خودآگاهی پایه ای ترین مهارت های نرم زندگی هست که پیش زمینه و تعیین کننده اساسی انتخاب ها، رفتارها، قضاوتها و تصمیم های ماست. تئوری خودآگاهی مبتنی بر این ایده است که شما افکار خود نیستید، بلکه وجودی هستید که افکارتان را رصد می کند. شما متفکر هستید، یعنی جدا از افکار خود.
و یکی از ابزارهای این تأمل و درون بینی پرسشگری و سوالات درست و سازنده است.
با ارزیابی آگاهانه خویشتن، می توانیم به این بیندیشیم که آیا آنگونه که باید و شاید فکر و احساس و عمل کرده یا از معیارها و ارزش های خود پیروی می کنیم؟ این به عنوان مقایسه با معیار های صحیح ما شناخته می شود. با استفاده از این استانداردها، به راهی برای قضاوت در مورد درستی افکار و رفتار هایمان دست پیدا می کنیم و در دام روزمرگی و عادات انباشته شده نمی افتیم.
از طرفی تمرکز و توجه انسان به سمت سوالاتی خواهد رفت که در معرض آن قرار می گیرد. در حقیقت فعل و انفعالات انسانی در بسترهای مختلف فردی و اجتماعی، نتیجه یک پرسش و پاسخ دائمی و مستمر است. اگر بگوییم؛ خوب فکر کردن، نتیجه خوب پرسیدن است اغراق نکرده ایم.
بسیار مهم است که چه سوالاتی از خودمان می پرسیم و ذهن و انرژی و قدرت تحلیل خود را در چه مسیری به کار می بریم. اصطلاحا نقطه کانونی تمرکز ما در مسائل مختلف روی کدام ابعاد قرار دارد؟ و اینکه این سوالات سازنده هستند یا مخرب؟ انگیزاننده هستند یا سرکوبگر؟ راه حل مدار و مشکل گشا هستند یا در حد وجود مشکل متوقف شده اند؟ حرکت آفرین هستند یا منفعل؟ اکتشافی هستند یا قضاوت کننده؟
مهم این است که زمان و فرصتی برای خودتان فراهم کنید و به این سوالات و سوالات تسهیل کننده مشابه با توجه و دقت و تعهد پاسخ دهید. واقعیت این است که ما در جهان پاسخ های خود زندگی می کنیم و مجموعه این پاسخ ها یادگیری و مدل های ذهنی ما را تعیین می کنند.
1. کجا مفید هستم و کاری برای دیگران از دستم برمی‌آید؟
هر زمان که در زمینه‌ای به دیگران کمک می‌کنیم، در آن حیطه به مهارت بیشتری هم می‌رسیم؛ پس اهمیت کمک به دیگران در جهت توسعه فردی را دست‌کم نگیرید.
2. رسیدن به هدف بدون سخت‌کوشی و نظارت بر خود ممکن است؟
هیچ موفقیتی بدون روزهای سخت و تلاش‌های بی‌دریغ نصیب‌مان نمی‌شود. اگر می‌خواهیم به توسعه فردی برسیم، باید تلاشی خالصانه داشته باشیم.
3. ارزش‌های مهم زندگی من چه‌چیزهایی‌اند؟
اگر بنای توسعه فردی داریم، باید ارزش‌هایمان را به‌دقت مشخص و مسیر حرکت خود را مبتنی بر این ارزش‌ها تعیین کنیم.
4. مهم‌ترین چیز در زندگی من چیست؟
تعیین مهم‌ترین خواسته‌تان بسیار اهمیت دارد. اگر آن را بشناسیم، اهداف و مسیرهای دیگر زندگی‌مان هم پیرامونش تشکیل می‌شود.
5. حاضرم برای رسیدن به چه‌چیزی سختی بکشم؟
نابُرده رنج گنج میسر نمی‌شود. اگر بدانیم که قرار است برای رسیدن به چه‌چیزی سختی بکشیم، دردهای مسیر رشد را ساده‌تر تحمل خواهیم کرد.
6. به نیمه پر لیوان هم نگاه می‌کنم؟
هر زمان که با شرایطی دشوار مواجه هستیم، باید از خود بپرسیم آیا در آن، دریچه‌ای رو به روشنایی هم وجود دارد. در بسیاری از موارد می‌توان از عمق ناخوشی‌ها به نکاتی مطلوب رسید.
7. دلیل من برای زیستن چیست؟
برای داشتن زندگی معنادار باید دلیلی در کار باشد که ما را در پیچ‌وتاب‌های مسیر زندگی به جلو می‌راند.
8. بنا به برنامه‌‌های فعلی‌ام، ۵ سال آینده کجای این جهان خواهم بود؟
اگر می‌خواهیم چشم‌اندازی درباره آینده‌مان مثلا در ۵ سال بعدی داشته باشیم، باید ببینیم در حال حاضر چه می‌کنیم. آیا مسیر فعلی‌مان ما را به خواسته‌هایی می‌رساند که برای آینده‌مان در نظر داریم؟
9. برای توسعه فردی باید وقت کمتر یا بیشتری روی چه‌چیزهایی بگذارم؟
بهره‌وری واقعی یعنی انجام‌دادن کارهای مهم و درست. پس اگر قصد توسعه فردی داریم، باید یاد بگیریم که اولویت‌بندی‌های درستی را پیش بگیریم.
10. آیا مغزمان خودش را به آن راه می‌زند؟
در زندگی از ذهن ناخودآگاهمان هم گول می‌خوریم. یکی از کارهای مهمی که در مسیر توسعه فردی باید انجام داد این است که با خودمان روراست باشیم. کشف جنبه ای تاریک و در سایه ما می تواند گره گشای بسیاری از مشکلات و چالش ها و ترس های ما در مسیر شکوفایی باشد.
11. اگر پول در زندگی‌ام مطرح نبود، چه می‌کردم؟
بیشتر ما مدام در حال کاریم و می‌خواهیم پول درآوریم و معتقدیم نبود پول بزرگ‌ترین مانع رسیدنمان به زندگی رؤیایی است. اما دقیقا نمی‌دانیم آن زندگی رؤیایی چیست که به بهانه نبود پول از ما دور و دورتر می‌شود.
12. هدف من در زندگی چیست؟
هدفمندی زندگی‌مان را مطابق آرزوهایمان پیش می‌برد.
13. چه‌چیزهایی به من انگیزه می‌دهد؟
برای اینکه بتوانیم میزان زیادی از تمرکز و تلاش را صرف هر کاری کنیم، به انگیزه نیاز داریم؛ پس باید از خودمان بپرسیم دلایل انگیزش‌مان در زندگی چیست.
14. چطور می‌توانم شادی بیشتری به زندگی‌ام اضافه کنم؟
در مسیر ساختن زندگی باید علاوه بر کار و تلاش، به تفریح هم دقت داشته باشیم. باید از خود بپرسیم که چه تفریحی را در اوقات آزادمان می‌پسندیم.
15. آیا آماده تغییرکردن هستم؟
اگر بنای توسعه شخصی داریم، باید حتما نسبت به تغییر منعطف شویم؛ پس لازم است ببینیم آماده تغییرکردن هستیم یا خیر. برای تغییر مد نظر نیاز هست چه اقداماتی را انجام دهم و در کدام مرحله هستم؟
16. جنبه‌های مثبت زندگیِ اکنون من چیست؟
زمانی که در مسیر توسعه فردی قدم برمی‌داریم، باید جنبه‌های مثبت زندگی و شخصیتمان را شناسایی کنیم و از دستشان ندهیم.
17. چه موانعی در زندگی‌ام هست که ریشه در گذشته دارد؟
گاهی برخی از چیزهایی که مربوط به گذشته می‌شوند در زندگی‌مان موانعی جدی برای حرکت به‌سوی آینده‌اند. پس بهتر است گذشته را کنار بزنیم و ارزش‌های فعلی‌مان را شناسایی کنیم.
18. برای چه بخش‌هایی از مسیرم به کمک نیاز دارم؟
در راه توسعه فردی به کمک هم نیاز داریم، چون برخی از بخش‌های مسیر سخت و تهدیدبرانگیز است؛ منبع کمکی‌مان ممکن است دوست، همسر، والدین یا حتی یک ابزار فناوری باشد.
19. آیا به ندای درونم گوش می‌سپارم؟
در بسیاری از موارد، اعتمادکردن به ندای درونی و شهامت غریزی کار درستی است. باید از خود بپرسیم چقدر به ندای درون‌مان در جهت توسعه فردی گوش می‌دهیم.
20. آیا به اندازه کافی تلاش کرده‌ام؟
برای توسعه فردی باید تکلیفمان با خودمان روشن باشد و ببینیم چقدر تلاش کرده‌ایم و چقدر کم گذاشته‌ایم.
ازت ممنونم که وقت گذاشتی و با نگاه گرمت تا آخر این یادداشت همراهم بودی....
