سونای خشک بیش از سونای بخار مکانیزم بدن انسان را تحت تاقیر قرار می دهد.
سونای خشک برای رگ های خونی ، سیستم ایمنی بدن و عملکرد های غیر ارادی اعصاب مفید است.
در دستورات پزشکی سونای خشک بیشتر از سونای بخار پیشنهاد می گردد و سونای بخار بیشتر برای تمدید اعصاب و خوش گذرانی پیشنهاد می شود.
استاندارد دما در سونا خشک بین 80 تا 100 درجه سانتی گراد است و استاندارد دما در سونا بخار بین 40 تا 50 درجه سانتیگراد است.
بعد از تعویض لباس و رفتن به توالت ابتدا یکبار دوش بگیریدو خود را با صابون بشویید.این مسائل به دلیل بهداشتی در سونای عمومی و استخر سر پوشیده اجباری میباشد.کسی که همیشه به سونا میرود تجربه داردو هرگز بدون دوش گرفتن وارد اتاق سونا نمیشود.لایه نازک چربی روی پوست و ته مانده های محصولات ارایشی از عرق کردن پوست جلوگیری میکنند.بعلاوه انسان قبل از این که وارد اتاق سونا شود،خود را کاملا گرم نماید،تاعرق کردن راحت تر انجام شود.به همین دلیل این بار استثنائا نباید بعد از دوش آب گرم ،ازآب سرد استفاده نمود.بعد از دوش گرفتن باید خود را کاملا خشک نمایید ، تا سرمایی که ناشی از بخار شدن آب روی بدن میباشد ، ایجاد نگردد و در نتیجه در اتاق سونا سریع تر عرق نمایید.
دوش گرفتن قبل از سونا نه تنها بمنظور رعایت مسائل بهداشتی لازم است،بلکه بدن را از دو نظر برای رفتن به سونا آماده میکند. از یک طرف پاک شدن بدن باعث میشود که عرق بهتر جاری شود و از طرف دیگر گرم شدن بدن باعث میشود که بدن راحت ترعرق نماید.
سرد شدن پا اغلب با احساس گرما در بدن همراه است با پای گرم انسان سریعتر عرق میکند.یک پاشویه با آبی که درجه حرارت آن بالاست ،نه تنها پاهارا گرم میکند بلکه باعث میشود که خون در تمام بدن جریان یابد و سر تاپای انسان گرم شود.قبل از رفتن به اتاق سونا،وان پاشویه را با آب ۳۲ تا ۳۵ درجه سانتی گراد پر نمایید.
بهتر است بنشینید و سپس پاهای خود را درآب قرار دهید. کم کم آب را کمترکنید تا به درجه ۴۰ و حد اکثر ۴۳ درجه سانتی گراد برسد .دقت کنید که آب بالا تر از قوزک پا نرود. به محض آنکه قطره های عرق بر روی صورتتان نمایان شد،باید پاشویه را تمام کنیدو با یک حوله داغ پاهایتان را خوب خشک نمایید
اساسا مدت زمان ماندن در اتاق سونای خشک به احساس فردی شما بستگی دارد.بدن شما به شما میگوید چقدر باید بمانید،به حرف بدنتان گوش کنید.
کسی که برای اولین بار به سونای خشک میرود،احساس میکند که نفسش از گرما بند آمده ، علت آن است که به گرمای بالا عادت ندارد . در این حالت به مجاری تنفسی فشار نمی آید بر عکس ، عرق کردن اثر مثبتی روی بیماری های تنفسی میگذارد و انسان خیلی زود به دمای بسیار بالا عادت میکند.
گرمای موجود در اتاق سونای خشک بعد از چند باررفتن به سونا برای انسان مطبوع و دلپذیر میگردد.
کسی که پوست صورتش حساس است باید قبل از رفتن داخل اتاق سوناس خشک صورتش را با آب سرد بشوید این کار، تحریک اولیه گرما را کم میکند .
برای انجام صحیح مراحل سونا،نیازی به توقف طولانی در اتاق و عرق کردن نیست.زمان کوتاهتر و گرمای شدید تر ، مفید تر است.
در سونا تفاوت گرمایی زیادی وجود دارد .نیمکت بالایی سونا گرمتر از نیمکت های پایینی است به همین دلیل روی نیمکت بالایی سریع تر از نیمکتهای پایینی عرق میکنید.
یک قاعده اساسی در حمام این است اکر مدت ماندن در سونا کوتاهتر و گرما شدید تر باشد بهتر است. این کار قلب و گردش خون را آرام میکند. مثلا اگر۸ دقیقه روی نیمکت وسط بنشینید و عرق کنید بهتر است تا اینکه ۱۲ دقیقه روی نیمکت پایین بنشینید به همین دلیل افرادی که در سونا رفتن با تجربه تر اند ،به هیچ عنوان ابتدا روی نیمکت پایینی نمینشینند بلکه روی نیمکت وسطی یا بالایی رفته،حوله خود را پهن میکنند وروی آن تا زمانی که قادر باشند به پشت یا روی شکم دراز میکشند.تمدید اعصاب در این روش بیشتر از روش های دیگر است و اثر گرما روی بدن یکنواخت تر میگردد چون همهی قسمت های بدن در معرض گرما قرار میگیرند.افرادی که ترحجیح میدهند بنشینند بهتر است با دراز کردن پاهایشان،گرما را به طور یکنواخت به تمام بدنشان برسانند.پاهاهم باید به اندازه سایر قسمت های دیگر بدن گرم شوند.برای سرد کردن قسمتهایی از پوست که خیلی گرم میشوند و غده های عرق کمتری دارند،مثل نوک انگشت پا یا زانو،باید عرق را از سایر قسمتهای دیگر پوست جمع کرده ،روی این قسمتها بمالید.
کسی که هنوز مهارتی در عرق کردن ندارد،میتواند کم کم این مهارت را به دست بیاورد و برای عادت کردن باید ابتدا روی نیمکت پایینی بنشیند.اگر چه عرق کردن روی این نیمکت به بهترین نحو انجام نمیشود،اما کمک میکند انسان به شرایط جدید عادت کند.
قهرمانان در سونا جایی ندارند آنها نباید به دیگران نشان دهند که چقدر میتوانند در سونا بمانند.
زمان دقیقی برای ماندن در سونا وجود ندارد،مهم این است که خود شخص احساس خوبی داشته باشد.زمانی که احساس کردید به اندازه ی کافی گرم شده اید و نیاز به خنک شدن دارید اتاق سونا را ترک کنید.این زمان بسته به نوع روز و میزان عادت به سونا از ۸تا۱۲ دقیقه است و حد اکثر زمان ماندن در سونا ۱۵ دقیقه است.مبتدیهای سونا ،حتی قبل از عرق کردن هم میتوانند اتاق سونا را ترک کنند .تجربه نشان داده است که مبتدیها کمتر از افراد با تجربه عرق میکنند.کسی که ۵ تا۶ بار به سونا رفته باشد جزْ افراد حرفه ای به حساب می آید.
هر فعالیت ماهیچه ای در اتاق سونای خشک باعث نیاز زیاد به اکسیژن میشودو روی تنفس و گردش خون فشار می آورد به همین دلیل و به دلیل ملاحظه حال افراد دیگری که در سونا هستند باید از فعالیت هایی مانند برس کشیدن،ضربه زدن پوست با رشته های چند شاخه و فعالیت های مشابه دیگری که در اتاق سونای خشک انجام میشود ،صرفه نظر نمود.همچنین نباید زیاد حرف زد ، به هیچ وجه نباید بحث نمودو بنابر این توصیه،باید از خنده های بلند و احوالپرسی های دوستانه و شوخی کردن،چشم پوشی کرد.
۲دقیقه اخر را نشسته و پاهایتان را روی نیمکت پایینی و یا در پاشویه قرار دهید.به این ترتیب جریان خون آرام تر میشود .سپس از روی نیمکتی که نشسته اید پایین آمده و اتاق سونارا ترک کنید.
»شانه،برس »صندل حمام
»حولۀ سونا »شامپو،صابون ، ژل حمام
»روغن بدن »کیف پلاستیکی برای حوله خیس
»کرم صورت »دستکش اسفنجی زبر یا برسهایی با موهای طبیعی
»۲تا حوله برای کشیدن روی پوست خشک
»حوله پوشیدنی حمام
سرد کردن بدن بعد از اتاق سونا به دلیل آن است که بدن گرمای ذخیره شده را از طریق ریه {به وسیله هوای خارج}یا از طریق سطح پوست یه وسیله هوا از دست بدهدو دمای بدن مجددأبه حالت نرمال برگردد.در هر صورت باید مدت سرد کردن بدن حداقل به اندازه مرحله گرم کردن یعنی حدود ۱۵ دقیقه باشد.بهتر است زمان سردشدن ۳/۱بیشتر از مرحله گرم شدن ،طول بکشد .اگر زمان گرم کردن حدود ۱۰ دقیقه باشد ،۱۵ دقیقه برای سردکردن در نظر گرفته شود.
در سونای خشک و حمام بخار از ،از گرما و سرما استفاده می شود.روند کار در این حمام ها مشابه است.تنها تفاوت آنها در میزان رطوبت و دما در اتاقکهای مخصوص عرق کردن است.
انسان در سونا در هوای بسیار گرم و خشک قرار میگیرد.در نیمکتهای بالایی ، دمایی بین ۸۰تا ۱۰۰ درجه سانتی گراد وجود دارد.رطوبت نسبی هوا در آنجا فقط بین ۲تا۵ درصد است . به دلیل رطوبت پایینی که در سونا وجود دارد ، آن را با گرمای خشک بیابان مقایسه میکنند.
دمای بالای یک سونا به وسیله ی یک کوره گازی و یا المنت های برقی تولید میشودو هوا از طریق جریان رسانایی و تابشی گرم می گردد.
اسم«حمام های بخار رومی»گمراه کننده است چون حمامهای آنها با بخار گرم نمیشوند بلکه با هوای گرم و خشک گرم میشوندو این حمام ها شیبه سوناهای فنلاندی است اما درجه حرارت در آنها خیلی بالا نیست.
حمامهای بخار سنتی یا حمام های مه، مشابه سونای خشک گرم نمیشود بلکه به طریقه متفاوتی گرم میگردند و هوای کاملا متفاوتی در آنجا قرار دارد.بخار توسط یک دیگ بخار تولید شده و به وسیله ی لوله هایی به اتاق مخصوص عرق کردن برده میشودو گرمای لازم را برای آنجا تأمین میکند.همچنین هوای این اتاق آنقدر مرطوب میشود که بخار به مه تبدیل میگردد،مشابه هوای گرم و مرطوبی که مثلا در جنگل های استوایی و مه آلود کاستاریکا وجود دارد.به همین دلیل حمامهای بخار را معمولا با کاشی درست میکنند تا رطوبت به دیوار ها لطمه نزند.
رطوبت نسبی هوا د چنین حمامهایی ممکن است تا ۱۰۰ درصد برسد.اما دمای هوا تنها ۴۰تا۵۰ درجه سانتی گراد است. به همین دلیل حمامهای بخار را گاهی به عنوان حمامهای گرم نیز مینامند.
اما در این حمامها به دلیل رطوبت بالای هوا درجه حرارت بیشتری احساس میشود و باید هوای تازه کافی به داخل هدایت شود تا مشکلی برای مجاری تنفسی و سیستم جریان خون در قلب پیش نیاید.
هم در سونا هم در حمامهای بخار باید بعد از عرق کردن سرمایی به وسیله ی هوای تازه یا آب سرد به بدن برسد و بعد از آن یک مرحله استراحت لازم است.
حمامهای بخار بدون سرما،مثلا مانند آنچه در گذشته در حمامهای روسی وجود داشت توصیه نمیشود چون فایده ای که حمامهای سونا و بخار برای سلامتی انسان دارد بیشتر به واسطه ی تغییر گرما و سرماست . اگر به این محرک های متغیر به اندازه ی کافی توجه شود حمامهای بخار و سونای خشک میتوانند درحکم چشمه های جوان کننده عمل کنند که برای هر فردی اهمیت بسیار زیادی دارد . با این همه باید به بعضی از تفاوت ها توجه کرد .
حمامهای بخار به علت دارا بودن هوای بسیار مرطوب رطوبت زیادی را به پوست میدهند به همین دلیل برای پوست های خشک و حساس بسیار مناسب هستند. توصیه میشود که در حمام های بخار مدت زمانی برابر با ۱۵ تا۲۰ دقیقه بمانیدو در سونای خشک زمانی برابر ۸تا ۱۲ دقیقه و قبل از اینکه به قلب و گردش خون در بدن آسیب برسد بیرون بروید .
حمام بخار انسان را بیشتر از سونا خسته میکند اما برای افرادی که استرس دارند و مضطرب هستند مفید تر است .
سوناهای کلاسیک یا سنتی به واسطه گرمای خشکی که دارند معروف میباشند و در آنها انسان بسرعت عرق میکند.در حمام بخار برعکس،درجه حرارت پایین است اما رطوبت بسیار زیادی وجود دارد.
یک حسن بارز سونا اختلاف درجه حرارت بالا بین اتاقک عرق کردن و مرحله سردشدن است. سونای خشک بیشتر از حمام بخار مکانیزم بدن موجود زنده را تنظیم میکند و اساسأ یک اثر مقاوم کنندگی قوی دارد.بعلاوه سونا برای رگهای خونی، سیستم ایمنی بدن و عملکرد های غیر ارادی اعصاب مفید است.
برای کسی که به سلامتی اش فکر میکند از نظر پزشکی سونای خشک بیشتر از حمام بخار توصیه میشود و برای کسی که برای خوشگذرانی و تمدید اعصاب به حمام میرود توصیه میشود که حمام بخار را انتخاب نماید.حمامهای بخار را میتوان تفکیک کرد:
در این حمام ها هوا آنقدر از رطوبت اشباع شده که قطره های بسیار ریز آب بصورت مه نمایان میشوند.حمام «بان یا» روسی نمونه ای از این حمام بخار مه آلود میباشد.
حمام های بخار ملایم با رطوبت کمتر:
در این حمام ها آب در هوا فقط به صورت گاز وارد میشودو مه نمایان نمیگردد.رطوبت هوا در این حمام ها بسیار کمتراز حمام های مه است نمونه سنتی این نوع حمامها،ترکیه،حمام ایرلندیها و رومیها است
هنگامی که انسان مشکل تنفسی دارد، رفتن به حمام بخار بسیار مطبوع و دلنشین است. هوای مرطوب ومطبوع ،یک تنفس عمیق و آزاد را امکان پذیر میسازد.
منبع:بامین تهویه
