در ماه محرم الحرام باید بیش از پیش از قیام امام حسین علیهالسلام و جانبازی ایشان و یارانشان، عبرت گرفته و طبق آن، وظیفهی امروز خود را تعیین کنیم. ما که فریاد بلند میکنیم که «یا لیتنا کنا معکم...» و این روز ها برای امام حسین علیه السلام اشک می ریزیم؛ امروز وظیفهی ما در قبال خون به ناحق ریخته شدهی سیدالشهداء علیهالسلام و سختیها و مصائب وارد شده بر حضرت و خانوادهی ایشان چیست؟!
از میان معصومین علیهمالسلام، اشتراکات زیادی بین امام حسین علیهالسلام و امام عصر عجلاللهفرجه وجود دارد، که در این مقاله به فراخور سؤالی که در ابتدا مطرح شد، سعی میکنیم به گوشهای از این اشتراکات بپردازیم. این اشتراکات، مشابهت عصر کوتاه ترک بیعت سیدالشهداء علیهالسلام در مدینه تا عاشورا را، با دوران بلند غیبت امام عصر عجلاللهفرجه روشن میسازند. برای این کار، به بررسی دو علت عمدهی غیبت امام زمان علیهالسلام میپردازیم:
الف) نرفتن زیر بار بیعت طاغوت:
تعداد زیادی از روایات نقلشده از خاندان عصمت، بیان میدارند که علت و حکمت غیبت حضرت مهدی، برکنار ماندن آن وجود شریف از بیعت با طاغوت های زمان و عدم تعهد نسبت به هیچ طاغوتی است.
امامان دیگر علیهمالسلام بر اساس تقیه حکومت ها را به رسمیت میشناختند، ولی وجود مقدس ولی عصر عجلاللهفرجه مأمور به تقیه نیستند، و به همین دلیل با طواغیت زمان بیعت نمیکنند.
امام حسن علیهالسلام در این رابطه می فرمایند: «خداوند ولادت او را مخفی نگه داشت و برای او غیبتی در نظر گرفت، تا زمانی که قیام می کند بیعت هیچ حاکمی بر گردنش نباشد»[1]
البته غیبت امام بدان معنا نیست که ایشان در برابر سرنوشت مردم و جامعه بیتفاوت باشند و نقشی در هدایت مردم ایفا ننمایند، زیرا غیبت در مقابل ظهور است نه حضور!
هم امام زمان و هم امام حسین علیهماالسلام، هر کدام به نحوی مردم زمان خویش را به قیام، دعوت مینمایند.
در اوصاف امام حسین علیهالسلام آمده که در روز عاشورا به آن حضرت عرض شد: «به حکم و حکومت عموزادگانات (= بنیامیه) سر فرودآور!» امام فرمود: «به خدا قسم که هرگز دستم را از روی خواری و ذلت به شما ندهم و مانند بردگان فرار نمیکنم.» آنگاه با صدای بلند فرمود: «مرگ در حال عزت بهتر از زندگی با ذلت است!»
ب)حفظ جان
دومین دلیل که برای غیبت امام زمان عجلاللهفرجه مطرح میشود، حفظ جان ایشان است. این بدان معناست که اگر امام غایب نمیشدند، ایشان را نیز مانند دیگر امامان به شهادت میرساندند. خصوصاً که آن حضرت به مانند جد غریبشان، مأمور به ترک بیعت با ظالمان هستند، و افزونتر از این، همه نیک میدانند که شیعیان، به واسطهی روایات متواتر، حضرتاش را همان قائمی میدانند که روزی نسخهی تمام ظالمان عالم را خواهد پیچید. بنابراین، حتی اگر آن حضرت پیش از موعد قیام مبارکشان نیز ظاهر شوند امنیت جانی نخواهند داشت.
زراره میگوید: از امام باقر علیه السلام شنیدم که میفرمود:«همانا برای قائم ما قبل از ظهورش، غیبتی است» گفتم:«برای چه؟» فرمود« می ترسد -و با دست به شکم اش اشاره کرد-» زراره گوید:«مقصودش قتل است»[2]
دقیقا همین مورد نیز برای امام حسین علیه السلام نیز وجود داشت و قبل از قیام سیدالشهدا در بین اصحاب مشهور بود که با قیام ایشان، ترس بخاطر افتادن جان ایشان است. هنوز بانگ جانگداز امام به هنگام خروج از مدینه را به گوش داریم که آیهی «فخرج منها خائفاً یترقب» را تلاوت فرمودند.
انتظار، کربلایی دیگر است به وسعت همه جهان و مصاف حق و باطل است در زمانی دیگر؛ با این تفاوت که این بار در انتهای این مصاف، حق پیروز است و چهره ی باطل، برای همیشه دفن میشود. اگر دیروز نتواستیم امام حسین علیه السلام را یاری نماییم و ندای هل من ناصر ینصرنی حسین را لبیک بگوییم، امروز باید ندای یاریطلبی امام زمان (عج) را لبیک بگویم.
به بیان خواجهی طوسی، «غیبته منّا»؛ یعنی غیبت امام زمان(عج) از ناحیهی ما مردمان است، و امروز ایشان به دلایلی که در بالا ذکر شد در غیبت هستند. پس این وظیفهی تک تک شیعیان است که شرایط ظهور امام زمان علیهالسلام را مهیا کرده و موانعی که سبب غیبت ایشان می شود را کنار بزنند.
و در آخر؛ برای ما جاماندگان از صحنهی عاشورا، تنها یک راه باقی ماندهاست! آن هم ثبت نام در کلاس «انتظار» است و درآمدن در جمع منتظر وارث حسین علیه لسلام. آنان که در عاشورا ضربههای شمشیر و نیزه را به جان نخریدند، بایسته است که امروز تلخی «انتظار» را به جان بخرند.
«مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلا»[3]
[1] بحار الانوار، ج ۵۲، ص۲۲۱
[2] علل الشرایع، ص۲۴۳،باب ۱۷۹
[3] احزاب، ۳۳