اکثر مردم در طول روز چندین بار چای می نوشند؛ برخی در خانه، بعضی در سرکار یا حتی در مسافرت. در این بین تعداد بسیار زیادی هستند که دوست دارند چای را در یک فنجان یا استکان خاص بخورند؛ چون می خواهند از آن لحظه لذت ببرند و یک خاطره ماندگار از خودشان به جا بگذارند. همین میل به تنوع پذیری باعث شده است که اکثر مردم برای خوردن چای از فنجان های خاص استفاده کنند. یک دسته از این فنجان ها، استکان های کمرباریک هستند که ظاهر بسیار منحصر به فردی دارند. این استکان ها در ایران قدیم به شدت رواج داشت به طوری که در همه خانه ها پیدا میشد. البته همین امروز هم اگر به خانه مادربزرگ یا پدربزرگتان سر بزنید احتمالا چند استکان کمرباریک قدیمی در آشپزخانه پیدا کنید. همچنین استکان های کمر باریک سنتی در قهوه خانه های قدیمی هم بسیار پرکاربرد بود. در واقع هنر شاگرد قهوه چی ها در این بود که بتوانند تعداد زیادی استکان را یکجا در دست بگیرند و به پای میزها ببرند. گاهی شمار این استکان ها به 30 عدد هم میرسد که روی دست و لای انگشتانشان نگه میداشتند. در این مقاله قرار است درباره این مدل استکان بیشتر صحبت کنیم.
پشت سادگی بسیاری از طراحی های قدیمی ایرانی، فلسفه خاصی نهفته است. این مورد را میتوان در تاریخ هنر ایران به فراوان مشاهده کرد. از لباس های قدیمی تا معماری ها… حال این مورد در فنجان و استکان ها هم خودش را نشان میدهد. البته طراحان استکان های کمرباریک هم دلایل زیادی برای این طراحی داشته اند.
دلیل اول: فنجان کمرباریک به گونه ای طراحی شده است که وقتی در آن چای میریزید، تا حد زیادی مانع از آمدن تفاله چای به سطح فنجان میشود.
دلیل دوم: این استکان ها دسته ندارند و باریک بودن کمر آنها به گونه ای است که بتوانید براحتی و فقط با دو انگشت آن را در دست نگه دارید و از نوشیدن چای لذت ببرید.
دلیل سوم: تقریبا در اکثر مواقع وقتی چای را داخل استکان میریزید، مقداری از تفاله چای ته استکان باقی میماند. حال اگر حواس شما پرت شود یا به هر دلیلی استکان روی زمین بیافتد، تمام آن تفاله ها روی فرش پخش میشوند و فرش را کثیف میکنند. اما این اتفاق برای فنجان کمر باریک به هیچ وجه نمی افتد. وقتی استکان کمرباریک به پهلو روی زمین بیافتد، گودی کمر آن مانع از بیرون ریختن آشغال و تفاله از استکان میشود.
دلیل چهارم: میانه ی این استکان، باریک است و پایین آن بزرگتر؛ و همین دلیل باعث میشود که چای دیرتر سرد بشود.
این استکان ها معمولا بین 100 تا 150 سی سی حجم دارند که از فنجان های معمولی یک مقدار کمتر است. البته فلسفه ساخت استکان هم این حجم را تایید میکند چون معمولا در یک وعده چای، چند بار این استکان پر و خالی میشود و اکثر مردم به یکبار خوردن چای در این استکان ها بسنده نمیکنند.
اکثرا جنس استکان کمرباریک از شیشه و بلور است و به ندرت کمرباریکی پیدا میشود که جنسی جز این داشته باشد. البته اخیرا مدل های پیرکس (پلاستیکی) این استکان ها هم به بازار آمده و تحت عنوان استکان کمر باریک پیرکس یا استکان کمر باریک دوجداره به فروش میرسد. توجه به کیفیت ساخت در هنگام خرید استکان کمرباریک از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع بلوری با کیفیت است که شفاف باشد و موج های بلور روی آن پیدا نباشد. همچنین قابلیت آنتی شوک در خرید فنجان کمر باریک بسیار مهم است بطوریکه فنجان نباید با سرما و گرمای ناگهانی بشکند.
کشور های زیادی در زمینه تولید این استکان ها فعال اند. یکی از معروف ترین شرکت های سازنده این محصولات، پاشاباغچه ترکیه هست. اصلا اصطلاح استکان کمرباریک ترک یا استکان کمرباریک پاشاباغچه به خاطر تنوع انبوهی از کمرباریک ها است که این شرکت تولید میکند. علاوه بر شرکت پاشاباغچه، شرکت لاو ترکیه هم در زمینه ساخت بلور کیفیت خوبی دارد. به همین خاطر استکان کمرباریک لاو هم جزء پرفروش ترین محصولات به حساب میآید. از استکان کمر باریک ترکیه که بگذریم، میرسیم به استکان های چینی که اخیرا در بازار عرضه شده و کیفیت بسیار مناسبی دارند و خیلی کم از مدل مشابه ترکیه ای ندارند. همچنین شرکت های ایرانی مثل نوری تازه و بلور کاوه هم دست به تولید چنین استکان هایی زدند ولی استکان کمرباریک کاوه از کیفیت بسیار بالایی برخوردار نیست. البته اگر قیمت استکان کمرباریک برایتان مهم است و دنبال استکان ارزان هستید، میتوانید محصولات این شرکت ها را هم امتحان کنید.
استکان کمرباریک ساده: معمولی ترین نوع استکان کمر باریک است که در اکثر خانه ها استفاده میشود و قیمت ارزان تری هم نسبت به بقیه مدل ها دارد.
استکان کمرباریک لب طلا: همیشه رنگ طلایی زیبایی دوچندانی به فنجان ها و استکان های بلوری میدهد. استکان های کمرباریک هم از این واقعیت مستثنی نیستند! استکان کمرباریک لب طلایی جزء پرطرفدار ترین مدل های استکان است که از قدیم الایام در خانه های ایرانی استفاده میشود. معروف ترین مدل کمرباریک لب طلایی، مدل طلا سه خط است به طوریکه که یک خط طلا روی لبه استکان و سه خط طلا روی کمر استکان کشیده میشود. البته در خرید استکان کمرباریک لب طلایی باید به فاکتور قیمت توجه بسیار شود، چون کیفیت طلای بکار رفته در آن، قیمت استکان کمر باریک لب طلا را تعیین میکند.
استکان کمرباریک گل سرخ: این مدل استکان هم ظاهر بسیار زیبا و قدیمی دارد و آدم را یاد استکان های کمرباریک قدیمی میاندازد. استکان کمرباریک گل دار جزء پرطرفدار ترین مدل ها است. البته دقت کنید که در واقع این مدل ها به صورت لب طلا گل سرخ هستند نه فقط گل سرخ تنها!! رنگ قرمز گل در کنار رنگ طلایی زیبایی منحصر به فردی به استکان کمر باریک گل سرخی میدهد.
استکان کمرباریک دسته دار: معمولا استکان کمر باریک به صورت بدون دسته در بازار عرضه میشود ولی اخیرا استکان های کمرباریک دسته دار هم به بازار آمده اند و در همان ابتدا مورد استقبال قرار گرفتند. فرم کمرباریک استکان در کنار دسته، جلوه بسیار زیبایی به این محصول داده است و یک استکان کمرباریک دسته دار زیبا را به وجود آورده است.
استکان و نعلبکی کمرباریک: معمولا اکثر استکان های کمرباریک با نعلبکی در بازار عرضه میشوند. در واقع ست استکان نعلبکی کمرباریک است که زیبایی این محصول را دوچندان می کند و خوردن چای در آن را لذت بخش میسازد.
استکان کمرباریک شاه عباسی: در دوران قاجار رسم بود که عکس چهره شاهان ایرانی را روی استکان بلوری میزدند. استکان کمر باریک شاه عباسی هم در همان دوران مرسوم بود ولی در زمان حال هم بسیاری از مردم این مدل را دوست دارند. استکان کمرباریک شاه عباسی معمولا در رنگ قرمز به بازار عرضه میشود. یک مدل استکان کمرباریک دیگر به نام استکان کمر باریک یا حسین یا استکان کمر باریک امام حسین یا استکان کمر باریک روضه هم داریم که بیشتر در هیئت ها و حسینیه ها از آن استفاده میکنند. معمولا شرکت های ایرانی مثل بلور کاوه این مدل ها را تولید میکنند.