وضعیت استاندارد رشدکودک سه سالهنقشه راهی است که به والدین کمک می کند طبق آن وضعیت رشد کودک خود را در 6 جنبه رشدی یعنی رشدجسمی حرکتی، رشد زبانی، رشد شناختی، رشد عاطفی ،رشد اجتماعی و رشد شخصیتی بررسی نمایند و از روند رشد و پرورش طبیعی فرزند خود اطمینان پیداکنند و یا در صورت وقوع اختلال رشدی به سرعت تشخیص داده و در صدد رفع و درمان آن برآیند.
درادامه به تفصیل راجب این موارد صحبت خواهیم کرد:
1)رشد جسمی حرکتی کودک سه ساله: اولین موردی که در زمینه رشد کودک سه ساله بررسی میشود، رشد جسمی - حرکتی اوست. از نظر رشدجسمی به موارد زیر باید توجه کرد:
افزایش وزن کودک در سه سالگی بین حدود 2 تا ۳ کیلوگرم در سال است، به‌طورکلی وزن متوسط پسران در سه‌سالگی 14 کیلوگرم و وزن دختران در سه‌سالگی 13 کیلوگرم است.
افزایش قد کودک 3 ساله بین ۵.۰۸ تا۷.۶۲ سانتی متر است قد متوسط برای پسران ۹۵.۲۵ و متوسط قد دختران ۹۴.۲۳ است
مقدار خواب کودک در سه سالگی بین 10تا 13 ساعت در شبانه روز است
غذای مجاز برای کودک سه‌ساله همان غذای خانواده است و دوری از نوشابه و چیپس و پفک و... است زیرا به سیستم گوارش و خواب او لطمه می زند.
واکسن ضروری در سه‌سالگی کودک شامل واکسن دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، هموفیلی و آنفولانزا نوع ب است
بینایی‌سنجی برای کودک سه‌ساله ضروری است و باید برای چک کردن بینایی به پزشک مراجعه نمایید.
والدین باید از این سن آموزش مسواک زدن دندان ها را شروع کنند و با به‌کاربردن تکنیک‌هایی او را به مسواک زدن شبانه تشویق کنند.
آموزش توالت رفتن کودکان بسیار مهم است، متوسط سن «آموزش توالت رفتن» 30 ماهگی است اما ممکن است پسرها دیرتر توانایی انجام این کار را پیدا کنند.
بهترین ورزش برای سه سالگی کودک، دویدن و راه‌رفتن در حیاط خانه و ژیمناستیک است
از نظر رشد حرکتی نیز یه راحتی می تواند مهارت های حرکتی زیر را انجام دهد:
· کودک سه ساله می تواند فاصله‌های کوتاه را بدون خرابکاری بدود، از مبلمان بالا رود و در یک خط مستقیم راه برود.
· او می تواند سه چرخه را پدال بزند و با دقت به توپ ضربه زند و آن را پرتاب کند.
هر بازی حرکتی ای را می تواند انجام دهد و برای رشد حرکتی او مناسب است
2)رشد زبانی کلامی کودک سه ساله: اکثر کودکان سه ساله پرحرف هستند و دایره واژگان حدود ۵۰۰ کلمه دارند ومعمولا می توانند با ۳-۴ کلمه جمله بسازند.
هنگامی که بیرون می‌روید کودک را تشویق کنید تا سؤالات ساده شما را جواب بدهد.
اشیاء مختلف را به او معرفی کنید و از کودک بخواهید آنها را نام ببرد.
3)رشد عاطفی کودک سه ساله: رشد عاطفی کمک می کند تا کودک در سه سالگی برای ابراز احساساتش به‌جای حرکات فیزیکی از کلمات استفاده می‌کند.
· کودکان در این سن از بازی‌کردن با کودکان دیگر لذت می برند و راه ارتباط با دیگران را یاد می گیرند.
· در سه سالگی کودکان می آموزند که چه‌طور همدلی کنند و مهربان باشند
· آنها متوجه شوخی می‌شوند و علاقمندند دیگران را بخندانند و به کلمات خنده‌دار بخندند
· کودکان سه ساله معمولا دوست دارند در مکان های نا آشنا مانند سفررفتن یا مهمانی رفتن یک وسیله آشنا مانند عروسکشان را همراه خود داشته باشند تا احساس امنیت کنند.
برای رشد عاطفی کودک می توانیم انواع احساسات در غالب بازی را به او نشان دهیم و توضیح دهیم که معنای آنها چیست. مثلا آموزش مسئولیت پذیری با بازی خرید از فروشگاه و...
4)رشد شناختی کودک در سه سالگی: کودک سه ساله می داند که برای انتقال درخواست و پیامش زبان بدن یا ایجاد صداهایی مانند گریه کافی نیست و باید از کلمات معنیدار استفاده کند. از ویژگی های رشد شناختی کودک در سه سالگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
· کودک در سه‌سالگی از حواس پنج‌گانه ی بالایی برخوردار است به طور مثال زمان شنیدن موسیقی به‌سرعت دست می زند یا می رقصد
· کودکان سه ساله ترتیب و توالی را به خوبی درک می کنند
· در این بازه سنی کودکان بسیار مستقل و خود محور هستند
· به اشیا در ذهن خود جان می‌دهند و مثلا با میوه ها حرف می زنند و بعد آن ها را می خورند.
پازل های یکم پیچیده تر، لگو، آبرنگ و بازی های ماجراجوایی و خاله بازی با اسم گذاری روی عروسک هایشان برای آنها جذاب است و باعث تقویت رشد شناختی می شود
5)رشد اجتماعی کودک سه ساله: در این بازه ی سنی بچه ها اجتماعی تر می شوند و به بازی های گروهی تمایل دارند اسباب بازی هایشان را در اختیار دوستانشان قرار می دهند و رفتار دوستانه تری با همسالانشان دارند.
تشویق به نقل داستان، خاطره، شعر خواندن یا جوک گفتن در جمع و مهمانی ها باعث رفع خجالت و کم‌رویی و افزایش مهارت های اجتماعی در آنها می شود.
6)رشد شخصیتی کودک سه ساله: شخصیت کودک از سن 3تا 6 سالگی شکل می گیرد و صفات ژنتیکی، والدین و دوستان بر این شکل گیر نقش پررنگی دارند از توصیه هایی موثر جهت رشد شخصیت کودک سه ساله می توان موارد زیر را نام برد:
· بهترین توصیه این است که والدین مراقب رفتار و گفتار خود باشند زیرا کودکان میبینند و یاد می گیرند.
· از گفتن کلمه < < دوستت ندارم > > حتی در صورت انجام کار اشتباه باید به‌شدت پرهیز شود
بازی های تخیلی و نمایشی از راه های مؤثری است که باعث رشد شخصیت کودک در 3سالگی می شود.
استعدادیابی کودک سه ساله
در حال حاضر آزمونی در غالب تست هوش کودک سه ساله وجود ندارد. اما با زیرنظرگرفتن رفتار و وضعیت شناختی کودک می‌توان برای پرورش استعدادهای او برنامه‌ریزی و جهت تقویت هوش کودک سه ساله از همان دوران عمل کرد و تا در آینده شاهد شکوفایی استعدادهایش باشیم. مثلاً اگر کودکی خوش صحبت است و سخنور خوبی است و از واژگان و کلمات درست و به جایی استفاده می کند، هوش کلامی بالایی دارد. یا اگر کودکی به خوبی با دیگران ارتباط برقرار می کند هوش بین فردی قوی ای دارد.
