سازمان Girlguidingدر انگلستان، بزرگ‌ترین نهاد فعال در حوزه‌ی دختران است. در نتایج آخرین نظرسنجی این سازمان آمده است که تنها یک نفر از میان هر ۴ دختر ۷ تا ۲۱ ساله خود را بسیار شاد توصیف می‌کند؛ این یعنی ۲۵٪ و بسیار کمتر از درصد ۴۱ که در سال ۲۰۰۹ به دست آمده بود.
طبق این نظرسنجی، این میزان شاد نبودن بر عزت نفس (۶۱٪)، سلامت (۵۰٪)، روابط (۴۹٪) و مطالعات (۳۹٪) آن‌ها تاثیرگذار بوده است. هم‌چنین ۷ نفر از هر ۱۰ شرکت‌کننده فشارهای مدرسه و دانشگاه را از علل استرس می‌دانند و ۶ نفر از هر ۱۰ نفر رسانه‌های اجتماعی را مقصر می‌دانند. (۱)
یک توصیه قدیمی این است: ظاهر زندگی دیگران را با باطن زندگی خودمان مقایسه نکنیم. نوع شبکه‌ی اجتماعی‌اش می‌شود «نقاط ویژه (هایلایت‌های) زندگی دیگران را با زندگی عادی خودمان مقایسه نکنیم». این خودمقایسه‌گری طبق تجربه بیشتر در بین دختران رایج است تا پسران. گاهی فرایند ذهنی مقایسه به طور اتوماتیک در پس زمینه‌ی ذهن بدون اینکه متوجه شویم- صورت می‌گیرد؛ وقتی به خودمان می‌آییم می‌بنینیم که از بعد از چک کردن اینستاگرام -به عنوان یک مثال بارز- حس بدی در ما ایجاد شده، مانند اینکه عاملی برای نارضایتی پیدا کرده باشیم!
اما واقعیت این است که تصویری که شبکه‌ی اجتماعی از دیگران به ما می‌دهد می تواند فرسخ‌ها با واقعیت فاصله داشته باشد. به نظر می‌رسد هر بار به این یادآوری نیاز است که این تصویر بخش کوچکی از واقعیت را نشان می‌دهد. به همین علت است که وارد رقابتی ناخواسته می‌شویم؛ در واقع شبکه‌های اجتماعی برای بسیاری از دختران تبدیل به مسابقه‌ای برای بهتر نشان دادن خود یا ایده‌آل نمایی شده‌است. این رفتار می‌تواند به خصوص افرادی را درگیر کند که عزت نفس کافی برای بروز خودشان را ندارند.
تا حالا برای خود یا اطرافیانتان پیش آمده‌است که وقتی می‌خواهید چیزی را در شبکات اجتماعی نشر دهید، یک ساعت مشغول انتخاب عکس مناسب باشید و یک ساعت دیگر به ویرایش متن پای آن عکس بپردازید؟ ولی چرا اینطور می‌شود؟
در اینجا باید به پدیده‌ای به نام «اعتبار اجتماعی» (social currency) برمی‌خوریم. (۲)منظور از اعتبار اجتماعی معنای عرفی آن نیست! که در عرف به یک حقیقت اجتماعی میان افراد اشاره می‌کند؛ شاید همان آبرو. اما در اینجا از چیزی شبیه به پول صحبت می‌کنیم؛ پدیده‌ای برآمده از فضای مجازی که خرید و فروش می‌شود.
اهالی رسانه و بازاریاب‌ها به خوبی می‌دانند که امروزه «توجه» خریدنی‌ترین چیز است! شاید نتوان چیزی را پیدا کرد که در اقتصاد امروز به اندازه‌ی «توجه مردم» ارزشمند و تعیین‌کننده باشد. خریدن توجه مردم وقتی شما یک برند لباس یا فروشگاه اینترنتی باشید، کاملا منطقی و معقول است. ولی وقتی در مورد پروفایل خودتان صحبت می‌کنیم، مانند این است که خودتان را برای فروش گذاشته باشید روی طاقچه! این شاید حرف عجیب و غریب و گزافی به نظر بیاید؛ ولی همه‌ی ما دیده‌ایم یا تجربه کرده‌ایم که به خاطر دریافت نکردن لایک کافی پستی برداشته می‌شود، مثل برداشتن کالایی که به فروش نمی‌رود از ویترین مغازه.
شبکه‌ی اجتماعی در تناقض با اسم آن موجب غیراجتماعی‌تر شدن می‌شود؛ البته تناقضی رفع شدنی. در واقع «شبکه‌ی اجتماعی» تنها یک اسم است. کال نیوپورت، نویسنده ی کتاب کار عمیق می‌گوید که در واقع شبکه‌ی اجتماعی یک بازی است که دکمه‌ی آن را فشار می‌دهیم و ما را سرگرم می‌کند. (۳)
در گزارش یاد شده آمده‌است که دختران امروزه کمتر به طور حضوری به فعالیت‌های اجتماعی می‌پردازند و زمان بیشتری را در فضای مجازی می‌گذرانند. ارتباطات یک عنصر مهم از شاد بودن است؛ از این رو تصادفی نیست که ۱۰ سال پیش، دختران در تمام سنین بیشتر در اجتماعات حضور داشتند و زندگی خود را کمتر به واسطه‌ی فضای مجازی مقایسه می‌کردند.
منابع:
1. Girlguiding organization: girls attitudes survey 2018
2. Is Social Media Hurting Your Mental Health? Bailey Parnell, TEDxRyersonU.
3. Why you should quit social media, Dr. Cal Newport, TEDxTysons.
