برای انتقال نیرو از موتور به جاهای دور شما باید از چرخ دنده یا از تسمه استفاده کنید. قیمت تسمه برای این کار بسیار مناسب‌تر از باقی مکانیزم‌ها است و از چرخ دنده‌ها ارزان‌تر نیز می‌باشد.شاید برایتان سؤال شده باشد که تسمه چیست و چه کاربردهایی دارد؟ ما در این مقاله به طور کلی و جامع به تسمه می‌پردازیم، البته کمتر کسی هست که با این وسیله کاربردی آشنا نباشد در هر صورت شما باید قبل از خرید تسمه مورد نظر با مواردی مثل جنس و کاربرد آن آشنا شوید.
در مقدمه به این مورد اشاره کردیم که تسمه باید انرژی را از موتور به مکان‌های دیگر منتقل کند. اگر بخواهیم به طور خیلی ساده و با زبان عامیانه تسمه را تعریف کنیم باید بگوییم این یک وسیله انعطاف پذیر برای انتقال انرژی بین دو یا چند شفت مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این وسیله برای انتقال نیرو بین دو مکانی که بسیار از هم دور هستند استفاده می‌شود.
اگر بخواهیم برای شما مثالی بزنیم باید به تسمه نقاله اشاره کنیم که برای حمل دو تا بار است. به نظر شما جنس این وسیله پر کاربرد از چیست؟ در جواب این سؤال باید گفت تسمه در عین سبکی باید بسیار در برابر کشش مقاوم باشد تا به سرعت پاره نشود در غیر این صورت وسایل به زودی خراب می‌شوند، پس معمولا برای ساخت تسمه‌ها از لاستیک، پلاستیک، پلیمر و مواد منعطف استفاده می‌شود.
تسمه‌ها انواع مختلفی دارند که به روش‌های مختلفی اندازه گیری می‌شوند. واحد اندازه گیری تسمه اینچ یا متر است که ملاک اندازه گیری در تسمه‌ها با قطر داخلی اینچ و با قطر خارجی میلی‌متر است. حال که با تسمه آشنا شدید باید با انواع آن نیز آشنا شوید در اصل تسمه‌ها با توجه به میزان قدرت و فاصله بین دو محور موتورها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود.
کلا تسمه‌ها به دو نوع غیر فلزی و فلزی تقسیم می‌شوند. تسمه‌های فلزی و غیر فلزی از نظر مقاومت و کشسانی با همدیگر متفاوت‌اند البته تفاوت آن‌ها در همین جا خلاصه نمی‌شود بلکه از نظر طول، جنس و شکل نیز باهم دیگر متفاوت هستند. معمولا تسمه‌های غیر فلزی در بسته بندی وسایلی چون کاغذ و مصالح ساختمانی کاربرد دارند. تسمه‌های فلزی در بسته بندی مس، لوله، صفحات فلزی و آلومینیوم استفاده می‌شوند.
تسمه‌های فلزی نیز انواع مختلفی دارد که باید به طور جداگانه با آن‌ها آشنا شوید. تسمه‌های فلزی معمولا در جنس‌های استیل، آهنی، گالوانیزه، آهنی، آلیاژی، فولادی و آلومینیوم تولید و عرضه می‌شود. البته یک نکته بسیار جالب این سات که ورق‌هایی از جنس فلزات به عنوان تسمه غیر فلزی نیز به بازار ارائه می‌شود.
تسمه آهنی از پرکاربردترین تسمه‌های شناخته شده است و این نوع تسمه‌ها از فولاد کم کربن ساخته شده است این محصول در مقایسه با محصولات دیگر مثل میلگرد یا تسمه‌های طنابی دارای مقاومت بسیار بیشتری است.
همان‌طور که گفتیم تسمه یکی از قدیمی ترین تجهیزات حمل بار هستند که امروزه نیز بسیار کاربردی تر از گذشته می‌باشند. از انواع تسمه‌های آهنی باید به طناب سیمی، تسمه‌های طناب الیافی، تسمه‌های سخت و مش فلزی اشاره کرد. استفاده از این تجهیزات صنعتی کار هر کسی نیست و نیازمند به یک کارشناس وارد دارد تا بتواند تمامی موارد را بررسی کند.
تسمه آهنی دارای مزایای برتری نسبت به انواع دیگر دارد. از مزیت‌های تسمه آهنی می‌توان به مواردی مثل استفاده از آن‌ها در حالت‌های سایشی، موقعیت‌های ناهموار و خشن و استفاده از آن‌ها در دماهای بسیار بالا، یک مورد بسیار مهم این است که نباید از این تسمه‌ها در دمای بالای 100 درجه فارنهایت استفاده شود علاوه بر این مورد تسمه‌های آهنی در اثر تنش کوچی به شدت آسیب پذیر هستند. اتصالات برای زنجیرهای آهنیعبارت‌اند از:
این اتصالات با توجه به نوع تسمه متفاوت است و باید هر کدام از استحکام خاصی برخوردار باشند. یکی از معایب تسمه آهنی نسبت به سایر تسمه‌ها هزینه آن است. متأسفانه این تسمه نسبت به باقی تسمه‌ها گران‌تر می‌باشد.
تسمه‌های آهنی انواع مختلفی دارند که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند انتخاب از بین این موارد کار هر شخصی نیست و باید بک کارشناس خبره از بین تسمه‌های آهنی با توجه به نیاز شما انتخاب کند.
این تسمه از ضایعات آهن درست می‌شود و قطر آن تقریبا بین 5/5 و 6/5 است. این تسمه از نورد سمش فولادی در کارخانه‌ها تولید می‌شود و بسیار تمیز تر از آهنی است که در کارگاه‌ها تولید می‌شود. ابعاد این تسمه تا 1 میلی متر تلورانس است.
تسمه ماشینکاری یکی دیگر از انواع تسمه‌های آهنی می‌باشد که این نوع تسمه‌ها از ورق درجه یک و فابریک بریده شده و به صورت 6 متری ثابت می‌باشد. این تسمه‌ها از تسمه نوردی گران‌تر است و لبه‌های صاف تری دارد اما گران بودن آن صرفاً به دلیل کیفیت بالای آن است.
خب به مقرون به صرفه‌ترین تسمه رسیدیم اگر شما هم می‌خواهید هزینه مناسب کنید و نسبت به هزینه کیفیت خوبی را تحویل بگیرید، پیشنهاد ما به شما تسمه استیل 304 است. این نوع تسمه از استحکام و مقاومت بسیار بالایی برخوردار است. این تسمه ضخامت بسیار کمی دارد به همین دلیل نسبت به باقی تسمه‌های فولادی انعطاف پذیر تر است و از مزایای دیگر آن می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر خوردگی و شکل پذیری خوب آن اشاره کرد. کاربرد این تسمه در کشتی سازی، ساختمان سازی، صنعت نفت، صنایع غذایی، پزشکی، صنایع دفاعی، صنایع شیمیایی و ساخت ظروف اشاره کرد.
تسمه استیل 316 هم همانند تسمه استیل 304 از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است و از همه مهم‌تر این نوع تسمه برای استفاده در مناطق جغرافیایی با شرایط خاص تولید شده است برای همین شما می‌توانید از این تسمه فولادی در نقاط حرارتی بالا و کوره‌ها استفاده کنید از کاربردهای این تسمه می‌توان به انواع پمپ‌ها، تجهیزات شیمیایی و سازه‌های دریایی اشاره کرد.
تسمه ترانس در واقع طی فرایندهای خاص و پیچیده از سایر تسمه‌های فولادی ساخته می‌شود. ساخت این تسمه به دقت بسیار بالایی نیاز دارد و در واقع برای ساخت آن نیاز به تکنولوژی بسیار حساس و دقیقی دارد تا در ضخامت این نوع تسمه اشتباهی صورت نگیرد. هرکسی نمی‌تواند این نوع تسمه را تولید کند مگر اینکه دستگاه‌های خاص برای تولید این محصول را داشته باشد.
در این تسمه هم شمش‌های فولادی را به تسمه فابریک تبدیل می‌کنند در واقع طی فرایندی این شمش‌های فولادی در کوره با درجه مناسب ذوب می‌شود و سپس در قالب‌های مناسب قرار گرفته و تسمه فابریک را می‌سازد. یکی از مزیت‌های این تسمه، طول بلند آن است.
تاکنون متوجه شده‌اید که هر نوع تسمه با توجه به مواد سازنده آن، کاربردهای متفاوتی را نیز دارند. در ابتدای مقاله به کار اصلی تسمه‌ها پرداختیم در واقع تسمه‌ها منجر به گردش هم جهت غلتک‌های سیستمی و پولی می‌شوند البته به جز این کار می‌توانند در خلاف جهت حرکت پولی‌ها باشند. تسمه‌ها نسبت به چرخ دنده‌ها و زنجیرها قدرت کمتری دارند اما حرکت آرام و کم سرو صدا آن‌ها نیز بسیار پر طرفدار بوده است و از مزایای اصلی آن‌ها به شما می‌رود.
تسمه‌های فلزی با تسمه‌های غیر فلزی بسیار متفاوت هستند پس کاربرد آن‌ها نیز بسیار متفاوت است. از کاربرد تسمه‌های فلزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تسمه‌های فولادی به خاطر مقاوت بالایی که دارند در سوراخ‌کاری، برشکاری و جوشکاری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تسمه‌ها در اندازه‌های مختلف به طور مستطیل و مسطح شکل هستند که در جنس‌های متفاوت و در دو حالت تخت و رول تولید و بازار عرضه می‌شود. نسبت به باقی تسمه‌ها، تسمه فلزی بسیار مقرون به صرفه‌تر است. از تسمه‌ها در صنایع مختلفی مثل مهندسی، کشاورزی، معادن، ساخت و ساز، چارچوب آهنی و غیره کاربرد دارد و برای خرید تسمه مناسب باید با انواع و کاربرد هر یک آشنا شوید در غیر این صورت نمی‌توانید تسمه مناسب را خریداری کنید.
تسمه‌های تخت: این نوع از تسمه‌ها به عنوان قدیمی‌ترین‌ها شناخته می‌شود و این نوع در فرایند مونتاژ به انعطاف پذیری زیادی نیاز داشته که این انعطاف منجر به اعمال بارهای بسیار قوی نیز می‌گردد. به دلیل تخت بودن به شدت لیز است و امکان سر خوردن وجود دارد.
تسمه‌های گرد: این نوع تسمه برای اجرا در پولی ها با شیارهایی با زاویه 60 درجه و به شکل V طراحی شده‌اند. این نوع تسمه شامل تسمه‌هایی با سطح مقطع دایره‌ای شکل هستند. از این نوع تسمه برای موقعیت‌های که گشتاور نسبتاًپایین دارند؛ مناسب است. معمولا این نوع از تسمه‌ها در اندازه و طول‌های متفاوتی تولید می‌شوند.
تسمه‌های v شکل ( ذوزنقه‌ای): این تسمه به عنوان طناب گوه و به شکل ذوزنقه شناخته می‌شود. این تسمه‌ها معایبی از جمله هم ترازی، لغزش در تسمه‌های تخت را کاملاً حل می‌کند. در اصل این تسمه به دلیل کشش، بار اعمالی به یاتاقان‌ها، سرعت حرکت و عمر طولانی از بهترین‌ها هستند ولی به دلیل ضخامت زیاد نیاز به پولی‌های بزرگ‌تری دارند.
تسمه‌های چند شیار: این تسمه از 4 الی 6 تسمه v شکل ساخته می‌شود به همین دلیل ضخامت آن از تسمه‌های ذوزنقه‌ای کمتر خواهد بود و ضخامت کم انعطاف بیشتری را به ما می‌دهد.
تسمه‌های آجدار:.این تسمه به دلیل شیارهای طولانی که دارد که کار انتقال قدرت را انجام می‌دهد. این نوع تسمه ترکیبی از تسمه v شكل و مسطح است و در دوچرخه، کمپرسور، ماشین آلات کشاورزی، ماشین لباسشویی، میکسر مواد غذایی، ماشین چمن زنی و غیره استفاده می‌شود.
تسمه‌های تایمینگ: این تسمه به نام‌های تسمه تایم، تسمه همزمان و دندانه دار نیز شناخته می‌شود. این تسمه به دلیل دندانه‌هایی که دارد، هیچ لغزشی را به همراه نخواهد داشت و در سرعت ثابت به بهترین شکل عمل می‌کند از این تسمه معمول برای انتقال حرکت مستقیم با رعایت زمان استفاده می‌شود
این تسمه می‌تواند سوپ‌های موتور را کنترل کند، در واقع این تسمه میل لنگ را در موتور به میل بادامک متصل می‌کند حال این چه فایده‌ای دارد؟ در جواب این سؤال باید گفت این اتصال به باز و بسته شدن دریچه سوپاپ کمک می‌کند. این کار در موتورهای 4 زمانه بسیار اهمیت دارد در واقع در این موتورها باید هر 2 دور میل لنگ باز و بسته شود که این کار بر عهده تسمه تایمینگ می‌باشد. تسمه تایمینگ به دلیل دندانه دندانه بودن میل بادامک را به همراه میل لنگ به چرخش در میاورد.
شاید بارها شنیده باشید که فردی تسمه تایم پاره کرده است، پاره کردن تسمه تایم نه تنها به ماشین صدمه می‌زند بلکه امکان دارد به جان و سلامتی شما نیز صدمه وارد کند در واقع بعد از پاره شدن تسمه تایم امکان دارد موتور و سوپاپ‌ها آسیب جدی ببینند. حال سؤالی که پیش میاید این است چه مواردی باعث می‌شود تا تسمه تایم از جای خود خارج یا پاره شود:
تسمه‌ها انواع مختلفی دارند در این مقاله سعی کردیم به سوال تسمه چیست و چه کاربردی دارد جواب دهیم. تسمه‌ها انواع مختلفی دارند و هرکدام کاربرد ویژه خود را دارند شما نمی‌توانید از هر تسمه‌ای که دلتان می‌خواهد؛ استفاده کنید. در واقع باید نیاز خود را پیدا کرده و سپس از بین تسمه‌های فلزی و غیر فلزی تسمه مورد نیاز خود را پیدا کنید در واقع تسمه‌های فلزی و غیر فلزی هر کدام زیر شاخه‌های خود را دارد.
