همه ماهایی که در خانواده‌های مذهبی به دنیا آمده‌ایم، از کودکی برایمان گفته‌اند که اسراییل ظالم است و فلسطین مظلوم. از همان سنین کم فهمیده‌ایم آخرین روز ماه رمضان را به خیابان‌ها می‌رویم تا علیه این ظالم فطری شعار بدهیم. وقتی‌که به پایمان به مدارس باز شد، متوجه شدیم که باید در صف‌های خود بایستیم و شعار مرگ بر اسراییل را سر بدهیم؛ شعاری که به‌عنوان تعقیبات نمازمان نیز، بین دونماز فریاد می‌زدیم.
هر چه بزرگ‌تر شدیم دلیل این نفرت ابدی از این رژیم در جامعه برایمان واضح‌تر شد؛ دانستیم که حدود هفتادسال پیش یهودیانی که به دنبال سرزمینی برای برپایی حکومت خودشان در آن بودند، زمین‌های تحت مالکیت فلسطینی‌ها را برای این امر انتخاب کردند. (البته آن‌ها با توجه به سابقه سکونت اجدادشان در این ممالک، این قطعه زمین را حق خود می‌دانستند) و طبق معمول در تاریخ بشریت، آن‌ها چون قدرت و زور بیشتری از مردمان فلسطین داشتند، با کشتار و خونریزی آن سرزمین‌ها را غصب کردند.
بند بالا روایتی است که بارها گفته و شنیده‌ایم؛ روایتی که هرسال تلویزیون ملی ما آن را به شکل‌های گوناگون در روز قدس برای مخاطبانش تکرار می‌کند؛ اما کمتر کسی از ما به ذهنش رسیده است که روایت طرف مقابل را هم بشنود، اصلاً با یک فرد ساکن و یا متولد اورشلیم گفتگو کند. انگاره ذهنی ما از مردمان اسراییل سربازانی در حال کشتار کودکان و شاید مردانی با کلاه‌های سیلندری است؛ اما شاید برای اولین در تاریخ چهل‌ساله جمهوری اسلامی، هنرمندی با پاسپورت ایرانی تصمیم گرفته است کمی از قالب‌های صداوسیمایی خارج شده و روایتی تازه از این دشمن همیشگی ارائه بدهد.
حسین شمقدری کسی است که دست به چنین کار جسورانه‌ای (ازنظر نگارنده) زده است. مستندسازی پرحاشیه که بدش نمی‌آید به سمت موضوعات «نگوی» جامعه برود و قبل از متولد اورشلیم مستندهای جنجالی انقلاب جنسی و میراث آلبرتا را نیز به نمایش گذاشته بود. شاید از قسمت دوم انقلاب جنسی که شمقدری روایت مستندهایش را به محمد دلاوری بلد کار سپرد، جذابیت کارهای او برای مخاطب با روایت‌های دل‌نشین دلاوری بیش‌ازپیش نیز شد.
متولد اورشلیم حاصل همکاری این دو نفر به همراه تهیه‌کننده همیشگی کارهای شمقدری یعنی محمدحسن مددی است. مستندی با نگاه جدید و جذاب به یکی از مهم‌ترین مسئله‌های هفتادسال اخیر جوامع مسلمان. اساس مستند بر روی مصاحبه‌های دلاوری با چند فرد با تابعیت اسراییلی است. گفتگوهایی شنیدنی که محورهایش در مورد عقاید صهیونیست‌ها، نظر آن‌ها در مورد فلسطینی‌ها و ظلم واردشده بر آن‌ها و مباحثی از این قبیل است که راوی سعی بر چالش کشیدن عقاید طرف مقابل دارد؛ صحبت‌های انجام‌شده در این مصاحبه‌ها ما را با ابعادی از زندگی و عقاید یک یهودی آشنا می‌کند که در روایت‌های معمول به آن‌ها کمتر پرداخته شده است.
شاید ضعف عمده این مستند که در کارهای قبلی این مستندساز دانش‌آموخته شریف نیز مشهود بوده است، گم بودن هدف مستند است. البته این مستند قرار است قسمت‌های دیگری نیز داشته باشد و شاید این ضعف با تکمیل شدن داستان بهبود یابد. متولد اورشلیم نیز همانند مستندهای قبلی شمقدری حاشیه کم نداشته است و از جبهه‌های گوناگون نقدهای جدی به قالب و محتوای آن وارد شده است.
اما از همه‌ی این‌ها که بگذریم دیدن این مستند کوتاه 45 دقیقه‌ای را توصیه می‌کنم. شاید ضعف‌های مستند در برخی موارد توی ذوقتان بزند اما واقع ارزش یک‌بار (و حتی چند بار) دیدن را دارد. روایت جدید و خاص متولد اورشلیم از این رژیم در سرزمین‌های قدس، شاید قلقلکتان بدهد که بروید و کمی بیشتر در مورد این نفرت ذاتی‌مان از صهیونیست‌ها و چرایی و عوامل این نفرت ابدی بخوانید و فکر کنید.
