وقتی تمام اطلاعاتی که در برگ چک است تکمیل شود و برگ چک تکمیل شده از دسته چک جدا گردد، برگ چک در حکم پول است و شخصی که چک را در دست دارد می تواند با ارائه به بانک محال علیه وصول چک را تقاضا نماید با این تعریف مشخص شد که اهمیت حفظ و نگهداری چک تا چه حدی مهم و لازم است.
اما حتی اشخاصی که مراقبت لازم از چک را نموده اند نیز ممکن است بر از یک واقعه ای چک را گم کنند و یا چک آنها به سرقت برود و یا حتی جعل شود حتی ممکن است بر اثر کلاهبرداری به دست دیگران بیوفتد. که برای جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی اقداماتی انجام گیرد که اگر انجام نشود مشکلات زیادی برای افراد به وجود خواهد آمد پس بر آن شدیم که در این مقاله راه های جلوگیری از سوءاستفاده از چک مفقودی را شرح دهیم.
برگ چک ممکن است به دلایلی که پیشتر هم اشاره شد همچون جعل، سرقت، مفقود شدن و ... گم بشود.
ماده 14 قانون صدور چک بیان می نماید که بعد از این که چک گم شود صادر کننده باید به صورت کتبی به بانک دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد بانک نیز ابتدا سمت و هویت شخص دستور دهنده عدم پرداخت را بررسی می نماید و اگر شخصی چک را به بانک ارائه نماید وجه چک برا به شخص ارائه دهنده چک نمی پردازد و اقدام به صدور گواهی عدم پرداخت می نماید که علت عدم پرداخت را در آن ذکر می نماید.
پس باید صادر کننده چک به بانک مراجعه نماید و فرم مخصوصی را که بانک ارائه می دهد پر نماید و به صورت کتبی که در اثر پر کردن همین فرم مخصوص است دستور عدم پرداخت را صادر نماید. بعد از انجام مرحله اولیه بانک به مدت یک هفته حساب بانکی را مسدود می نماید که در این مدت صادر کننده باید اقداماتی را انجام دهد، صادر کننده چک باید به مراجع قضایی مراجعه نماید
صادر کننده در این مرحله این تکلیف را دارد که به مراجع قضایی صالح مراجعه نماید که طبق رویه مرجع صالح برای رسیدگی به چک مفقودی دادسرا و یا شورای حل اختلاف است مراجعه نماید. صادر کننده بعد از اعلام مفقودی چک و تکمیل و تشکیل پرونده و رعایت و انجام تشریفات گواهی مربوط به مفقود شدن چک را از مراجع صالح اخذ می نماید
در تبصره 2 ماده 14 قانون صدور چک چنین آورده اند که دستور دهنده باید بعد از اعلام مفقودی به بانک شکایت خود را به مراجع قضایی صالح تسلیم نماید و حداکثر به مدت یک هفته گواهی تقدیم شکایت خود را به بانک ارائه و تسلیم نماید. اگر چنین نباشد بعد از اتمام مدت یک هفته بانک از موجودی که در حساب بانکی وجود دارد تقاضای دارنده چک را انجام می دهد و وجه چک را پرداخت می نماید.
??البته باید به این نکته نیز اشاره شود که لفظ شکایت برای چک های مفقودی که در ش.رایحل اختلاف طرح می شوند صحیح نیست و باید بیان نمود که دستور دهنده باید گواهی اعلام مفقودی و نه گواهی تقدیم شکایت خود را در مدت مقرر قانونی به بانک ارائه نماید.
??بانک محال علیه مکلف است طبق ماده 14 قانون صدور چک وجه چک را تا تعیین تکلیف مراجع رسیدگی و یا انصراف دستور دهنده از دستور عدم پرداخت در حسابی مسدود نگهداری نماید. پس باید وجه چک در حسابی که از طریق آن باید وجه چک پرداخت شود، کارساز شود و بعد مسدود کردن حساب رخ دهد اما این ماده مخصوصا در جایی که از لفظ تعیین تکلیف استفاده شده دچار ابهام است و همین امر رویه را نیز دچار مشکل نموده است به همین دلیل است که پر کردن حساب یا به عبارت دیگر کارساز کردن وجه چک در حساب دچار اختلاف است.
??مراجعه به شورای حل اختلاف فقط زمانی اتفاق می افتد که چک مفقود شده باسد اگر بر اثر جرمی این اتفاق به وقوع بپیوندد مانند جعل چک و یا کلاهبرداری صورت گیرد و یا خیانت در امانتی انجام شود و ... صادر کننده چک باید به دادسرا مراجعه نماید و شکایت کیفری مطرح نماید و در مدتی که قانون مقرر نموده است گواهی مورد نظر را به بانک ارائه نماید
??اما قانونگذار در ماده 14 قانون صدور چک آورده است که دارنده چک می تواند علیه صادر کننده چک که دستور عدم پرداخت چک را به بانک داده شکایت نماید و اگر مخالف ادعای شخصی که عدم پرداخت چک را خواسته ثایت شود. شخص دستور دهنده به مجازاتی که در ماده 7 قانون صدور چک مشخص شده است به پرداخت تمامی خسارات وارده به دارنده چک محکوم می شود.
