در حقوق تجارت الکترونیک تبلیغ و بازاریابی از بخش های مهم و پرکاربردی است که نمی توان آن را به هیچ عنوان نادیده گرفت، این موضوع از موضوعات جدید و به روز دنیا و همچنین کشور ما می باشد که به دلیل پیشرفت روز افزون آن نیاز به وضع و وجود قوانین مناسبی می باشد که ابعاد وسیعی از این مبحث را بیان نماید.
در این مقاله چند عنوان مهم مانند تعریف تبلیغ، مضمون تبلیغ که شامل تبلیغات اطلاع دهنده و تبلیغات اقناع کننده و همچنین به اصول وارد بر تبلیغات یعنی تبلیغاتی که مشخصه ارسال کننده و فاقد مشخصه ارسال کننده می باشد و اطلاعات مربوط به ارسال کننده و دربعضی از تبلیغات که بدون کسب اجازه و دریافت مجوز از فرد نمی توان برای او تبلیغ ارسال نمود، پرداخته خواهد شد.
در این مقاله چند عنوان مهم مانند تعریف تبلیغ، مضمون تبلیغ که شامل تبلیغات اطلاع دهنده و تبلیغات اقناع کننده و همچنین به اصول وارد بر تبلیغات یعنی تبلیغاتی که مشخصه ارسال کننده و فاقد مشخصه ارسال کننده می باشد و اطلاعات مربوط به ارسال کننده و دربعضی از تبلیغات که بدون کسب اجازه و دریافت مجوز از فرد نمی توان برای او تبلیغ ارسال نمود، پرداخته خواهد شد.
در قانون تجارت الکترونیک و همچنین قوانین دیگری که در کشور وجود دارند تعریف دقیقی از تبلیغ ارائه نشده است، با جستجو در قوانین فرانسه نیز تعریف دقیقی برای تبلیغ و تبلیغات نمی توان یافت ولی با تطبیق و دقت و امعان در قوانین فرانسه و چندین قانون دیگر و بررسی آنها می توان تعریف دقیق و کامل و جامعی را برای مبحث تبلیغ ارائه نمود.
شاید اولین چیزی که بعد از شنیدن کلمه تبلیغ به ذهن متبادر می شود این است که تبلیغات مضمون و فحوای اطلاع دهنده و یا متقاعد کننده دارند در ادامه این دو مضمون را به تعریف می پردازیم.
1️⃣- مضمون و محتوای اطلاع دهنده تبلیغات
منظور از محتوای اطلاع دهنده این است که در بعضی از تبلیغات، پیام تبلیغ توجه مخاطب را به کیفیت و نوع، مواد استفاده شده، فواید و همچنین قیمت کالا و خدمات را بیان می نماید که به مخاطب برای خرید و فروش اطلاعاتی داده می شود و به این منظور طرح ریزی شده است.
2️⃣- مضمون و محتوای اقناع کننده تبلیغات
در این نوع از تبلیغات این است که برای مثال فردی قصد خرید کالایی را دارد اما تبلیغ کننده فرد را قانع می کند که با توجه به ویژگی هایی که کالا و یا خدمات مورد تبلیغ دارد آن را انتخاب نماید به بیان دیگر خواسته فرد متقاضی را تغییر می دهد به سمت کالا و خدمات مورد تبلیغ.
1️⃣- تبلیغاتی که دارای مشخصه ارسال کننده و یا فاقد مشخصه ارسال کننده می باشد:
در قانون تجارت الکترونیک در ماده 53 این قانون آمده است که «در تبلیغات و بازاریابی باید هویت شخص یا بنگاهی که تبلیغات به نفع اوست روشن و صریح باشد» یعنی در تبلیغ باید به صورت روشن و واضح مشخص شود که این تبلیغ از ناحیه و از طرف چه شخصی (اعم از حقیقی و حقوقی) انجام شده است.
اگر در تبلیغات مشخصه معلوم نباشد و معلوم نباشد که از طرف چه شخصی بوده است تبلیغ گمراه کننده می شود که خود این عمل جرم می باشد زیرا که مربوط به عموم می شود، باید به این نکته نیز توجه شود که لازم نیست به صورت دقیق در خود تبلیغ اطلاعات گفته شود فقط کافی است که امکان دریافت اطلاعات وجود داشته باشد حتی به روش ها و طرق دیگر.(برای کسب اطلاعات بیشتر در مسائل به روز حقوقی به این سایت مراجعه نمایید.)
2️⃣- اطلاعات باید روشن و به دور از ابهام باشند:
این اصل از اصول تبلیغات هم در قانون فرانسه و هم در قانون تجارت الکترونیک کشور به صراحت آمده است و به آن تصریح شده است لازمه واضح بودن اطلاعات این است که اطلاعات به صورت جزء به جزء بیان شده باشد زیرا که اگر اطلاعات کلی باشد به مفهوم مبهم بودن نزدیک می شوند.
در ماده 50قانون فوق الذکر چنین آمده است که « تأمین کنندگان درتبلیغ کالا و خدمات خود نباید مرتکب فعل یا ترک فعلی شوند که سبب مشتبه شدن ویا فریب مخاطب ازحیث کمیت وکیفیت شود «همچنین در مورد این اصل از اصول تبلیغات در ماده 52 نیز به روشن و صریح بودن تبلیغات اشاره شده است «تأمین کننده باید به نحوی تبلیغ کند که مصرف کننده به طور دقیق، صحیح و روشن اطلاعات مربوط به کالا و خدمات را درک کند»
3️⃣- ممنوعیت ارسال تبلیغ بدون دریافت مجوز از فرد
در دنیا دو نظام بر این اصل از اصول تبلیغ حاکم هستند:
?الف) opt – on
می توان در این نظام پیام تبلیغ را مستقیم به مخاطب ارسال نمود مگر این که خود مخاطب عدم ارسال پیام را درخواست کند که در این صورت شخص تبلیغ کننده حق ارسال تبلیغ را ندارد و پیام برای مخاطب ارسال نمی گردد.
?ب) opt – in
این نظام که در ماده 55 قانون تجارت الکترونیک ایران نیز آمده است به این صورت می باشد که ابتدا یک پیام که اطلاعاتی از تبلیغ و شخص تبلیغ کننده می باشد برای مخاطب ارسال می شود و اگر مخاطب قبول نمود پیام بعدی برای او ارسال می گردد و اگر مخاطب جواب نداد تبلیغ کننده حق ارسال اطلاعات و ارسال داده پیام را ندارد.
ماده ۵۵ قانون تجارت الکترونیک :
«تأمین کنندگان باید تمهیداتی را برای مصرف کنندگان در نظر بگیرند تا آنان راجع به دریافت تبلیغات به نشانی پستی و یا پست الکترونیکی خود تصمیم بگیرند»
