قبل از بررسي چگونگی استخراج و بازیافت پلاتين از کاتاليست پتروشيمي بازیافت آنلاین به معرفی و کاربرد پلاتين در صنعت مي پردازيم
پلاتين چيست؟
فرمول شیمیایی پلاتین Pt و عدد اتمی 78 و د ارای رنگ سفید نقره ای می باشد. سیستم تبلور آن کوبیک می باشد شکل ظاهری آن به ندرت مکعب شکلی،معمولا به صورت پولکی و گاهی به صورت توده نامنظم با قطعات درشت دیده می شوند.
این فلز نام خود را از اصطلاح اسپانيايي پلاتينو به معنای نقره گرفته است که در گذشته بخاطر شباهت با فلز نقره اشتباه گرفته می شده است.
منشا پلاتین
این عنصر کمیاب با فراوانی تقریبا 5 میکروگرم در کیلوگرم در پوسته زمین یافت می شود. پلاتين معمولاً بصورت فلز آزاد در طبیعت، در سنگهای اولترابازیك (فوق قلیایی) و در نهشته های آبرفتی یافت می شود. در سنگ های اولترابازیک نیکل و مس یافت می شود.
کشورهای تولید کننده پلاتین
آفریقای جنوبی 80 درصد نیاز جهان را تامین می کند بعد از آن کشورهای روسیه، کانادا، زيمبابوه و آمريکا هم در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفته‌اند.
قیمت فلز کمیاب پلاتین
این فلز کمیاب از طلا نوسان بیش تری دارد و تقریبا دو برابر گران تر از طلاست که نحوه محاسبه یک گرم پلاتین در بازار به صورت زیر محاسبه می شود
قیمت دلار در بازار × قیمت انس پلاتین = قیمت پلاتین روز
و در آخر قیمت پلاتین روز را تقسیم بر 103/31 می کنیم تا قیمت یک گرم پلاتین در بازار تهران بدست آید.
کاربرد فلز پلاتين در صنايع مختلف
در ساخت وسایل الکتریکی (سیم هایی با مقاومت الکتریکی بالا،هارد دیسک های تلویزیون و رایانه)
استفاده در شيشه صفحه نمايش کريستال مايع مخصوصاً در لپ تاپ ها
در صنعت کشاورزی برای ساخت ماده اولیه کودها تولید اسید نیتریک
استفاده در تمام کاتاليست هاي پتروشيمي و صنايع نفت
استفاده در اگزوز خودروها برای جلوگیری از آلودگی هوا
در پزشکی برای جلوگیری از رشد سلول های سرطانی
در صنعت هوا و فضا ساخت موتورهای توربین هواپیما
استفاده در صنایع نظامی برای ساخت مواد منفجره
بهبود در ظرفیت ذخیره سازی داده ها
استفاده در مدارهاي تلفن هاي همراه
استفاده در فيبرهاي نوري
استخراج و بازیافت پلاتين از کاتاليست پتروشيمي
با بررسی اهمیت پلاتین باید به دنبال بازیافت مجدد این فلز گران قیمت و کمیاب بود یکی از راه های پیشنهادی استخراج پلاتین از کاتالیتست پتروشیمی می باشد. با توجه به اینکه کاتالیست از اصلی ترین فرآیند در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی می باشد و این کاتالیست ها پس از یک دوره مصرف غیرفعال می شود و کارایی خود را از دست می دهد و باید با کاتالیست جدید جایگیزین شوند و بازیافت این ضایعات کاتالیستی می تواند منبع خوبی برای استخراج و استفاده دوباره پلاتین باشد و همچنین بازیافت آن ها به حفظ محیط زیست به دلیل آلودگي هايي مانند واناديم و نيکل در اين ضايعات، کمک میکند.
البته قبل از استخراج پلاتین از کاتالیست پتروشیمی باید به صرفه بودن آن را بررسی کرد که میزان پلاتین آن قابل صرفه برای استخراج باشد.
روش های استخراج و بازیافت پلاتين از کاتاليست پتروشيمي
روش های مختلفي براي استخراج فلزات گروه پلاتين از کاتاليست ها وجود دارد که شامل موارد زير است:
فرايند انحلال در اسيد هاي مختلف
فرايند تعويض يوني جامد-مايع
فرايند تغيير فاز پايه
استخراج سيانيدي
فرايند سمنتاسيون
فرايند کلريناسيون
الکتروليز و احيا
فرايند ليچينگ
فرايند تيزاب
انتخاب هر کدام روش های بالا به تعداد و نوع فلزات موجود در کاتالیست، غلظت آن ها، طبیعت پایه کاتالیست و مقدار کل کاتالیست بستگی دارد.
استخراج و بازیافت پلاتين از کاتاليست پتروشيمي با استفاده از محلول تیزاب
از بین روش های بالا، استفاده از تیزاب برای استخراج پلاتین از کاتالیست پتروشیمی بهترین روش در مقیاس صنعتی می باشد علت استفاده آن می توان به انحلال هر نوع کاتالیست در محلول تیزاب و بازده بیش تر این روش نسبت به سایر روش ها می باشد. محلول تيزاب از اسيد نيتريک و اسيد هيدروکلريدريک ساخته شده که ناپايدار است و بايد قبل از مصرف تهيه شود. همچنين قابليت نگهداري براي زمان طولاني را ندارد. در اين واکنش اسيد نيتريک نقش اکسيدکننده پلاتين را برعهده دارد و فلزات گروه پلاتین به صورت حل نشده در فاز جامد باقی می مانند.
