تجارت بین‌المللی به عنوان قلب اقتصاد جهانی، نقش حیاتی در تبادل کالاها و خدمات بین کشورها دارد. در این راستا، گمرک به عنوان سازمانی با اهمیت بسیار برای اداره و کنترل تجارت بین‌المللی تشکیل شده است. یکی از عمده‌ترین فرایندهای مرتبط با تجارت بین المللی ، ترخیص کالا در گمرک است. در این مقاله، مراحل ترخیص کالا در گمرک و اهمیت آن در فرآیند تجارت بین المللی را بررسی خواهیم کرد.
مراحل ترخیص کالا از گمرک ایران شامل چندین مرحله است که عبارتند از:
ثبت سفارش و ارسال اطلاعات:
مرحله ثبت سفارش و ارسال اطلاعات یکی از ابتدایی‌ترین مراحل در فرآیند ترخیص کالا از گمرک است. در این مرحله، شما باید اطلاعات مربوط به کالا و همچنین اسناد مورد نیاز را به مراجع ذیصلاح ارسال کنید. در زیر، مراحل این بخش به طور کلی توضیح داده شده‌اند:
اطلاعات کالا: شما باید اطلاعات دقیق و کاملی از جمله نام و مشخصات فنی کالا، تعداد و واحد شمارش آن را به همراه سایر جزئیات مرتبط، وارد کنید.
ارائه فاکتور خرید: فاکتور خرید از مهمترین اسناد است که باید همراه با اطلاعات کالا ارسال شود.
تعیین ارزش گمرکی: ارائه اطلاعات مالی: شما باید ارزش کالا را به همراه هرگونه هزینه افزوده (مانند هزینه حمل و بیمه) به گمرک اعلام کنید. این اطلاعات می‌توانند تأثیر مستقیمی بر مالیات و هزینه‌های گمرکی داشته باشند.
ارسال اطلاعات به گمرک:
استفاده از سیستم‌های الکترونیکی: در اکثر موارد، اطلاعات و اسناد مربوط به ثبت سفارش به صورت الکترونیکی ارسال می‌شوند. برخی کشورها از سیستم‌های آنلاین برای ارسال اطلاعات به گمرک استفاده می‌کنند.
درخواست مجوزهای خاص:در صورت نیاز، ممکن است بخواهید مجوزها یا مجازات خاصی را درخواست کنید. بسته به نوع کالا، این مجوزها ممکن است شامل محدودیت‌های خاص، استانداردها یا مقررات خاص باشد.
پیگیری وضعیت ثبت سفارش:بعد از ارسال اطلاعات، ممکن است نیاز باشد وضعیت ثبت سفارش را پیگیری کنید تا اطمینان حاصل کنید که همه اطلاعات به درستی دریافت شده‌اند و هیچ مشکلی در فرآیند ثبت سفارش وجود ندارد.
پرداخت گمرکی:
مرحله پرداخت گمرکی یکی از مهمترین مراحل در فرآیند ترخیص کالا از گمرک ایران است. در این مرحله، هزینه‌ها و مالیات‌های مربوط به گمرک باید محاسبه و پرداخت شوند. در زیر، جزئیات بیشتری درباره این مرحله آورده شده است:
محاسبه و اعلام ارزش گمرکی: بر اساس اطلاعات ارائه شده در مرحله ثبت سفارش، گمرک ارزش گمرکی کالا را محاسبه می‌کند. این ارزش شامل قیمت کالا، هزینه حمل، بیمه و هرگونه هزینه اضافی دیگری است.
محاسبه مالیات و عوارض گمرکی: بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی و گمرکی، مالیات‌ها و عوارض مختلفی بر روی ارزش گمرکی محاسبه می‌شوند. این شامل مالیات و عوارض مانند مالیات ورودی، عوارض ورودی، و مالیات ارزش افزوده (مالیات بر ارزش افزوده) می‌شود.
پرداخت هزینه‌های مربوطه: پس از محاسبه مالیات‌ها و عوارض گمرکی، شما ملزم به پرداخت مبالغ مربوطه به گمرک می‌شوید. این پرداخت معمولاً به صورت الکترونیکی انجام می‌شود.
درخواست مجوزهای مرتبط: در برخی موارد، ممکن است نیاز باشد مجوزهای خاصی را در این مرحله درخواست کنید. این مجوزها ممکن است به عنوان مستندات اثباتی برای پرداخت‌ها و اقدامات گمرکی مورد نیاز باشند.
دریافت رسید پرداخت: پس از انجام پرداخت‌ها، شما یک رسید پرداخت از گمرک دریافت می‌کنید که به عنوان مدرکی از انجام پرداخت‌های مرتبط با گمرک عمل می‌کند.
ارسال مدارک به گمرک:
فهرست مدارک مورد نیاز: قبل از ارسال هر گونه مدرکی، لازم است فهرست مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا را به دقت بررسی کنید. این ممکن است شامل فاکتورهای خرید، برگه مشخصات کالا، مدارک مالی، مجوزها و سایر اسناد مورد نیاز باشد.
آماده‌سازی اصل مدارک: بهتر است از اصل مدارک برای ارسال به گمرک استفاده شود. مدارک باید کامل و بدون تغییرات اضافی باشند. در صورت لزوم، ترجیحاً مشاوره حرفه‌ای در مورد نحوه آماده‌سازی مدارک کمک کننده خواهد بود.
اسکن و کپی مدارک: اسناد باید به شکل الکترونیکی نیز در دسترس گمرک باشند. بنابراین، اسکن یا کپی الکترونیکی مدارک لازم است. این مدارک باید در فرمت‌های قابل قبول توسط گمرک (مانند PDF) باشند.
ارسال مدارک به گمرک: مدارک مربوط به ترخیص کالا را باید به گمرک ارسال کنید. این ارسال ممکن است از طریق سامانه‌های الکترونیکی گمرک، پست، یا حضوری انجام شود. در صورت استفاده از سامانه الکترونیکی، ممکن است یک پنل کاربری آنلاین برای ارسال مدارک داشته باشید.
پیگیری وضعیت اسناد: پس از ارسال مدارک، ممکن است نیاز باشد وضعیت پردازش این اسناد را پیگیری کنید. این اطلاعات ممکن است از طریق سامانه آنلاین گمرک یا ارتباط مستقیم با دفتر گمرک انجام شود.
بررسی گمرکی:
بررسی اطلاعات ثبت شده: گمرک اطلاعات ثبت شده در مرحله ثبت سفارش و ارسال مدارک را بررسی می‌کند. این شامل اطلاعات مربوط به کالا، ارزش گمرکی، میزان مالیات‌ها و عوارض گمرکی، و سایر جزئیات مرتبط است.
بررسی صحت مدارک: گمرک مدارک ارسالی را بررسی می‌کند تا اطمینان حاصل شود که همه اسناد لازم به صورت کامل و درست ارائه شده‌اند. این ممکن است شامل فاکتورهای خرید، گواهی‌نامه‌ها، برگه مشخصات کالا و مدارک مالی باشد.
بررسی تطابق با قوانین و مقررات گمرکی: گمرک اطلاعات و مدارک را با قوانین و مقررات گمرکی کشور بررسی می‌کند. اگر هر گونه عدم تطابق یا نقضی وجود داشته باشد، گمرک ممکن است با شما تماس بگیرد یا اقدامات مرتبط را انجام دهد.
اعلام مجوز ترخیص: در صورتی که همه اطلاعات به صورت کامل و صحیح ارائه شده باشند و هیچ مشکلی در بررسی ناپدید نشود، گمرک مجوز ترخیص را صادر می‌کند. این مجوز به عنوان مجوز رسمی برای واردات کالا به کشور استفاده می‌شود.
اطلاع رسانی به مشتری: پس از بررسی گمرک، ممکن است گمرک اطلاعات مربوط به وضعیت ترخیص کالا را به مشتری یا نماینده اعلام کند. این اطلاع‌رسانی می‌تواند از طریق سامانه الکترونیکی گمرک یا تماس تلفنی انجام شود.
پرداخت هزینه‌های اضافی:
مرحله پرداخت هزینه‌های اضافی به گمرک ایران ممکن است ناشی از مواردی مانند هزینه‌های غیرگمرکی یا مسائل اضافی که در فرآیند ترخیص کالا به وجود می‌آید، باشد. در زیر توضیحات بیشتری در این زمینه آورده شده است:
هزینه‌های غیرگمرکی:برخی از هزینه‌ها ممکن است به عنوان هزینه‌های غیرگمرکی شناخته شوند. این هزینه‌ها معمولاً به عنوان هزینه‌های خدماتی یا مالی مرتبط با اقداماتی خاص از جمله نگهداری در انبار گمرک، بررسی‌های اضافی یا سایر خدمات ارائه شده توسط گمرک می‌باشند.
تعیین و پرداخت هزینه‌های اضافی:پس از بررسی گمرکی، ممکن است به شما اطلاع داده شود که باید هزینه‌های اضافی خاصی را پرداخت کنید. این هزینه‌ها می‌توانند به عنوان جریمه، هزینه‌های نگهداری، یا هزینه‌های دیگری مرتبط با ترخیص کالا باشند.
اعلام وضعیت پرداخت:پس از پرداخت هزینه‌های اضافی، شما ممکن است بخواهید وضعیت پرداخت را به گمرک اعلام کنید. این اعلام وضعیت به عنوان مدرکی از انجام پرداخت‌های مربوط به گمرک عمل می‌کند.
تاثیر بر فرآیند ترخیص: هزینه‌های اضافی و پرداخت آنها ممکن است تاثیر مستقیمی بر فرآیند ترخیص کالا داشته باشد. برخی از موارد ممکن است موجب تاخیر در رسیدگی به ترخیص شده و یا درخواست اطلاعات و مدارک اضافی از شما شوند.
تحویل کالا:
مرحله تحویل کالا در گمرک ایران به مرحله نهایی فرآیند ترخیص می‌پردازد. در این مرحله، پس از تایید و بررسی گمرکی، کالا آماده می‌شود تا به مقصد نهایی تحویل داده شود. در زیر توضیحات بیشتری در مورد این مرحله آورده شده است:
تحویل کالا از انبار گمرک:پس از تایید و ترخیص کالا توسط گمرک، کالا از انبار گمرک آماده به تحویل به مقصد نهایی می‌شود. این مرحله شامل انبارگردانی و آماده‌سازی کالا برای حمل و نقل به مقصد می‌شود.
اطلاع‌رسانی به مشتری یا نماینده:مشتری یا نماینده مرتبط با کالا، پس از تحویل کالا از گمرک، از این وضعیت مطلع می‌شود. این اطلاع‌رسانی ممکن است از طریق پیامک، ایمیل یا سایر وسایل ارتباطی انجام شود.
تدابیر حمل و نقل:پس از تایید گمرک، تدابیر حمل و نقل به مقصد آغاز می‌شود. این شامل بسته بندی مناسب کالا، انتخاب وسیله حمل مناسب (هوایی، زمینی، دریایی و غیره) و صدور مدارک حمل و نقل مورد نیاز می‌شود.
پایش حمل و نقل:ممکن است در طول حمل و نقل، مشتری یا نماینده مرتبط با کالا از وضعیت حمل و نقل مطلع شود. این شامل پیگیری مسیر، وضعیت ترخیص در مقصد و دیگر جزئیات مرتبط با حمل و نقل می‌شود.
تحویل به مقصد نهایی:پس از رسیدن کالا به مقصد نهایی، عملیات تحویل به مشتری یا نماینده آغاز می‌شود. این مرحله شامل ارائه مدارک تحویل، بررسی کالا توسط مشتری و هرگونه فرآیند تأیید تحویل است.
اتمام ترخیص: با تحویل کالا به مقصد نهایی و تایید تحویل، فرآیند ترخیص به پایان می‌رسد. گمرک و دیگر نهادهای مربوطه ترخیص کالا را به عنوان کامل در نظر می‌گیرند.
مراحل ترخیص کالا در گمرک یک فرآیند پیچیده و حیاتی در تجارت بین المللی است. اجرای صحیح این مراحل نه تنها به سرعت و کارآیی در تراکنش‌های تجاری کمک می‌کند، بلکه از لحاظ مالی و حقوقی نیز برای صاحبان کالا اهمیت بالایی دارد. رعایت قوانین و مقررات گمرکی، همکاری با گمرک و داشتن اطلاعات صحیح و دقیق از این مراحل، کلید موفقیت در فرآیند ترخیص کالا در گمرک است. بنابراین، صاحبان کالا باید از این مراحل آگاه باشند و در همه مراحل با دقت و دانش لازم عمل کنند تا فرآیند ترخیص کالا به طور سریع و مطمئن انجام شود.
