لطفاً مدتی چشمهایتان را ببندید و خودتان را در بیست سال بعد تصور کنید.
چه شکلی شده‌‌‌‌بودید؟ چاقتر بودید یا لاغرتر؟ خدای ناکرده مشکل جسمی پیدا کرده‌‌‌‌بودید یا هنوز سرحال بودید؟ شغلی برای خود در نظر گرفتید؟ در جایی مشغول به فعالیت بودید یا بی‌‌‌‌کار بودید؟ خانواده آینده خود را ترسیم کردید؟ اصلاً برای خودتان همسری در نظر گرفتید؟ اگر در نظر گرفتید، خودتان را در حال دعوا با همسرتان و فرزندان‌‌‌‌تان میدیدید یا خودتان را خوشحال و در حال عشقورزی به آن‌‌‌‌ها میدیدید؟
خداوند در قرآن کریم از واژهای بسیار دقیق به نام سنّت نام برده‌‌‌‌است که پایه‌‌‌‌ی جهان بر این اساس نهاده شده‌‌‌‌است. سنّت در واژگان امروزی به معنای قانون است. بنابراین سنّتها، مجموعه‌‌‌‌ی قوانینی هستند که خداوند به شکل کلی بر جهان هستی مسلّط گردانیده‌‌‌‌است. این سنّتها انواع مختلفی دارند؛ برخی دنیوی هستند و برخی اخروی؛ برخی فردی هستند و برخی اجتماعی. در مسئله‌‌‌‌ی تربیت و رشد فردی هم این سنّتها وجود دارند. برای مثال یکی از این سنّتها «الگوگیری فرزند از مادر و پدر» است. اگر مادر و پدر در مقابل فرزند مؤدبانه صحبت کنند، فرزند نیز از آن‌‌‌‌ها الگو میگیرد و با دیگران مؤدبانه صحبت میکند. به شکل مقابل، اگر مادر و پدر در مقابل فرزند غیرمؤدبانه حرف بزنند، نباید توقع داشته‌‌‌‌باشند که فرزند آن‌‌‌‌ها به شکل مؤدبانه با دیگران و یا خودشان سخن بگوید. در این متن میخواهیم درباره‌‌‌‌ی سنّتی که ما آن را سنّت «سعی» نامگذاری کرده‌‌‌‌ایم، صحبت کنیم.
در قرآن کریم آیات بسیار زیادی درباره‌‌‌‌ی سعی وجود دارند. برای مثال به آیه‌‌‌‌ی زیر توجه کنید:
وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ﴿۳۹﴾ وَ أَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى ﴿۴۰﴾
و اين كه براى انسان جز حاصل تلاش او نيست (۳۹) و كوشش او به زودى ديده خواهدشد (۴۰)
همان طور که در آیه‌‌‌‌ی بالا ذکر شده، به حقیقت آن چیزی که ما میتوانیم در آینده به‌‌‌‌دست‌‌‌‌آوریم، آن چیزیست که الان برای آن تلاش میکنیم. سنّت سعی گوینده‌‌‌‌ی آن است که آینده‌‌‌‌ی انسان به شکل کلی حاصل تلاش‌‌‌‌های امروز اوست. رسیدن به آینده‌‌‌‌ی خوب نیازمند تلاش و کوشش است و هرچه این کوشش بیشتر باشد نتیجه‌‌‌‌ی آن نیز بهتر خواهدبود. همچنین نمیتوان توقع داشت که بدون تلاش کردن، انسان به آینده‌‌‌‌ی مطلوب خود برسد.
سبک زندگی به معنای یک راه و روش است که یک فرد یا یک جمعیت به آن روش زندگی میکنند. سبک زندگیها، بسته به مناطق جغرافیایی و فرهنگهای مختلف، انواع مختلفی دارند. برای مثال درکشور دانمارک در نیمه‌‌‌‌ی دوم سال، مدت زمان شب بسیار طولانی میشود؛ برای همین در این نیمه‌‌‌‌ی سال، ضیافتهای شام همراه با دوستان و خانواده در این کشور بسیار افزایش مییابد. یا مثلاً مسلمانان مناطقی که در ایام ماه مبارک رمضان روزهای طولانیتری دارند، شبها را تا سحر بیدار میمانند و سحر میخوابند تا بخشی از روز را خواب باشند و کمتر اذیت شوند. مثالهای بسیار بیشتر و متنوعتری وجود دارند که با جستجو در منابع مختلف می‌‌‌‌توانید آن‌‌‌‌ها را بیابید.
همان‌‌‌‌طور که گفتیم، سنّت سعی به این معنا بود که هرچه که در آینده داریم چیزی نیست جز آن‌‌‌‌چه در حال برای رسیدن به آن تلاش میکنیم. برای رسیدن به سبک زندگی موفق نیز دقیقاً همین‌‌‌‌طور است. اگر در بیست سال آینده میخواهید فردی سلامت باشید، نمیشود هیچ فعالیت بدنی نداشته‌‌‌‌باشید؛ نتیجه‌‌‌‌ی سبک زندگی بدون ورزش، بیماریهای جدی است که خدای ناکرده در آینده به سراغتان خواهدآمد. اگر همیشه به زور ساعت چهار صبح میخوابید و کلاسها را خواب و بیدار هستید، این‌‌‌‌که توقع داشته‌‌‌‌باشید که درسها را کامل متوجه شوید و معدل خوبی داشته‌‌‌‌باشید، هیچ‌‌‌‌گاه عملی نخواهدشد. اگر الان هر یک روز در میان، با خواهر و برادر خود دعوا میکنید، نمیتوانید بگویید که من بعد از ازدواج انسان خوشاخلاقی میشوم و با همسر و فرزندانم با خوشرویی رفتار خواهم‌‌‌‌کرد. اگر دوست دارید در بیست سالِ آینده انسان بسیار منظمی باشید، نباید اکنون سبک زندگی‌‌‌‌تان به نوعی باشد که اتاقتان بسیار کثیف و نامرتب باشد. نمیشود در آینده فردی کتابخوان و دانا باشید درحالی‌‌‌‌که الان ماه تا ماه نیمنگاهی هم به کتاب نمیاندازید. نمیشود در آینده فردی مقید و پایبند به نماز اول وقت باشید درحالی‌‌‌‌که اکنون نمازهایتان نزدیک به قضا شدن خواندهمیشوند. و هزاران نمیشود دیگر ...
اگر بخواهم تمام حرفهای بالا را جمعبندی کنم، طبق سنتهای موجود در جهان هستی، انسان در ادامه‌‌‌‌ی زندگی خود چیزی نخواهدداشت، مگر چیزی که در طول این مسیر جمع‌‌‌‌آوری کرده‌‌‌‌باشد. به عبارت دیگر، شما در بیست سال بعد همان قدر شبیه کسی خواهیدبود که تصور کردید، که در حال حاضر به آن سبک، زندگی میکنید. پس سبک زندگی خود را دست‌‌‌‌کم نگیرید؛ چون سبک زندگی شما، آینده‌‌‌‌ی شما است!
برای ورود به کانال پیام‌رسان تلگرام «مکتوبات هیأت الزهرا (س) دانشگاه شریف» کلیک کنید.
