سنسور القايی Proximity Sensor یک نوع سنسور الکترونیکی است که قادر است فاصله بین خود و یک جسم مجاور را اندازه‌گیری کند. این سنسورها در دستگاه‌های الکترونیکی از جمله تلفن‌های همراه، تبلت‌ها، دستگاه‌های الکترونیکی خانگی و سایر دستگاه‌های الکترونیکی مختلف استفاده می‌شوند.
سنسور القايي معمولاً از تکنولوژی نزدیکی فروسرخ استفاده می‌کند. این سنسورها از ارسال پرتوهای فروسرخ توسط یک منبع نوری مانند دیود الکترو لومینسانس LED استفاده می‌کنند. وقتی پرتوهای فروسرخ برخورد می‌کنند، از روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری بازتاب آنها استفاده می‌شود. بر اساس مقدار بازتاب پرتوها، سنسور می‌تواند حضور یا عدم حضور یک جسم مجاور را تشخیص دهد. استفاده از سنسورهای مجاورت القايي در دستگاه‌ها می‌تواند به‌صورت خودکار عملکرد دستگاه را تغییر دهد. به‌عنوان‌مثال، در تلفن‌های همراه، سنسور مجاورت القايي معمولاً در بالای صفحه‌نمایش قرار دارد و وقتی که کاربر تلفن را به سمت گوش خود می‌برد، صفحه‌نمایش خاموش می‌شود تا از لمس تصادفی دست در حین مکالمه جلوگیری شود و مصرف باتری را کاهش یابد.
سنسورهای مجاورت القايي بر اساس ظاهر و نوع فناوری استفاده شده در ساخت آنها ممکن است متفاوت باشند. در زیر، چند نوع رایج سنسور مجاورت القايي بر اساس ظاهر آنها آورده شده است:
1.سنسورهای مجاورت القايي نزدیکی فروسرخ IR Proximity Sensors:
این نوع سنسورها از پرتوهای فروسرخ برای اندازه‌گیری فاصله استفاده می‌کنند. آنها شامل یک منبع نوری فروسرخ معمولاً LED و یک دیتکتور فروسرخ هستند. وقتی جسمی در نزدیکی سنسور قرار می‌گیرد و پرتوهای فروسرخ بازتاب می‌شوند، سنسور تغییر می‌کند و می‌تواند حضور جسم را تشخیص دهد.
این نوع سنسورها بر اساس تغییر هم‌زمان در فیلد الکترومغناطیسی که توسط جسم‌ها ایجاد می‌شود، عمل می‌کنند. آنها شامل سنسورهای مبتنی بر اصل اندازه‌گیری تغییرات در ولتاژ هستند.
این نوع سنسورها بر اساس اندازه‌گیری تغییر زاویه بین سنسور و جسم فعالیت می‌کنند. آنها شامل سنسورهایی هستند که میزان تغییر زاویه نسبت به محوریت خاص را اندازه‌گیری می‌کنند.
موارد ذکر شده تنها برخی از نوع‌های سنسورهای القايي هستند و تعداد بسیاری از تکنولوژی‌ها و مدل‌های دیگر نیز وجود دارند. هر نوع سنسور مجاورت القايي برای کاربردهای خاص و در شرایط محیطی خاصی طراحی و استفاده می‌شود.
سنسورهای مجاورت القایی بر اساس ویژگی‌های فنی می‌توانند متفاوت باشند. در زیر، چند نوع سنسور مجاورت القایی بر اساس ویژگی‌های فنی آورده شده است:
این نوع سنسورها خروجی دیجیتال دارند که تشخیص حضور یا عدم حضور را به‌صورت دیجیتال (مثلاً 0 و 1) ارائه می‌دهند. آنها معمولاً از فناوری نزدیکی فروسرخ استفاده می‌کنند و میزان بازتاب پرتوهای فروسرخ را تشخیص می‌دهند.
این نوع سنسورها خروجی آنالوگ دارند که میزان فاصله را به‌صورت مقدار آنالوگ (مثلاً ولتاژ یا جریان) ارائه می‌دهند. آنها معمولاً از فناوری نزدیکی فروسرخ IR، فناوری فرکانس ماهر RF یا فناوری فراصوت Ultrasound استفاده می‌کنند.
این نوع سنسورها هم‌زمان خروجی آنالوگ و دیجیتال دارند. در حالت آنالوگ، میزان فاصله را به‌صورت مقدار آنالوگ ارائه می‌دهند و در حالت دیجیتال، تشخیص حضور یا عدم حضور را به‌صورت دیجیتال ارائه می‌دهند.
این نوع سنسورها قادرند بر اساس نیاز و شرایط محیطی، از چندین فناوری و تکنولوژی مختلف برای اندازه‌گیری فاصله و تشخیص آن استفاده کنند. به‌عنوان‌مثال، می‌توانند هم‌زمان از فناوری نزدیکی فروسرخ و فناوری فراصوت استفاده کنند.
همچنین، سنسورهای مجاورت القایی ممکن است در طیف وسیعی از برداشت‌ها و دامنه‌های فاصله کاری موجود باشند که می‌تواند بسته به نیاز و کاربردهای مختلف تغییر کند. لازم به ذکر است که این تقسیمات تنها برخی از نوع‌های سنسورهای مجاورت القایی بر اساس ویژگی‌های فنی بودند و تعداد بسیاری از تکنولوژی‌ها و مدل‌های دیگر نیز وجود دارند. هر نوع سنسور مجاورت القایی بر اساس ویژگی‌های فنی مانند محدوده فاصله کاری، دقت اندازه‌گیری، سرعت پاسخگویی، قدرت مصرفی، واکنش به مواد خاص (مثلاً فلزات) و سایر ویژگی‌های مرتبط طراحی و استفاده می‌شود.
سنسورهای مجاورت القایی Proximity Sensors ویژگی‌ها و کاربردهای متنوعی دارند. در ادامه، ویژگی‌ها و کاربردهای اصلی این سنسورها را توضیح می‌دهم:
