سربازی یکی از ترسناکترین بخشهای زندگی یه پسر ایرانیه. بخاطر ترس از سربازی خیلیا کنکور میدن که برن دانشگاه، خیلیا لیسانس رو که گرفتن کنکور میدن برای ارشد، حتی بعضیها برای فرار از سربازی تا مقطع دکتری هم پیش میرن. یه عده دیگه هم گزینه مهاجرت رو انتخاب میکنن.
توی این پست قصد دارم تجربیات ناقص خودم درباره نظام وظیفه فناور بگم چون حس کردم اطرافم آدمایی هستن که اطلاعاتشون از من هم کمتره و دوست دارن بدونن. اگه اشتباهی توی متن بود ممنون میشم کامنت بذارید تا اصلاحش کنم.
با اینکه درسته یا غلطه، عادلانست یا ناعادلانه کاری ندارم ولی چند ساله که از طرف معاونت علمی فناوری طرحی/طرحهایی تصویب شده که افراد به اصطلاح نخبه (!؟) سربازی کم درد تری رو داشته باشن. برای استفاده از این تصحیلات دو تا شرط هست:
شرط اول اینه که شما باید یه نخبه باشید! حالا اینکه نخبه واقعا به کی گفته میشه و یه آدم نخبه چه شکلیه رو نمیدونم ولی اگه میخواید بدونید از نظر دولت شما نخبه هستید یا نه این فایل PDF رو بخونید. شرط لازمش هم اینه که حداقل لیسانس داشته باشید. مواردی مثل رتبه کنکور، معدل کارشناسی و ارشد، مقام توی المپیادهای علمی و از همه مهم تر کار کردن توی شرکتهای دانشبنیان باعث میشه شما امتیاز نخبگی بدست بیاری.
شرط دوم هم اینه که شما باید یه شرکت دانشبنیان پیدا کنی که چندماه توش کار کرده باشی و حاضر باشه از سهمیش استفاده کنه برای معرفی شما به بنیاد نخبگان.
بعد اینکه شما به بنیاد نخبگان معرفی بشی سه تا گزینه جلوت هست که ممکنه این فرایند رو برای باور اول کمی پیچیده کنه. درواقع سه مدل مختلف نظاموظیفه مختلف داریم که زیاد میبینم بقیه اینارو با هم اشتباه بگیرن و میخوام یکم راجع بهشون توضیح بدم.
نوع اول اسمش «امریه»ست. شرکتهای داشبنیان سهمیهای دارن که بستگی به میزان درآمدشون داره که میتونن هر سال تعداد محدودی سرباز استخدام کنن. برای اینکه بتونید سربازیتون رو به شکل امریه بگذرونید باید حداقل ۶۰ امتیاز نخبگی داشته باشید. طول امریه مثل خدمت معمولی ۲۴ ماهه. خلاصشم اینطوری که بعد اینکه همه کاراتون انجام شد نخبه شدید و میرید آموزشی به مدت دو ماه. آموزشی هم توی پادگان ۰۱ ارتشه که خب هرکسی میخواد بره سربازی ارتش از خداشه ۰۱ بیوفته چون امکاناتش از همه جا بیشتره. بعد از آموزشی ۲۴ ماه با یه حقوق خیلی کم سربازی به استخدام اون شرکت دانشبنیان در میاید و بعدش تمام. التبه اون شرکت اگه شمارو واقعا بخواد (مثلا از قبل اونجا کار میکنید و از کارمندهای اصلی شرکت هستید) میتونه با شما یه قرارداد پروژهای جدا ببنده که حقوقتون بیشتر باشه.
نوع دوم «پروژه جایگزین خدمت برای اورگانهای کشوری و لشکری»ه. بعضی شرکتهای دولتی که معمولا وابسته به اورگانهای نظامی مثل ستاد کل نیروهای مسلح یا ناجا یا ارتش هستن یه ظرفیتی دارن که در سال یه سری پروژه تعریف کنن و سربازهای فناور به جای رفتن به خدمت این پروژه رو جاش انجام بدن. این پروژهها معمولا مرتبط با فعالیت خودشونه و بیشتر جنبه تحقیق و توسعه داره. برای این مورد اگه لیسانس دارید باید حداقل ۱۰۰ امتیاز و اگه ارشد دارید ۱۱۰ امتیاز نخبگی داشته باشید. (از وقتی این وبلاگ رو نوشتم قوانین عوض شدن و الان فقط فارغالتحصیلین ارشد میتونن از این نوع سربازی استفاده کنن) خلاصش هم اینطوریه که شما بعد اینکه نخبه بودنتون مشخص شد بنیاد نخبگان یه نامه میزنه به دانشگاه عالی دفاع ملی تحقیقات راهبردی اونجا هم با توجه به رزومه و مهارتهاتون معرفیتون میکنن به یکی از این اورگانها که پروژشون رو انجام بدید. اگه از پس پروژه بر نمیومدین اعلام میکنید و اون اورگان نامه عدم نیاز شمارو به دانشگاه عالی میفرسته که باعث میشه برید ته صف معرفی شدن به یه اورگان دیگه. اگر هم با پروژه اوکی بودید باید یه پروپوزال تهیه کنید که توی این پروژه قراره چی کار انجام بدید. این پروپوزال رو دانشگاه عالی باید تایید کنه و از بعد از تایید پروپوزال خدمت شما شروع میشه به مدت حداقل ۱۴ ماه یعنی حتی اگه پروژه زیر این تموم شد باید کشش بدید و الا باید یه پروژه دیگه انجام بدید. ولی اگه پروژه بیشتر از ۱۴ ماه براتون طول بکشه باید بمونید و تمومش کنید. اگه این فرآیند بیشتر از ۲۴ ماه طول بکشه و نتونید از پس پروژه بربیاید و تموم نشه کارشناس تعیین میکنه تا اینجای کاری که انجام دادید معادل چند ماه خدمت بوده و مابقیشو باید خدمت معمولی انجام بدید. آموزشی این مدل نوع ۴۵ روزه و توی پادگان ۰۱ ارتش یا شهید مدرس سپاه (به انتخاب خودتون) هست که فقط ۲ بار در سال میتونید برید. (قوانین عوض شده و الان آموزشی سرباز های نخبه فقط توی شهید مدرس سپاه برگزار میشه) برنامه آموزشیتون متفاوت از بقیست که خودش یه نکته مثبته چون خیلی راحت تر میگیرن. آموزشی هم وسط یا انتهای پروژه میتونید برید و باز هم انتخاب با خودتونه. نسبت به امریه این مدل امتیاز بیشتری میخواد طول زمانش کمتره و آموزشیش راحت تره ولی خیلی ریسک و استرس داره. یه نکته ای رو یادم رفت بگم. اگه شما قبل از مراجعه به دانشگاه عالی با یه اورگان صحبت کرده باشید و با پروژشون اوکی باشید و اون اورگان هم با شما اوکی باشه میتونه یه نامه اعلام نیاز برای دانشگاه عالی بفرسته که دانشگاه عالی شمارو با اون اورگان بندازه اینطوری ریسک اینکه یه جای بد بیوفتید که اذیتتون کنن کمتره. اینم حواستون باشه که قانونا اون اورگان میتونه از شما توقع داشته باشه که تمام وقت حضور داشته باشید ولی معمولا اینکارو نمیکنن و اجازه میدن از راه دور روی پروژه کار کنید اینطوری میتونید همزمان با انجام پروژه شغل خودتون رو کنارش داشته باشید.
نوع سوم و آخر هم «پروژه جایگزین خدمت برای شرکتهای دانشبنیان»ه. خیلی شبیه به بالاییه تفاوتاش اینه که به جای ۱۰۰ امتیاز ۲۵۰ امتیاز لازم داره که هرکسی این امتیاز رو نمیتونه بیاره. مذیتش اینه به جای اینکه از یه شرکت نظامی پروژه بگیرید برای یه شرکت دانشبنیان پروژه انجام میدید که قطعا برخورد بهتری خواهند داشت یه نکته اینکه اون شرکت دانشبنیان میتونه همون شرکتی باشه که شما توش کار میکنید (البته اگه سهمیه پروژه داشته باشه) که خب توی این شرایط خیلی به نفعتونه. میشه گفت این نوع سوم خوبیهای نوع اول و دوم رو با هم داره هم زمانش کمتره و هم ریسکش پایینه ولی ظرفیتش خیلی کمه.
فرآیند نظام وظیفه فناور یه چیز جدید و مدام در حال تغییر اگه قصد اینکارو دارید حتما با افراد مطلع مشورت کنید و قوانینش رو توی سایتها بخونید. کار کردن توی یه شرکت دانشبنیان فقط یکی از شروط سرباز فناور شدنه پس اگه یه شرکت با دانشبنیان بودنش خواست شمارو جذب کنه حواستون به این باشه که اول اون شرکت ظرفیت داشته باشه و دوم اینکه شما امتیاز کافی نخبگی داشته باشید.
