خواندن ۶ دقیقه·۲ سال پیش

مزاج شناسی چیست ؟

تعریف مزاج شناسی

مزاج‌ شناسی، ( خرید کتاب مزاج شناسی دکتر مسعود بلاغت نیا ) علم وسیعی است. که کاربردهای جالبی برای تشخیص مشخصات فیزیکی و روانی هرشخص دارد و در تشخیص انواع بیماری‌ها و درمان آن‌ها بسیار مؤثر است. هر غذایی که می‌خوریم، تأثیرات مهمی بر تمامی اعضای بدن ما می‌گذارد. با شناسایی مزاج خود می‌توانیم از خوردن غذاهایی که برای ما مشکل‌ساز می‌شوند، پرهیز کنیم و غذاهایی که برای ما مفید هستند و به ذخیره‌سازی بیشتر انرژی کمک می‌کنند را بشناسیم. بین تمامی فاکتورهای سبک زندگی، رژیم غذایی به مراتب مؤثرترین و ساده‌ترین عاملی است که می‌تواند به طور کامل تحت کنترل شما باشد.( کتاب های طب سنتی )

در حالت کلی، دو نوع مزاج داریم که در مفهوم با یکدیگر متفاوت هستند:

مزاج ذاتی
مزاج ناشی از بیماری

در علم مزاج شناسی، تمامی مواد غذایی با توجه به اینکه گرم، سرد، تر یا خشک هستند، طبقه‌بندی می‌شوند. این طبقه‌بندی غذاها، به مزاج‌های مختلف و تأثیراتی که هر یک از این مزاج‌ها بر روی خلق و خو و شرایط فیزیکی فرد می‌گذارد، مرتبط است. برای مثال شیر، گرم و تر است. مرغ، گرم و خشک است. اگر مواد غذایی که منطبق بر مزاج شخص است، بیش از حد مصرف شود، برای مثال مزاج فرد سرد است و بیشتر، مواد سرد مصرف کند می‌تواند بر سلامت شخص تأثیر منفی بگذارد و بالعکس.

مزاجهای اصلی را می توان در نه طبقه دسته بندی کرد

1- در تعدادی رکن اتش بیشتر از سایر ارکان است این افراد مزاج گرم و خشک دارند ان ها را صفراوی می گویند.
2- در تعدادی رکن آب بیشتر است این افراد مزاج سرد و تر دارند، لذا آن ها را بلغمی می گویند.
3- در تعدادی رکن هوا بیشتر از سایر ارکان است این افراد مزاج گرم و خشک دارند آن ها را دموی می گویند.
4- در تعدادی رکن خاک بیشتر است این افراد مزاج سرد و خشک دارند که آن ها را سوداوی می گویند.
5- در تعدادی نیز این ارکان نسبتا در حالت تعادل هستند این افراد مزاج معتدل دارند.
6- در تعدادی ارکان آتش و هوا بیشتر از سایر ارکان هستند این افراد مزاج گرم دارند و از لحاظ تری و خشکی معتدل هستند.
7- در تعدادی ارکان هوا و آب بیشتر از سایر ارکان هستند این افراد مزاج تر دارند و از لحاظ گرمی و سردی معتدل هستند.
8- در تعدادی ارکان آب و خاک بیشتر است این افراد مزاج سرد دارند و از لحاظ تری و خشکی معتدل هستند. خواندن مطالب بیشتر طب سنتی ....

مزاج سرشتی یک فرد:

از روی ۱۰ مورد می توان مزاج سرشتی یا جبلی یک فرد را تشخیص داد.

ملمس (لمس) ۲. گوشت وچربی ٣. رنگ پوست بدن ۴. مو ۵. هیئت وشكل اعضاء 6.سرعت انفعال اعضاء ، 7.خواب و بیداری ۸ .کلیه افعال بدن ۹. کیفیت دفع فضولات بدن ۱۰. انفعالات نفسانی

لازم به ذکر است از آنجایی که ممکن است بر اساس دلایل مختلف افراد دچار غلبه خلط و سوء مزاج باشند، لذا برای تشخیص مزاج جبلی یک فرد باید حالات و علائم تشخیص مزاج را در سنین پائین تر افراد مورد بررسی قرار گیرد و یکی از بهترین راه های آن پرسش از پدر و مادر در مورد خصوصیات دوران کودکی است.

بهطور مثال ممکن است خانمی دارای مزاج جبلی گرم و تر باشد ولی بعد از بارداری جنین دختر و زایمان به روش سزارین دچار غلبه سردی شده باشد.

ا. ملمس (لمس)

فرد باید معتدل المزاج باشد تا بتواند مزاج فردی را مشخص کند. اگر این فرد معتدل المزاج در لمس پوست فرد را

گرم احساس کند، این فرد گرم مزاج است. اگر سرد احساس کند، این فرد سرد مزاج است. اگر در لمس آن را نرمتر از حد طبیعی یابد، دلالت بر رطوبت مزاج می کند اگر در لمس صلب تر یابد، دلالت بر خشکی مزاج دارد.

۲. گوشت و چربی

اگر در بدن فرد گوشت زیاد باشد، دلالت بر گرمی و تری، اگر چربی بدن بیشتر از گوشت باشد، دلالت بر سردی وتری (گوشت زیاد باشد+ چربی کم = گرمی و خشکی)

٣. رنگ پوست بدن

سفیدی پوست بدن نشانه کم خونی و مزاج، کمی مایل به سردی می باشد رنگ زرد کمی مایل به قرمزی: نشانه وجود خون غیر طبیعی در بدن است.

قرمزی پوست بدن نشان از گرمی و پر خونی دارد

تیرگی پوست: نشانه خون غیر تمیز است، مستعد غلبه سودا است.

زردی پوست: نشانه صفرا (گرمی و خشکی)

رنگ بادنجانی: نشانه خشگی و سردی (سودا)

رنگ گچی: سردی و تری (بلغم)

۴. مو

الف) سرعت رشد مو اگر سرعت رشد مو زیاد باشد، نشانه گرمی مزاج است. اگر سرعت رشد مو کم باشد، نشانه سردی مزاج است.

اگر رشد مو خیلی خیلی سریع باشد بیش از حد نرمال، دلیل بر گرمی و خشکی مزاج است.

ب) پر مویی یا کم مویی بدن : پر مویی بدن، دلیل بر گرمی مزاج کم مویی بدن، دلیل بر سردی مزاج

ج) نازکی و کلفتی مو: نازکی مو، دلیل بر سردی وتری کلفتی مو، دلیل بر گرمی و خشکی مزاج

د) جعودت وصافی مون موی مجعد، دلیل بر گرمی و خشکی موی صاف و لخت، سردی وتری مزاج

ه) رنگ مو :موی سیاه، دلیل بر گرمی و خشکی مو سفیدی مو، مردی وتری موی حنایی طلایی (کمی مایل به قرمز)، دلیل بر اعتدال مزام به

5.شکل اعضاء:

موارد ذیل بیانگر گرمی مزاج است
قفسه سینه پهن بزرگ
اندام ها بزرگ
عروق برجسته و بزرگ قابل مشاهده
نبض عظيم وقوی معضلات کلفت وبزرگ

6.سرعت انفعال اعضاء

اگر عضوی در بر خورد با گرما و سرما و خشکی و رطوبت زود از آن اثر پذیرد دلیل غلبه آن مزاج است. مثلا اگر در گرما ( چه خوراکی، چه موضعی و...) زود گرم شود، دلیل بر گرمی مزاج است.

۷. خواب و بیداری

خواب زیاد، دلیل بر سردی وتری مزاج است. خواب کم و بیداری زیاد، دلیل بر خشکی و گرمی مزاج است. خواب و بیداری معتدل، دلیل بر اعتدال مزاج است.

۸. افعال طبیعیه صادره از بدن

یعنی تمام افعال بدن شامل سرعت رشد، رویش دندان، بلوغ، افعال مربوط به کبد، قلب و مغز و..

اگر این افعال سریعتر از حد طبیعی خود صورت گیرد، دلیل بر گرمی مزاج و اگر کند تر صورت گیرد دلیل بر سردی مزاج می باشد.

9. دفع فضولات:

فضولات بدن شامل ادرار (بول)، مدفوع (براز)، عرق، مو، ناخن، خون حیض، مایع منی و.. است.

اگر رنگ مدفوع یا ادرار تیره تر از معمول یا بدبوتر از معمول باشد، دلالت بر گرمی مزاج وغلبه صفرا دارد یا اگر زود به زود صورت گیرد نیز دلالت بر گرمی مزاج و غلبه صفرا دارد.

بی رنگ بودن یا کم بودن فضولات و عدم رایحه آن، دلالت بر سردی مزاج دارد.