوانب می‌تواند به طراحی AR ارتقاء بخشد. مطالعه آداب و رسوم و آگاهی از فرهنگ یک مکان مورد نظر، از اهمیت بالایی برخوردار است. این مرحله به طراحان AR کمک می‌کند تا در تجربه کاربری خود، با ارائه محتوایی حساس به فرهنگ و آداب و رسوم محلی، تداخل کمتری با جامعه‌ی محلی ایجاد کنند.
برای مثال، فرض کنید شما یک پروژه AR دارید که قصد دارید در یک مکان تاریخی با فرهنگ خاصی پیاده‌سازی کنید، مانند یک معبد باستانی در ژاپن. در اینجا چند نکته می‌تواند مفید باشد:
درک عمیق از این جوانب به طراحان کمک می‌کند تا تجربه‌ای متناسب با محیط فرهنگی محلی ایجاد کنند و باعث افزایش جذابیت و پذیرش تجربه AR در این محل می‌شود.
5. تحلیل فضاهای مختلف، پیش‌بینی چالش‌ها
فضاهای مختلف از جمله داخلی، خارجی، کوچک، بزرگ و ... چالش‌ها و فرصت‌های خود را دارند. پیش‌بینی کنید که AR چگونه می‌تواند با این چالش‌ها مقابله کند یا از آنها بهره‌مند شود.
تحلیل فضاهای مختلف و پیش‌بینی چالش‌ها برای پیاده‌سازی AR به ما کمک می‌کند تا طراحی تجربه AR را با محیط فیزیکی متناسب کنیم و به چالش‌ها پاسخ مناسبی ارائه دهیم. در اینجا چند نکته و مثال آورده شده است:
چالش: در فضاهای بسته و کوچک، ممکن است محدودیت‌های حرکت برای استفاده از AR پیش بیاید.
پاسخ: طراحی المان‌های AR به گونه‌ای که با محدودیت‌های فضای داخلی سازگار باشد، مانند امکان اجرای AR در محدوده‌های مشخص.
چالش: نور خورشید و تغییرات آب و هوا می‌توانند تجربه AR را تحت تأثیر قرار دهند.
پاسخ: بهره‌گیری از تکنولوژی‌های تشخیص محیط به منظور سازگاری با شرایط نوری متغیر، و ایجاد المان‌های AR مقاوم در برابر شرایط جوی.
چالش: در فضاهای بزرگ، ممکن است اطلاعات AR گم شود و در فضاهای کوچک، اشغال فضای ارزشمند امکان‌پذیر باشد.
پاسخ: اندازه‌گیری دقیق فضای محیط و تنظیم دقیق مقیاس المان‌های AR به اندازه فضا.
6. تست‌های میدانی، آزمون نقشه‌های AR: از نقشه‌ها و مدل‌های AR برای تست در محیط‌های واقعی استفاده کنید. این آزمون‌ها به شما کمک می‌کنند تا عملکرد واقعی سیستم را در شرایط واقعی ارزیابی کنید. تست‌های میدانی یا آزمون نقشه‌های AR مرحله‌ای است که با استفاده از نقشه‌ها و مدل‌های آماده شده برای AR، عملکرد سیستم را در محیط‌های واقعی بررسی می‌کند. این مرحله به طراحان کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنند که تجربه AR آنها در شرایط واقعی به درستی عمل می‌کند.
مثال:
یک شرکت تصمیم می‌گیرد یک نقشه AR برای مشاهده مسیرهای تفریحی در یک پارک عمومی ایجاد کند. در این مرحله، آنها از نقشه‌های AR خود در محیط پارک استفاده می‌کنند و تست‌های میدانی اجرا می‌کنند. این تست‌ها شامل:
آزمون: استفاده از نقشه AR برای مشاهده مسیرهای تفریحی و مشخص کردن موقعیت مکانی درست.
نتیجه: اطمینان از دقت و صحت موقعیت‌یابی در محیط واقعی.
آزمون: تعامل با المان‌های AR مرتبط با اجسام موجود در پارک، مانند نصبی هنری یا تاریخی.
نتیجه: اطمینان از تعامل صحیح بین المان‌های AR و اجسام فیزیکی در محیط.
آزمون: اجرای نقشه AR در شرایط نوری متفاوت، از صبح تا شب.
نتیجه: اطمینان از قابلیت دیدن و عملکرد مناسب در هر شرایط نوری.
این تحلیل و پیش‌بینی چالش‌ها و تست‌ها به ما طراحان کمک می‌کند تا به بهترین شکل ممکن با محیط فیزیکی تعامل داشته باشیم و تجربه AR را برای کاربران بهبود بخشیم.
در این مقاله، به بررسی اهمیت تحقیقات مکانی در زمینه واقعیت افزوده (AR) پرداختیم و نشان دادیم که تحقیقات مکان نقش اساسی در بهبود تجربیات AR ایفا می‌کند. از ادبیات موجود گرفته تا مشاهده میدانی و درک آداب و رسوم فرهنگی، هریک از مراحل تحقیقات مکان می‌توانند به بهبود دقت و کارایی سیستم‌های AR کمک کنند.
در این راستا، آگاهی از فضاها و محیط‌های مختلف، اجرای تست‌های میدانی، و تحلیل دقیق محیط و فضاهای مختلف از جمله چالش‌ها و فرصت‌های تحقیقات مکانی برای طراحان AR محسوب می‌شوند. از طرفی، این تحقیقات بهبود قابلیت تعامل با محیط و ایجاد تجربیات غنی و قابل یادآوری را در فضاهای فیزیکی فراهم می‌کنند.
امیدوارم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
در مقاله بعدی به تحلیل نتایج و داده‌های حاصل از تحقیقات مکانی می‌پردازیم.
