به زبان ساده، دایرکتوری مشاغل (یا Business Directory)، فهرستی از مشاغل و کسب و کارهای گوناگون به همراه اطلاعات و جزئیات آنهاست که بر حسب ویژگی یا ویژگی‌های مشترک و معینی (نظیر حروف الفبا، موقعیت مکانی، زمینه/موضوع فعالیت و …) طبقه‌بندی و لیست شده‌اند.
دایرکتوری‌های مشاغل نام های گوناگونی دارند (نظیر: بانک اطلاعات مشاغل، وبسایت مشاغل و …) و در واقع مأموریت اصلی آنها این است که دسترسی و ارتباط افراد گوناگون به انواع کسب و کارهای مورد نیاز را تسریع و تسهیل نمایند.
دفترچه‌های تلفن مشاغل (که در قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند)، کتاب‌های زرد (Yellow Pages) و وبسایت‌های پیشرفته دایرکتوری مشاغل امروزی، هر کدام نمونه و نسخه‌ای از دایرکتوری مشاغل هستند که از امکانات و ویژگی‌های مختلفی برخوردارند. در دایرکتوری مشاغل، اطلاعات هر کسب و کار نظیر: نام، اطلاعات تماس (شماره تلفن، شماره همراه، ایمیل و …)، آدرس و موقعیت مکانی، آدرس وبسایت، محصولات/خدمات و … درج می‌شوند.
به طور کلی دایرکتوری‌های مشاغل (به لحاظ نوع رسانه) در دو نسخه چاپی (Hard Copy) و دیجیتال (Digital) ارائه می‌شوند که به ویژه امروزه نسخه دیجیتال (و غالباً تحت وب) آنها، از امکانات، مزایا و قابلیت‌های دسترسی و انعطاف‌پذیری بسیار بیشتری برخوردار می‌باشند.
همانطور که پیش از این اشاره شد، هر لیستی از مشاغل با یک یا چند ویژگی مشترک و معین، یک دایرکتوری از مشاغل محسوب می‌شود؛ با این توصیف، می‌توان گفت که همگام با به وجود آمدن انواع دفترچه‌های اطلاعات مرتبط با انواع مشاغل و کسب و کارها (حتی به صورت دست‌نویس) و به ویژه بعداً با ظهور صنعت چاپ، دایرکتوری‌های مشاغل از تاریخچه‌ای دیرینه برخوردار می‌باشند.
در تصویر فوق، یکی از قدیمی‌ترین صفحات دایرکتوری مشاغل که در وبسایت ویکی‌پدیا عنوان شده است را مشاهده می‌نمایید. این تصویر مربوط به صفحه‌ای است که در سال ۱۸۳۹ میلادی در کشور انگلستان چاپ شده است. صفحه مذکور، مربوط به دایرکتوری Pigot، یکی از بزرگترین دایرکتوری‌هایی است که در سال ۱۸۱۴ میلادی توسط James Pigot (ناشر مشهور انگلیسی) تأسیس گردیده است.
دایرکتوری‌های مشاغل می‌توانند بر حسب نوع رسانه، معیار/موضوع طبقه‌بندی، محتوای قابل ارائه و … به انواع گوناگونی طبقه‌بندی شوند. همانطور که پیش از این اشاره شد، این دایرکتوری‌ها به لحاظ نوع رسانه به ۲ نوع چاپی و دیجیتال تقسیم‌بندی می‌شوند. نوع چاپی آنها که به «کتاب زرد» نیز موسوم هستند از دیرباز مرسوم و در دسترس افراد بوده‌اند و حتی امروزه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما نوع دیجیتال آنها، امروزه به یمن وجود شبکه اینترنت، از امکانات و قابلیت‌های بسیار زیادی برخوردار می‌باشد. در واقع نوع دیجیتال، نسخه‌ای آنلاین و ارتقاء یافته (به لحاظ امکانات، تسریع دسترسی، افزایش تعامل افراد و …) از نوع چاپی دایرکتوری‌ها می‌باشد.
گاهی ممکن است رسانه دایرکتوری مشاغل، تلفنی باشد و به صورت خیلی ساده اطلاعات یک کسب و کار از طریق تلفن حاصل شود. برای مثال: سامانه تلفنی ۱۱۸ در ایران، از دیرباز به عنوان رسانه تلفنی بانک شماره‌های تماس انواع مشاغل و کسب و کارها در میان عموم مردم شناخته شده است.
با توجه به اینکه مشاغل مختلف، معیارها یا موضوع‌های طبقه‌بندی گوناگونی دارند، به همین نسبت دایرکتوری‌های مشاغل نیز می‌توانند بر حسب معیار یا موضوع طبقه‌بندی، به انواع گوناگونی تقسیم بندی گردند. برای مثال دایرکتوری‌های محلی (Local) و دایرکتوری‌های شهری، به گونه‌ای از دایرکتوری مشاغل اطلاق می‌شود که حاوی مشاغل مربوط به یک موقعیت مکانی خاص در نقشه جغرافیایی باشد؛ یا بر حسب موضوع، یک دایرکتوری مشاغل می‌تواند حاوی لیستی جامع از اطلاعات تمامی مراکز تولید/فروش لوازم و تجهیزات صنعتی یک کشور (دایرکتوری لوازم و تجهیزات صنعتی) باشد.
گاهی محتوای قابل ارائه توسط یک دایرکتوری از مشاغل نیز تعیین کننده است؛ برای مثال: «وب دایرکتوری»، یک نمونه از دایرکتوری‌های آنلاین است که در آن، آدرس وبسایت کسب و کارها لیست شده است. امروزه وب دایرکتوری‌ها از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در میان کاربران اینترنت و همچنین مدیران وبسایت‌ها، برخوردار هستند؛ چرا که به عنوان مرجعی از وبسایت‌های مورد نیاز مردم با قابلیت بازدید زیاد، به حساب می‌آیند.
با توجه به اینکه دایرکتوری‌های مشاغل به عنوان مرجعی از انواع مشاغل و کسب و کارهای مورد نیاز جامعه محسوب می‌شوند، هم برای صاحبان کسب و کارها و هم برای عموم افراد از اهمیت و مزایای فراوانی برخوردار می‌باشند. از طرفی، گونه دیجیتال و اینترنتی دایرکتوری‌ها (وبسایت دایرکتوری مشاغل) به سبب امکانات و قابلیت‌های بیشتر نسبت به نسخه‌های چاپی و کتاب‌های زرد، مزیت‌ها را دوچندان می‌کنند! در ادامه به صورت فهرست‌وار، اشاره‌ای به برخی از مهم‌ترین مزایای «دایرکتوری مشاغل» خواهیم داشت:
با این وجود، دایرکتوری‌ها می‌توانند نسبت به ویژگی‌ها و قابلیت‌هایی که در اختیار ما قرار می‌دهند، از امکانات و مزایای بسیار بیشتری نیز برخوردار باشند. برای مثال قابلیت‌های درج لینک مستقیم به وبسایت، گالری تصاویر، گالری ویدئو، دانلود کاتالوگ، انکرتکست کلمات کلیدی و … از ویژگی‌های نوین وبسایت‌های دایرکتوری مشاغل در دنیای امروز می‌باشد.
هر دایرکتوری مشاغل، با توجه به نوع رسانه، محتوای اطلاعات قابل ارائه، وسعت حوزه فعالیت و … از ویژگی‌ها و قابلیت‌های گوناگونی برخوردار می‌باشد که می‌تواند به همین نسبت، محدودیت کمتری داشته و مزایا و امکانات (و در نتیجه دسترسی و تعامل) بیشتری را به مخاطبان کسب و کارها ارائه نماید. به عنوان مثال با استفاده از سامانه ۱۱۸ (که پیش از این ذکر شد)، شما محدود به دریافت تنها شماره تماس یک کسب و کار می‌باشید؛ یا در نسخه‌های چاپی دایرکتوری مشاغل، تنها به ارائه اطلاعات به صورت متنی و تصویر محدود خواهید بود؛ حال آنکه با ثبت اطلاعات شغلی کسب و کار خود در یک وبسایت دایرکتوری مدرن، می‌توانید با ارائه کاتالوگ، گالری تصاویر و ویدئو، درج آدرس وبسایت، نمایش موقعیت گوگل مپ و … تعامل با مخاطبان خود را بخوبی افزایش داده و بهبود دهید.
وبسایت بامشاغل یک نمونه برگزیده از وبسایت‌های دایرکتوری مشاغل در ایران می‌باشد که با استفاده از ویژگی‌ها و قابلیت‌های نوین خود، امکان بازدید و تعامل حداکثری، تسهیل و تسریع دسترسی مخاطبان به کسب و کار و همچنین ارتقاء موقعیت کسب و کار را در فضای اینترنت بخوبی فراهم آورده است. از قابلیت‌ها و ویژگی‌های ثبت اطلاعات شغلی در سامانه بامشاغل می‌توان به درج موارد زیر اشاره نمود:
کاربران وبسایت بامشاغل می‌توانند نسبت به دریافت اطلاعات کسب وکارها بر حسب موقعیت مکانی (استانی) و موضوع فعالیتشان اقدام نمایند. قابلیت جستجوی لحظه‌ای، بازدید از تازه‌ترین و پربازدیدترین کسب و کارهای ثبت شده، امکان ارسال دیدگاه برای هر کسب و کار، بازدید از کسب و کارهای مرتبط و … از دیگر امکانات و ویژگی‌هایی است که بامشاغل به کاربران خود اختصاص داده است.
منبع: بامشاغل
