بسم الله الرحمن الرحیم
خلاصه سخنرانی هفتگی / ۱۲ دی ۱۴۰۲ / حجت الإسلام طباخیان / جلسه ششم
در جلسات گذشته راجع به سیره حضرت امیر (ع) بحث گشت و تا جنگ جمل پیش رفتیم اما در این جلسه به صحبت راجع به سیره حضرت زهرا (س) می‌پردازیم.
نقص جدی‌ای در گزارش‌‌های تاریخی وجود دارد. آن این است که در تاریخ اسلام عامدانه به‌گونه‌ای روایت شده که جنسش مردانه است و بسیار باید گشت تا شخصیت اثرگذار زن پیدا کرد و گزارشات به‌گونه‌ای است که در آن زنان نقش رسالت‌محوری نداشته و مکمل نقش مرد دیگری هستند. این فضا ممکن است به چشم ما نقص نیاید اما با جنسی از مخاطب روبه‌رو هستیم که زمینه ذهنی متفاوتی با ما دارد و این مطالب برای وی گیرایی ندارد.
یک بانوی مطهر در صدر اسلام حضرت ام‌البنین (س) با فضایل فوق‌العاده هستند و در تقویم ما به نام روز تکریم از مادران و همسران شهدا نام‌گذاری شده است. تاریخ به‌شدت مرد زده و ابتدایی است و گزارشات آفت‌دیده هستند.مثلا از فضائل ام‌البنین گفته شده که ایشان هنگام ترک مدینه حضرت ابوالفضل (ع) را در آغوش نگرفتند چون امام حسین (ع) مادر نداشتند و نمیخواستند که ایشان ناخوشایند شوند.بلکه این حقیت ندارد و فضیلت نیست. یا مثلا گفته می‌شود برای اینکه بچه‌های حضرت زهرا (س) حس بدی پیدا نکنند گفتند من کنیز هستم و جانشین مادر شما نیستم و گفتند به من بگویید ام‌البنین. در حالیکه قبل از ایشان حضرت علی (ع) حداقل چهار همسر دیگر اختیار کرده بودند و حضرت زینب (س) حداقل ۲۰ ساله بودند. اما نقش محوری حضرت ام‌البنین که بی‌تردید نقش مادری است اینجا مشهود می‌گردد که حضرت علی (ع) ۱۷ پسر زنده در کربلا دارد و همه بالای ۲۰ سال‌اند اما از کل انها ۵ پسر در کربلا حاضر هستند که ۴ پسر همگی فرزندان ایشان‌اند. خون علی در رگ همه هست اما فقط دو زن این خون را متبلور می‌کنند.
از دیگر زنانی که درست فضائل ایشان را نشناخته‌ایم «اسما» از معتبرترین قبیله غیرقریشی است. ایشان تبار اجتماعی بسیار بالا داشته‌اند به‌گونه‌ای که خودش همسر جعفر طیار برادر امام علی (ع) است. خواهر دیگرش قابله حضرت زهرا «ام فضل» همسر عباس بن ابی طالب است. خواهر دیگر همسر پیامبر (ص) و خواهر دیگر همسر حمزه سیدالشهدا هستند. ایشان ازجمله افرادی بودند که به حبشه مهاجرت کرد. نقل است «نجاشی» حبشه به جای انکه شیفته نقش سیاسی جعفر طیار شود، از اسما خواست تا نام پسرش را انتخاب کند و به او چند صباحی شیر دهد. درواقع سلطان حبشه او را در نقش محوری می‌بیند نه جعفر را. پس از شهادت جعفر، اسما با ابوبکر ازدواج کرده و پسری به نام محمد می‌آورد و سپس با حضرت علی (ع) ازدواج کرد. نقش ایشان جایی پررنگ‌تر می‌گردد که در دهه اول استقلال رای داشته و ابوبکر را نقد کرده و سپس دو ماه در خانه حضرت علی (ع) متحصن می‌شود و پس از ان در نقاهت خانم فاطمه زهرا (س) خادم ایشان شد. ایشان به‌گونه‌ای پسر ابوبکر را تربیت کرد که شد بزرگترین منتقد ابوبکر و فرمانده امام علی (ع) در مصر و سپس به دست عمروعاص شهید شد. همانگونه که امام رضا (ع) فرمودند: شیعه علی نیست الا حسن، حسین و محمد بن ابی‌بکر. زنی همچون اسما می‌تواند پسری از خون ابوبکر را برای امام علی (ع) تربیت کند. همچنین پسر محمد قاسم است که رفیق حضرت سجاد (ع) است و دختر قاسم «فروه» همان زن مستجاب‌الدعوه است که شد همسر امام باقر(ع) و مادر امام صادق (ع).
ایراد کار انجاست که برای حضرت زهرا (س) نقش متبلوری بیان نمی‌کنند و فقط نقش‌های انتسابی است. امروز باید از نقش اجتماعی، علمی و سیاسی ایشان و بانوان گذشته گفت.
