سرطان امپراتور بیماری‌ها از سیدْهارْتا موکِرْجی

از واژه‌ی سرطان نترسید و فکر نکنید که با یک کتاب تخصصی سروکار دارید.

سیدهارتا موکرجی، انکولوژیست(پزشک متخصص خون و سرطان) است. روزی یک خانم مبتلا به سرطان خون، به او گفت "وارد هر پروسه‌ی درمانی می‌شوم، هر دارو و تزریقی را قبول می‌کنم، فقط به من بگو دقیقا با چه چیزی در حال مبارزه‌ام؟" موکرجی به فکر فرو رفت! حقیقتا چهره‌ی درستی از سرطان وجود ندارد. کسی که خوشبختانه با آن روبرو نشده علاقه‌ای به موضوع ندارد و چه بسا از آن گریزان است و کسی که به‌نحوی با این بیماری دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، انبوهی سوال دارد، ولی منبع قابل اطمینانی که در دسترس عموم باشد، بسیار کمیاب است.سرطان چیست؟ کی به وجود آمد؟ با بدن چه می‌کند؟ چه عاقبتی دارد؟ و آیا بالاخره بشر درمانی برای آن ارائه خواهد داد یا نه؟

موکرجی دست به قلم شد و کتابی نوشت برای بیماران و خانواده‌هایشان، دانشجویان،

محققین و هرکسی که سودای چنین پاسخ‌هایی دارد. کتاب او را برنده‌ی پولیتزر غیر‌داستانی دوهزار یازده کرد و از نظر مجله‌ی تایمز یکی از صد کتاب اثرگذار صدسال اخیر انتخاب شد.

کتاب در حد فهم همه نوشته شده، ولی اگر تحصیلات مرتبط با رشته‌های پزشکی داشته باشید، چندبرابر لذت خواهید برد. من هماتولوژی(تشخیص اختلالات مرتبط با خون) خوانده‌ام، به یاد ندارم در هیچ کدام از کتابهای تکست، چنین تاریخچه‌ی کاملی از علم پزشکی جمع شده باشد. از نخستین مکتوبات سرطان تاریخ بشر گرفته تا اولین تلاشهای درمانی و روشهای آزمایشگاهی برای مبارزه و تشخیص سرطان. علم آناتومی، رادیولوژی، شیمی درمانی از کجا و چه طور به وجود آمد؟ ارتباط تنگاتنگ علوم مختلف و تاثیر آنها در پیشرفت روند درمان سرطان بسیار خواندنی است. انبوه آزمایشهایی که با شکست روبرو شد و تک‌تک آنهایی که با موفقیت به نتیجه رسیدند. تمامی این اتفاقات مانند داستان شیرینی روایت می‌شوند که عظمت علم و تلاشهای مسیر تحقق آن را می‌رساند. موکرجی در جای‌جای کتاب از خاطرات دوران رزیدنتی خود میگوید که به خصوص برای دانشجوههای هماتولوژی و انکولوژی، شرح‌حال‌های آموزنده‌ ای است. این بخشها مشتمل بر اصطلاحات تخصصی است، ولی پاورقی‌های کتاب و توضیحاتی که برای هر اصطلاح آورده می‌شود، کتاب را کاملا قابل فهم می‌سازد.

سرطان عمری به قدمت حیات، پشت سر گذاشته است، اولین توصیفات مکتوب مرتبط با آن به دوهزارپانصد سال پیش از میلاد برمیگردد. تا به امروز هم‌چنان با ماست، متنوع‌تر و مهاجم‌تر شده و در عین حال بعضی از انواع آن قابل درمان و پیشگیری است‌. هم‌بازی الاکلنگی رشد، همزاد مهاجمی است که به محدودیت جاودانگی انسان منجر میشود. سرطان نتیجه‌ی خطا در رشد سلول است، حذف آن به معنای حذف رشد سلولی است، ولی شاید بتوانیم وقوع آن را تا زمان پیری به تاخیر بیندازیم.

انتهای کتاب مصاحبه با موکرجی و شرح انگیزه‌ی او از تالیف کتاب گنجانده شده. به علاوه عکسهای بسیار جذابی از تاریخچه‌ی سرطان ارائه می‌کند.