سینوس پیلونیدال یا کیست مویی یک اختلال شایع در میان بزرگسالان جوان است و بیشتر در افراد 15 تا 30 ساله مشاهده میشود. معمولا بعد از بلوغ، زمانی که هورمونهای جنسی رشد موهای سالم بدن را تغییر میدهند، اتفاق میافتد. شروع بیماری پیلونیدال در افراد بالای 40 سال نادر است.
در گذشته تصور میشد که بیماری سینوس پیلونیدال منشا مادرزادی داشته باشد تا یک اختلال اکتسابی. اما بیماری پیلونیدال در حال حاضر به طور گسترده به عنوان یک اختلال اکتسابی در نظر گرفته میشود.
سینوس پیلونیدال در حقیقت یک سوراخ یا تونل کوچک در پوست در بالای باسن و شکاف بالای مقعد است. همیشه علائم ایجاد نمیکند و فقط زمانی که عفونت کند، علائم آن نمایان میشود.
بیماری سینوس پیلونیدال بیشتر در افرادی که موهای تیره و درشت در بدن دارند، ایجاد میشود. همچنین افرادی که برای مدت طولانی مینشینند، مانند رانندگان کامیون یا کارمندان اداری بیشتر به این عارضه مبتلا میشوند. سایر عواملی که منجر به کیست مویی میشوند شامل موارد زیر است:
• افزایش تعریق
• اصطکاک باسن
• چاقی
• بهداشت ضعیف
• ضربه های موضعی
علائم ظاهری اولیه بیماری سینوس پیلونیدال عفونی ممکن است به صورت یک آبسه حاد نقطه ای یا یک سینوس مزمن همراه با ترشحات متناوب باشد. هنگامی که کیست مویی عفونی شود، آبسه پیلونیدال میتواند ایجاد شود. این به صورت یک ناحیه متورم ظاهر میشود و در معاینه، تودهای متورم و حساس و مشکوک به عفونت وجود خواهد داشت.
در مورد آبسه کیست مویی، شکایت اصلی بخاطر درد است و تب نادر است. گاهی اوقات، حفره چرکی خود به خود تخلیه میشود و بنابراین میتواند "مزمن" شود. درد کاهش مییابد و بیمار از ترشحات چرکی متناوب یا خونریزی گاه به گاه از یک یا چند روزنه پوستی شکایت میکند.
معاینه فیزیکی کیست یا سینوس پیلونیدال را نشان میدهد که در زیر پوست و در بالای شکاف باسن، در سطح دنبالچه یا استخوان خاجی در خط وسط قرار دارد، اما اغلب نامتقارن است.
تفاوت اصلی کیست مویی در مقایسه با فیستول پری آنال این است که سینوس پیلونیدال با کانال مقعد ارتباط برقرار نمیکند. در صورت عدم قطعیت در معاینه اولیه، سیگموئیدوسکوپی یا تصویربرداری MRI را میتوان برای ارزیابی هر گونه ایجاد مسیر عفونی به مقعد یا سایر بافتها را تشخیص داد.
پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی دقیق انجام میدهد. سپس از شما میخواهد سوابق بیماری خود را ارائه دهید. از جمله هرگونه اطلاعات در مورد تخلیه یا تغییر ظاهر سینوس پیلونیدال. سپس پزشک یک معاینه بصری برای بررسی حساسیت، قرمزی، تورم و التهاب در اطراف ناحیه آسیب دیده انجام میدهد.
درمان کیست مویی بدون جراحی
ممکن است برای تایید تشخیص به سی تی اسکن نیاز باشد، اما این بسیار نادر است. در نهایت، ممکن است پزشک نیاز به انجام آزمایشهای بیشتر برای رد سایر شرایط مانند کیست درموئید (تومور سلول زایا) داشته باشد که میتواند ظاهر کیست پیلونیدال را تقلید کند.
درمان کیست مویی بدون جراحی و با لیزر، به عنوان جدیدترین متد درمان این عارضه به شمار میرود که با استقبال زیادی مواجه شده و تاکنون نتایج موفقیت آمیزی داشته است. در روش لیزر کیست مویی که توسط دکتر یا پزشک متخصص انجام میشود، به وسیله اشعه لیزر برشی روی سینوس ایجاد میشود تا عفونت و زائده هایی که داخل آن تجمع پیدا کرده بطور کامل تخلیه شود.
با اینکه عمل لیزر کیست مویی از لحاظ برداشتن زائده تفاوت چندانی با عمل جراحی ندارد، اما به دلیل سوزاندن رگهای خونی در این روش، میزان خونریزی به حداقل میرسد. همچنین به دلیل دقت و ظرافت بالای عمل کیست مویی با لیزر، میزان صدمه به رگها و بافت اطراف بیماری به حداقل میرسد و به همین دلیل بیمار دچار درد نخواهد شد. این جراحی به صورت سرپایی و در کلینیک یا مطب انجام میشود و تبحر پزشک و نوع دستگاه لیزر تاثیر زیادی در نتیجه این درمان خواهد داشت.
برای مشاهده اطلاعات جامعتر از نحوه لیزر کیست مویی در کلینیک پایتخت میتوانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.
درمان این عارضه بستگی به الگوی بیماری دارد. آبسه حاد با یک برش مدیریت و تخلیه میشود تا چرک آزاد شود و التهاب و درد کاهش یابد. این روش اغلب میتواند تحت بی حسی موضعی انجام شود. اما کیست مویی مزمن معمولاً نیاز به برداشتن یا جراحی دارد.
بعید است که کیست مویی پیچیده یا عود کننده بدون جراحی برطرف شود، اگرچه هر تصمیمی برای عمل نیز به شدت علائم مداوم بستگی دارد. عمل جراحی کیست مویی به روشهای زیر انجام میشود:
جراحی کیست مویی به روش باز: در این روش جراحی، بافت سینوس و کمی از اطراف آن بطور کامل حذف و برداشته میشود. این عمل در بیمارستان و تحت بیهوشی یا بی حسی انجام شده و در انتهای عمل برش ایجاد شده بسته نمیشود و باز میماند. علت باز گذاشتن محل جراحی پیشگیری از عفونت است. محل جراحی معمولا بین 8 تا 12 هفته زمان میبرد تا بطور کامل و از داخل ترمیم شود. مراقبت بعد از عمل کیست مویی یک بخش مهم از روند درمان این عارضه است که باید به خوبی انجام شود.
این مراقبتها شامل شستشوی مداوم زخم و تعویض پانسمان، پرهیز از ایجاد فشار و رعایت بهداشت تا بهبودی کامل این عارضه است.