بسیاری از ما هنوز نمیدانیم که موها، چه فرایند رشدی را طی میکنند یا مو از چه عناصری ساخته شده است. در این مقاله از سایت آرایشی بهاره کلهر، قصد داریم، عناصر تشکیل دهنده مو را بررسی کرده و ساختار آن را تشریح کنیم. با ما همراه باشید.
ساختمان مو، شبیه ساختمان پوست بوده و مو از ضمایم پوست است و پروتوپلاسم در ساختمان مو به کراتین تبدیل شده است. لذا میتوان گفت از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده که حاوی کلسیم می‌باشد. پروتوپلاسم به دلیل بزرگ بودن مولکول‌های پروتئین تبدیل به کراتین شده است. فولیکول یا پیاز مو تنها بخش مو است که در پوست سر قرار دارد و زنده است. بخش مرده مو که فاقد حس است، شافت نام دارد به همین علت زمانی که موی خود را کوتاه میکنید، هیچ گونه دردی احساس نمی‌شود.
در زیر ناحیه پوست درون فولیکول، ریشهی مو مانند کلافی نرم و لزج وجود دارد. در تمام پوست بدن به غیر از کف دست‌ها، پاها و لب‌ها غده‌های رویش مو وجود دارند؛ امّا رشد همه این غده‌ها یکسان نبوده و همه آن ها حاوی مو نمی‌باشند. سلول‌های ریشه زمانی که از پوست خارج می‌شوند به ساقه که بی‌جان است، تبدیل می‌شود. رشد موی سالم در یک روز 7 دهم میلیمتر، در 20 روز 1 سانتیمتر و در ماه 1 الی 5/1 سانتیمتر و در سال بین 12 الی 20 سانتیمتر است . رشد مو در روزها بیش از شبها و در تابستان و بهار به دلیل تابش نور خورشید، زیادتر از دیگر فصلها می‌باشد. هم چنین موهای بلند نسبت به موهای کوتاه، رشد کمتری دارد. بیشترین رشد مو در سنین 15 الی 30 سالگی است که رشد مو در افراد مختلف متفاوت است.
مقدار کلسیم، سدیم، آهن، پتاس و آلومینیوم در ساختمان مو، خیلی کم و تقریباً 1% است به خاطر داشتن این مواد است که مو تغییر رنگ و تغییر حالت می‌دهد. عناصر دیگر در ساختار مو عبارتند از:
1-گوگرد 4%
2-هیدروژن 6%
3- ازت 17%
4- اکسیژن 22%
5- کربن 49%
موها استوانه‌های بلند کراتینی می‌باشند که به وسیله ساختارهای اپیدرمی تمایز یافته و در داخل درم فرو رفته و از فولیکول‌های مو به وجود می‌آیند. هر تار مو، دارای یک بخش آزاد و ریشه‌هایی در ضخامت پوست می‌باشد. پیاز مو، توده سلولی زایندهی مو است که به عبارت دیگر بخش کراتین، ایجادکننده‌ی کراتین مو می‌باشد. در کنارغدهی سباسه در عمق لایهی اپیدرم، ملانوسیت‌های پیاز مو ملانینی را تولید می‌کند که به سلول‌های کورتکس ساقهی مو انتقال می‌یابد. تعیین کنندهی رنگ مو، کیفیت و کمیت ملانین است. چنان چه پیگمنتی وجود نداشته باشد، هوا و انعکاس نور، ظاهری سپید رنگ در موها به وجود میآورد.
یوملانین، در موهای سیاه و قهوهای وجود دارد و از رنگ دانههای اصلی است. فئوملانین، در موهای بلند و خرمایی وجود دارد و رنگی مابین قرمز و زرد به وجود میآورد. اگر ملانین را درون سلول مو قرار دهید به رنگهای مختلفی دیده می‌شود. امّا اگر ملانین را به صورت خالص جدا کنید، قهوهای رنگ می‌شود. در سن بلوغ تا قبل از 35 سالگی، مو تیرهترین رنگ را دارد در افرادی که موهای سیاه دارند در ریشه مو سلول‌های رنگدانه ساز فعال بوده و به صورت گلولههای توپر و یکدست به نام ملانوزوم، وارد دیگر سلول‌های مو می‌شوند. تعداد ملانوزومها در موهای تیره، بیشتر از موهای روشن است. افرادی که رنگ موهایشان روشنتر است، ملانوزومها به طور کامل پر نشده و به صورت نیمه پُر وارد دیگر سلول‌ها می‌شوند. مو در هر سن، رنگی خاص داشته و انعکاس رنگ در صورت افراد، نشان دهنده مقطع سنی آنها می باشد. در حالت کلی با بالا رفتن سن، موهای سر کدرتر و کم کم به سفیدی میزند که این قضیه در همه افراد یکسان نمیباشد. از سن 35 سالگی موها به سمت روشنی رفته، طوری که رنگدانه خود را از دست داده و سفید میگردد. اگر موها دارای لایه میانی، یعنی مدولا باشند، سفیدتر ولی اگر فاقد مدولا باشند، زردتر به نظر می‌آیند.
شناخت ساختار مو، موضوعی است که با دانستن آن میتوانیم، علت بسیاری از موضوعات را بهتر بدانیم، مثلاً از اگر موهای ما در پاییز ریزش دارد، با آگاهی از ریزش فصلی موها با آرامش بیشتری این دوره را طی کنیم و موضوعاتی از این قبیل.
