گندیدگی سم توسط جرمی به نام فوزيفورمیس نکروفوروس ایجاد می‌شود و یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در واحدهای دامپروری محسوب می‌شود.
این جرم می تواند سال ها در شیارها و شکاف های بخش انتهایی اندام‌های حرکتی گاو و گوسفند زندگی کند. فوزيفورمیس در مرتع یا در مدفوع حداکثر به مدت ۳ هفته می تواند زنده بماند.
علت شیوع این بیماری
نکته مهمی که باید به خاطر داشت این است که جرم مولد گندیدگی تا زمانی که محل مناسب رشد خود را پیدا نکرده است نمی تواند رشد کند یا موجب هیچگونه مشکلی شود. محل مطلوب جراحتی مثل خراش یا بریدگی یا شکاف در پوست بین انگشتان پا اطراف برآمدگی های پاشنه ها می باشد. جراحات ممکن است توسط تکه های سنگ یا شن و ماسه ای که در بین انگشتان تجمع می یابند یا تکه ای سیم، چوب، فلز یا شیشه ایجاد شوند.
ولی به نظر می رسد که متداول ترین عامل زمینه ساز، فرو رفتن مکرر اندام های حرکتی در گل و لجن، آب، مدفوع یا ادرار باشد. گل و لای اطراف آبخوری ها و راه‌های ورودی، منابع دائمی خطر هستند.
محوطه های سنگ فرش و مرطوب یا محوطه هایی که به میزان کافی از کاه پوشیده نشده اند نیز مطرح می‌باشند. جایگاه های انفرادی و طویله ها بدتر هستند.
به محض آن که فوزيفورمیس وارد زخم (بخش گندیدگی سم) می شود، به سرعت شروع به تکثير نموده و در اولین گام موجب تورمی دردناک و سپس مرگ بخش مبتلا می شود. از بافت های مرده «بوی گندیدگی» مشخصی استشمام می شود.
اگر این عرضه به سرعت درمان نشود، سایر عوامل وارد موضع می شوند و موجب مشکلات عفونی ثانویه می گردند که هر یک از آنها ممکن است منجر به عفونت مفصل شوند.
تشخیص صحیح بیشترین اهمیت را برای بخش درمان این بیماری داراست، چون عوامل زیادی وجود دارند که می توانند موجب لنگش شوند. به همین خاطر همیشه اجازه دهید که دکتر دامپزشک تشخیص صحیح را مطرح نماید. درمان ممکن است شامل تزریق زیر جلدی مقادیر زیادی از داروهای سولفامیدی اختصاصی باشد و اگر تزریق به درستی انجام نگیرد، ممکن است آبسه هایی تشکیل شوند که مشکلات بیشتری را نسبت به عفونت «گندیدگی» اصلی سبب می شوند. مشروط به تشخیص صحیح، تزریق آنتی بیوتیک موفقیت فوق العاده ای به همراه خواهد داشت.
درباره بیماری لنگش گوسفندان اینجا بیشتر بخوانید.
از آن جا که نابود کردن تمامی اجرامی که در بخش انتهایی اندام های حرکتی گاو و گوسفند زندگی می کنند غیر ممکن است، بهترین کار ممکن حذف عوامل مولد زخم و شکاف و درنتیجه جلوگیری از رشد اجرام می‌باشد. همگان به این کار اعتقاد دارند.
قبل از هر کار باید زمین‌های چرا جستجو شوند و تمامی سنگ‌ها، چوب ها، تکه های فلز، سیم، شیشه و غیره جمع آوری گردند. این کار آن گونه که به نظر می رسد دشوار نیست. 3 مرد با قدم زدن به طور مرتب می توانند بیشتر زمین مرتع را در عرض یک یا دو روز تمیز کنند، به خصوص در اواخر سال مزارع نسبتا خالی و برهنه هستند.
کار بعدی سیمان کاری محوطه و درهای ورودی و گل و لای اطراف آبخوری ها است. اگر این کارها را خودتان با خرید لوازم مربوطه انجام دهید کار پر هزینه ای نخواهد بود.
سپس دامپزشک شما با استفاده از یک سری از وسایل درجه ی یک اصلاح سم به شما کمک می نماید. با این همه، در اوایل بهار و اواخر سال، بخش شاخی انگشتان تمامی گاوها را اصلاح کنید.
اصلاح بخش شاخی انگشتان کافی نیست. از یک چاقوی تیز باید استفاده کرد و سطوح مقعر کف پا را اصلاح نمود. غالبا، به ویژه در خاطر داشته باشید که در زیر قسمت های رشد یافته ی سم کانون هایی وجود دارند که اجرام مولد «گندیدگی سم» در آن زندگی می کنند و پرورش می یابند. تنها نگهداری مناسب از اندام های حرکتی است که می تواند باعث از بین رفتن میلیون‌ها جرم شود و به میزان زیادی شانس ابتلا به بیماری را کاهش دهد.
گاوها را مرتبا هفته ای یکبار از حمام با محتوی محلول 3 درصد سولفات مس یا محلول 10 درصد فرمالین عبور دهید. بعد از انجام این کار، گله را به مدت یک ساعت یا زمانی که برای خشک شدن پاها مورد نیاز است، در محوطه نگاه دارید. این کار برخی از اجرام را از بین می برد، اما مهم تر این که باعث خشکی و سفت و سخت شدن نواحی مهم پوست می شود، حمام پا را می توان با مسدود کردن قسمتی از کانال آب و ایجاد یک حوضچه‌ی مصنوعی در گوشه‌ی محوطه درست کرد.
گاوها، گوساله‌ها و گوسفندان را هر روز روی بستری نازک یا توده ای از آهک راه ببرید. آهک باعث خشک و سخت شدن پوست روی پاشنه می شود. بستر آهکی بایستی در قسمتی از محوطه قرار داشته باشد که هر گاو و گوسفند حداقل یک بار در روز از روی آن عبور کند. با این که بسیار ساده است، اما من به شما اطمینان میدهم که مؤثرترین روش می باشد.
جایگاه‌های انفرادی و مجاری فاضلاب را حداقل دو بار در روز تمیز کنید.
امیدواریم با اجرای این روش‌ها و نکات پیشگیری به خوبی قادر به مدیریت گله خود و مبارزه با این بیماری زیان بار باشید. در آخر پیشنهاد می کنیم مطلب نکات لازم در زمینه پرورش گاو را نیز مطالعه نمایید.
