اختلاف ارمنستان و آذربایجان در قره‌باغ بر سر چیست؟

مسکو در سال 1921 قره باغ را بخشی از جمهوری آذربایجان اعلام کرد و با توجه به اینکه ارمنستان تابع مسکو بود مشکلی ایجاد نشد؛ این موضوع احتمالا به دلیل حفقان حاکم بر فضای مسکو در آن زمان بوده است. منطقه قره باغ اکثرا ارمنی هستند و از گذشته همیشه خواستار الحاق به ارمنستان بودند اما مسکو با این استدلال که جمعیت در این منطقه کم است، با این ایده مخالفت می‌کند.

از سال 1988 که آزادی سیاسی در شوروری بیشتر شد، قره‌باغ مجددا ادعای استقلال کرد و آتش جنگ بین قره‌باغ و آذربایجان بالا گرفت و در این جنگ ارمنستان جانب استقلال طلبی این منطقه را گرفت؛ پس از فروپاشی شوروی در سال 1991، کشورهای تحت سیطره شوروی یکی‌یکی مستقل شدند و قره‌باغ نیز دوباره فرصت را برای استقلال طلبی مهیا دید اما روسیه بار دیگر با این مطالبه موافقت نکرد. این اقدام منجر به فزونی‌گرفتن تنش‌ها در منطقه شد و در همین تنش‌ها هفت شهر کشور آذربایجان توسط ارمنستان اشغال شد؛ شهرهایی که بیشتر جمعیت آن مسلمان بودند.

حدود بیست سال پیش، سه کشور آمریکا، روسیه و فرانسه در اجلاسی میان آذربایجان و ارمنستان میانجیگری کردند تا آتش جنگ خاموش شود اما به دلیل آنکه راه‌ حل این سه کشور دیپلماتیک و سیاسی نبود، دوام زیادی نیاورده و از آن زمان تا اکنون بارها آتش‌بس میان این دو کشور شکسته شده است

نبود عزم جدی بین‌المللی برای حل این مساله باعث پیچیدگی ماجرا و کور شدن این گره منطقه‌ای شده است. از سویی دیگر ماجرا برای ارمنستان حیثیتی شده است. چرا که تعدادی از شهروندان ارمنستان در این درگیری‌های دراز مدت کشته‌ شده‌اند و ماجرا جنبه نمادین نیز پیدا کرده است. از سویی دیگر دولت‌مردان آذربایجان و ارمنستان کوتاه آمدن در این غائله را به منزله شکست سیاسی تلقی می‌کنند؛ شکستی که می‌تواند حیات سیاسی آنها را پایان بخشد.