فرش دستباف یکی از مظاهر ارزنده هنر ایرانی است که در بسیاری از منازل حضور دارد. ارزشمندی و گران‌قیمت بودن فرش دستباف می‌طلبد که نگهداری آن با دقت بیشتری صورت بگیرد. شستشوی فرش دستباف باید با دقت و احتیاط صورت بگیرد تا آسیبی به فرش وارد نشود.
فرش دستباف به مرور زمان و در اثر رفت‌وآمد و حضور کودکان در منزل کثیف می‌شود. برای نظافت و شستن فرش دستباف باید اصول و قواعدی را رعایت کرد تا فرش کیفیت و جلوه اولیه خود را از دست ندهد و تا حد ممکن ظاهر زیبای خود را حفظ کند.
پیش از شستن فرش دستباف باید گردوخاک آن را از بین برد. وجود گردوغبار باعث می‌شود فرش دچار پوسیدگی شود. از سوی دیگر وجود گردوخاک و آلودگی‌ها امکان رشد حشراتی مانند بید را که باعث از بین رفتن کامل فرش خواهد شد افزایش می‌دهد. اگر فرش به طور مرتب و هر هفته با جاروبرقی تمیز شود گردوخاک زیادی در تاروپود آن نمی‌ماند.
اما بهتر است پیش از شستن فرش آن را از جایی آویزان کنید و با چوب دستی به پشت قالی بکوبید تا گردوخاک از آن خارج شود یا فرش را به پشت روی زمین پهن کنید و با چوب دستی به پشت آن بزنید سپس روی سطح فرش را نیز با جارو تمیز کنید. احتیاط کنید ضربه‌های محکم به فرش نزنید تا در صورت قدیمی بودن فرش یا وجود رفو شدگی، آسیبی به بافت فرش وارد نشود.
اگر چهار نفر گوشه‌های فرش را بگیرند و به آن ضربه‌های موجی وارد کنند گردوخاک موجود در فرش بدون وارد کردن ضربه و آسیب به فرش، از آن خارج خواهد شد.
در خدمات قالیشویی غبارگیری فرش به صورت مکانیکی انجام می‌شود تا هیچ گردوغباری درون تاروپود فرش باقی نماند. گردوخاک فرش با استفاده از دستگاه مکنده جمع‌آوری می‌شود. قدرت این دستگاه با توجه به نوع فرش قابل تنظیم است. دستگاه‌های جدید غبارگیری که در خدمات قالیشویی مورد استفاده قرار می‌گیرد شبیه ماشین لباس‌شویی با حرکت دورانی عمل می‌کند و از این طریق گردوخاک فرش کاملا از بین می‌رود. وجود گردوخاک در فرش باعث می‌شود پس از شستشو احتمال پوسیدگی آن افزایش یابد.
پیش از شستشوی فرش دستباف از عدم رنگ دادن آن اطمینان حاصل کنید. فرش‌های دستبافت با نخ‌هایی با کیفیت‌های مختلف بافته می‌شوند و ممکن است بعضی از آنها رنگ پس دهند.
یک دستمال تمیز را با آب ولرم خیس کنید و روی فرش بکشید. اگر دستمال رنگی شد بهتر است شستشوی فرش را به خدمات قالیشویی بسپارید تا مشکلی پیش نیاید.
فرش دستباف را پس از غبارگیری روی سطح سخت و ترجیحا شیب‌دار گسترده کنید. سپس با آب سرد فرش را خیس کنید. برای شستن فرش دستباف از آب گرم استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث پس دادن رنگ شود. رنگ‌برداری از فرش فرآیند سخت و پرهزینه‌ای دارد و به کیفیت فرش نیز آسیب می‌رساند.
شوینده مناسب مانند شامپو فرش یا پودر صابون را در مقداری آب حل کنید و آن را روی سطح فرش بریزید و با استفاده از برس یا جارو بشویید. برای شستن فرش از مواد شوینده قلیایی استفاده نکنید.
پس از آبکشی فرش آن را کاملا پارو بکشید تا آب داخل بافت فرش خارج شود. بهتر است اجازه دهید فرش یک ساعت در همان حالت روی زمین قرار داشته باشد تا در صورت رنگ دادن فرش، با قسمت‌های دیگر تداخل نکند. به این ترتیب بیشتر رطوبت فرش خارج می‌شود.
برای جلوگیری از زرد شدن ریشه‌های فرش روی آنها آب نگیرید. فرش مرطوب را در معرض هوا قرار دهید تا کاملا خشک شود. سطح فرش را پس از خشک شدن به سمت خواب فرش جارو یا برس بکشید تا ظاهر مرتب و زیبایی پیدا کند.
