هاوارد گاردنر، روانشناس رشد، نظریه هوشهای چندگانه را توسعه داد. به گفته گاردنر، همه انسانها دارای هشت نوع هوش هستند و این هوشها شامل: هوش زبانی - کلامی، هوش ریاضی - منطقی، هوش تصویری – فضایی، هوش جنبشی - حرکتی، هوش درونفردی، هوش بینفردی، هوش موسیقیایی و هوش طبیعتگرا است.
در سال 1983 هوارد گاردنر برای اولین بار نظریه هوشهای چندگانه را در کتاب چهارچوبهای ذهن مطرح کرد و با معرفی هشت نوع هوش مختلف در کتابش مفهوم "هوش" را بسیار وسیعتر از هوش عمومی تعریف کرد.
به گفته او هر یک از انسانها از زمان تولد درجاتی از این هوشها را در خود دارد، اما معمولاً یک هوش از مابقی قوی تر است که به آن "هوش غالب" میگویند.
هاوارد گاردنر میگوید: شاید همه ما این هشت نوع هوش را داشته باشیم، اما میزان برخورداریمان از آنها به عوامل مختلفی بستگی دارد. چیزهایی مثل ژنتیک یا تجربههایی که در طول زندگی کسب میکنیم. در واقع هوش یک توانایی بالقوه در وجود انسان است. این توانایی بالقوه توسط فرهنگِ یک محیط، فعال شده و به حل مسائل یا ابداع چیزهایی که برای آن فرهنگ ارزشمند هستند، کمک میکند
هوش منطقی ریاضی: این هوش فراتر از خوب بودن در ریاضیات است. افرادی که از مهارتهای تفکر انتقادی، منطق و استدلال خوبی برخوردار هستند، هوش منطقی ریاضی بالایی دارند.
هوش کلامی زبانی: کسانی که هوش کلامی زبانی بالایی دارند در ارتباط با کلمات، عملکرد بسیار خوبی دارند. معمولاً هر نویسندهای هوش کلامی زبانی بالایی دارد. نویسندهها میدانند که در زمان مناسب از چه کلماتی استفاده کنند و همچنین، آنها میتوانند کلمات زیادی را حفظ کنند.
هوش دیداری فضایی: این نوع هوش در تست گاردنر با توانایی شما در ترسیم یک تصویر در ذهنتان ارتباط دارد. برای مثال، نویسندگان داستانهای پرفروش ممکن است از قضاوت فضایی عالیای برخوردار باشند، زیرا آنها میتوانند در ذهن خود تصویری را ترسیم کنند و سپس آن را بر روی کاغذ منتقل کنند.
هوش موسیقیایی: فردی که هوش موسیقیایی بالایی در تست گاردنر دارد ممکن است بتواند آواز بخواند، موسیقی بنوازد، موسیقی بخواند، نت و حالت یک آهنگ را تشخیص دهد و غیره.
هوش بدنی حرکتی: افرادی که هوش بدنی حرکتی بالایی دارند در هر کار فیزیکی عالی هستند. اگرچه یک فوق ستاره ورزشی در این بعد هوشی نمره بسیار بالایی به دست میآورد. همچنین، اگر در کارکردن با اشیاء، رقصیدن یا حتی بازیگری عالی هستید احتمالاً هوش بدنی حرکتی بالایی دارید.
هوش میانفردی: افرادی که هوش میانفردی بالایی دارند افرادی هستند که میتوانند بهخوبی کار گروهی انجام دهند و حالتها و احساسات دیگران را تشخیص دهند. هوش میانفردی در چهرههای سرشناس، معلمها، فروشندهها، روانشناسها، مشاورها، مددکارهای اجتماعی و هر فرد دیگری که باید با دیگران سروکار داشته باشد بالاست.
هوش درونفردی: افرادی که هوش درونفردی بالایی در تست گاردنر آنلاین دارند نسبت به خود از هشیاری و آگاهی زیادی برخوردارند. آنها میتوانند بهخوبی نقاط ضعف خود را تشخیص دهند، میدانند که در موقعیتهای مختلف چگونه واکنش نشان میدهند و در مورد کارهایی که انجام میدهند فکر میکنند.
هوش طبیعتگرا: افرادی که هوش طبیعتگرای بالایی در تست گاردنر دارند در هر موقعیتی که با طبیعت ارتباط داشته باشد عملکرد خوبی دارند. برای مثال، میتوان به شکارچی، گیاهشناس و کشاورز اشاره کرد
هوش وجودی نهمین هوش پیشنهادی در هوش چندگانه گاردنر است که میتواند به این لیست اضافه شود
هوش وجودی: هوش وجودی شامل توانایی افراد برای استفاده از ارزشهای جمعی و شهود برای درک دیگران و دنیای اطراف است. افرادی که هوش وجودی بالایی دارند معمولاً میتوانند مسائل را از دیدگاه بزرگتری ببینند.
گاردنر بیان کرد زمانی که یکی از انواع هوش گاردنر برای کودکان قوی باشد، احتمالا توانمندیهای دیگری هم دارد؛ به عنوان مثال اگر کسی هوش موسیقیایی خوبی دارد، ممکن است هوش طبیعتگرا یا بین فردی بالایی هم داشته باشد.
نویسنده: سمیه فراهانی