بسم الله الرحمن الرحیم
خلاصه سخنرانی هفتگی / ۲۱ آذر ۱۴۰۲ / حجت الاسلام جلالی
بررسی آیات 139 تا 149 سوره مبارکه آل عمران
وجه انتخاب این آیات و اهمیتشان: بستر این آیات جنگ احد است ولی درواقع امتحان سنگینی را پیشبینی میکند که جامعه مومنین قرار است با آن روبرو شود و آن شهادت یا رحلت رسولالله است. «أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ» و هشدار میدهد که تبعات آن میتواند در این حد خسارتبار باشد که انگار شما کاملا به گذشتهی جاهلیتان برگشتهاید. و این برگشت و ارتداد اتفاق هم افتاد. رکن ارتداد ولایت بود. پیامبر هم رسولی بود در امتداد خط بقیهی رُسُل که هدفشان حکومت عدل جهانی بود. پیغمبر هم یک مقطعی از این خط است و کارکرد ولایت، حفظ خط رسل است که باید ادامه پیدا میکرد اما آن را ادامه ندادند.
امتحانات اجتماعی که برای مردم مدینه بوده، برای ما هم هست؛ همیشه هست. سنت الهی است. مثل قضیهی غزه و ما باید نسبت به این امتحانات خیلی آگاه باشیم ودر این دسته آیات هم میخواهیم به نکاتی پیرامون همین امتحانات اجتماعی توجه کنیم.
مواجهه با مومنینی که در این جنگ شکست سنگینی خوردهاند و روحیه خوبی ندارند اینگونه است: «وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ»! شما برترید، اگر مومن و صابر باشید.« إِنْ يَمْسَسْكُمْ قَرْحٌ فَقَدْ مَسَّ الْقَوْمَ قَرْحٌ مِثْلُهُ» یک زخمی خوردهاید و البته زخم هم زدهاید؛ آن طرف قضیه را هم ببینید! مثلا در قضیهی غزه هم حضرت آقا دائم این را پررنگ میکنند که اسرائیل ضربهی جبرانناپذیری خورده است! این خودش راهبردی برای زنده کردن امید در جامعه است. «وَتِلْكَ الْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ النَّاسِ» سنت خداست که این ایام بین مردم بچرخد؛ چون این زخمها حکمتهایی دارد.
یکی از حکمتها این است: «وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا» خدا میخواهد کسانی که ایمان آوردند را در صحنهی امتحان بشناسد و «وَيَتَّخِذَ مِنْكُمْ شُهَدَاءَ» وحجتها و گواهانی خلق شوند. مثلا آرمان علیوردی یا شهید حججی یا شهدای غزه اگر صحنهی امتحان نبود، بزرگیشان دیده نمیشد. «ولله لایحب الظالمین» این امتحانات و زخمها هر حکمتی داشته باشد، دلیلش این نیست که خدا ظالمین را دوست دارد! بلکه حکمتهای دیگری دارد. «وَلِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا» خدا میخواهد مومنان را خالص بکند تا قوی شوند. هم خالصسازی در جمع مومنان و تصفیه از عدهای منافق و ضعیفالایمان، و هم در درون خودشان نسبت به ضعفهای درونیشان.« وَيَمْحَقَ الْكَافِرِينَ» کافرین هم نابود میشوند در این امتحانات. مانند شناختهشدن منافقین و خسارات اسرائیل و جریان کفار و... .
«أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنْكُمْ وَيَعْلَمَ الصَّابِرِينَ» شما باید امتحان جهاد و صبر را پس بدهید؛ برای این امتحانات آماده شوید زیرا هست!
«وَلَقَدْ كُنْتُمْ تَمَنَّوْنَ الْمَوْتَ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَلْقَوْهُ فَقَدْ رَأَيْتُمُوهُ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ» شما تا قبل از این شهادتطلب بودید(مخاطب این آیات مهاجرین و انصاری بودند که در زمان خودشان آدمهای بزرگی بوند) اما حالا که به مرگ و شهادت نزدیک شدهاید، ایستادید و نگاه میکنید. یک آسیبی که باعث رفوزهشدن در امتحانات میشود، همین ترس از مرگ است که در مبارزهی نرم هم میتواند باشد مثلا برای دانشمندان! حتی هر لحظه ممکن است صورت مبارزه به مبارزهی سخت هم تغییر کند پس اگر منتظر ظهور هستیم، باید همیشه آماده باشیم برای جنگ و شهادت و جان دادن!
«وَمَنْ يُرِدْ ثَوَابَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَنْ يُرِدْ ثَوَابَ الْآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْهَا وَسَنَجْزِي الشَّاكِرِينَ» از طرفی جهاد برای دنیا هم خوب است و اگر کسی فقط خیر دنیا را هم میخواهد باید فرهنگ جهاد را حفظ کند.