سایت بیپتونز بزرگترین بازار دیجیتال موسیقی ایران است و با وجود گذشتن سالهای کمی که از فعالیت آن گذشته، تبدیل به یکی از منابع مهم موسیقی در ایران شده.
به گزارش سایت بیپتونز در نیمه اول سال ۹۶ آلبوم «دیوونه بازی» از «ماکان بند» در صدر فروش این سایت قرار داشته است. این در حالی است که «ماکان بند» رکورد پرفروشترین آلبوماولی در تاریخ بیپتونز را نیز از آن خود کرده. «روهام هادیان» و «امیر مقاره» کار بزرگی انجام دادهاند و گوی سبقت را از باسابقههای امسال ربودند؛ ستارههایی همچون «رضا صادقی» که امسال با آلبوم «یعنی درد» در جایگاه دوم قرار گرفت. آلبوم «رضا صادقی» در کنار تکآهنگهای نسبتا پرتعداد و موفق این هنرمند، فروشی عالی داشت. «دوباره عشق» از حامد همایون جایگاه سوم را در این جدول به خود اختصاص داد و به این ترتیب دومین آلبوماولی این لیست محسوب میشود. چهارمین آلبوم در رتبهبندی پرفروشهای دیجیتال از آن آلبوم «مدونای» شد. گروه «دنگ شو» اولین گروه غیر پاپ این لیست به شمار میرود و میتوان گفت که نقش موثری در ایجاد تنوع در ذائقه موسیقایی مخاطبان ایرانی داشتهاست. «گروه سون» نیز در شش ماهه اول سال ۹۶ فروش بالایی داشته است و توانسته با آلبوم «دنیای بعد تو» در ردهی پنجم قرار بگیرند. در واقع در پنج پرفروش اول شاهد حضور سه گروه هستیم و شاید این موضوع نشانگر آن است که برای بازار موسیقی فعلی گروهها جذابیتی بیشتر از قبل دارند.
«چه حال خوبیه» از «سامان جلیلی» با فروش بسیار خوبی که داشت توانست در رده ششم قرار بگیرد؛ و میرسیم به اولین آلبوم کلاسیک ایرانی این لیست یعنی آلبوم «فروغ». امسال «علیرضا قربانی» با همکاری «سامان صمیمی» توانست یکی از آلبومهای موفق بازار و موفقترین آلبوم موسیقی سنتی را تولید کند. رده هشتم به آخرین اثر «مازیار فلاحی» اختصاص یافت؛ این هنرمند توانست بعد از سه سال، حضوری موفق در بازار موسیقی داشته باشد. آلبوم «یادم تو را فراموش» یکی دیگر از آلبومهای پاپ و موفق امسال به شمار میرود. «غمنومه فریدون» نیز چند هفته جزو پرفروشترینهای هفته بیپتونز بود و در نهایت نهمین آلبوم در شش ماهه اول سال شد. این اثر یک غصه موزیکال است که «حسین علیزاده» آهنگساز آن بوده، «پیمان قدیمی» به عنوان نویسنده و کارگردان و بازیگران برجستهای نیز صداپیشههای آن بودهاند. در نهایت آلبوم «تمام ناتمام» از گروه «پالت» دهمین آلبوم این لیست است. «تمام ناتمام» یکی از کنسرتهای گروه «پالت» است که نسخه تصویری آن نیز همزمان با نسخه صوتیاش منتشر شده است.
در این ده آلبوم، شش آلبوم پاپ مشاهده میکنیم که دو آلبوماولی در میان آنها دیده میشوند. دو آلبوم از ژانر تلفیقی حضور دارند؛ حسین علیزاده و علیرضا قربانی نیز نمایندگان موسیقی سنتیاند. چهار گروه توانستند در میان ده اثر پرفروش قرار بگیرند و این موضوع نیز در نوع خود قابل توجه است.
در ادامه آمار فروش ژانرها را بررسی میکنیم که در نیمه اول سال ۹۶ بدین ترتیب بودهاند:
همین آمار در شش ماهه اول سال ۹۵ چیدمانی متفاوت داشته و بدین ترتیب بودهاست: ۱-پاپ ۲-راک ۳- کلاسیکایرانی (سنتی) ۴- تلفیقی ۵-فولکلور ۶- جزوبلوز ۷- کلاسیکال ۸-موسیقی فیلم ۹-موسیقی کودک ۱۰-موسیقی ملل ۱۱-آیینی ۱۲-الکترونیک ۱۳-نیوایج ۱۴-تجربی.
ژانر راک با سقوط از رتبه دوم در سال ۹۵ به رتبه چهارم در سال ۹۶ بیشترین افت را در فروش داشتهاست. شاید یکی از مهمترین دلایل این سقوط کاهش چشمگیر تولید در این سبک باشد. سال ۹۵ با موج بزرگی از آثار راک مواجه شدیم و بسیاری از کارشناسان آینده موسیقی راک را بسیار روشن پیشبینی کردند. اما در شش ماه نخست سال ۹۶ تعداد آثار منتشرشده در این سبک کاهش پیدا کرد.
کمیت و تعداد آلبومهای منتشر شده از هر سبک نیز میتواند بخشی از وضعیت کنونی بازار موسیقی را روشن کند. موسیقی کلاسیک ایرانی (سنتی) بیشترین سهم را داشته است و با کمی اختلاف موسیقی پاپ رده دوم را. این در حالی است که در تعداد فروش آلبوم را باید جای این سبک عوض کرد پاپ فروش چشمگیرتری داشته است.
موسیقی تلفیقی در تعداد آلبومهای تولیدشده رده سوم را دارد؛ همانند رتبهای که در تعداد فروش آلبوم داشته است. آلبومهای فولکلور رده چهارم تولید و پنجم فروش را داشته است. تعداد آلبومهای تولید شدهی کلاسیکال، این سبک را در جایگاه پنجم قرار داده و رتبه فروش آن ششمین سبک پرفروش امسال بوده است. اما سبک راک با وجود آلبومهای محدودتری که داشته است و رتبه ششم در تولید، چهارمین سبک پرفروش بوده و این امر نشانگر تقاضای بالای مخاطبین برای این سبک است. در ادامه آلبومهای نیوایج، الکترونیک، جزوبلوز، موسیقی فیلم، موسیقی کودک و موسیقی آیینی تعداد آلبومهای انگشتشماری و شمار آنها بسیار به هم نزدیک بودهاست.
بررسی جداگانه پرفروشهای ژانرهای مختلف نیز میتواند جالب توجه باشد. پاپ خود به عنوان پرفروشترین ژانر بوده و در صدر آن آلبوم «دیوونهبازی» از «ماکان بند» قرار دارد. دومین آلبوم «یعنی درد» از «رضا صادقی»، سوم «دوباره عشق» از «حامد همایون»، چهارم دنیای «بعد از تو» از «سون بند» و پنجمین آلبوم «چه حال خوبیه» از «سامان جلیلی» بوده است. در موسیقی کلاسیک ایرانی (سنتی) ترتیب بدین گونه بوده که آلبوم «فروغ» و «غمنومه فریدون» اول و دوم بودهاند. آلبوم «بگو کجایی» از «محمد معتمدی» در جایگاه سوم قرار گرفته است. آلبوم «بیداد» اثر «محمدرضا شجریان» و «پرویز مشکاتیان» در رده چهارم قرار گرفته و آلبوم «عطار» اثر «وحید تاج» و «آرش کامور» در رده پنجم قرار داشته است.
ترتیب آلبومهای موسیقی تلفیقی بدین قرار است: ۱-«مد و نای» ۲-«تمام ناتمام» ۳-«رویای بی تکرار» از «علی زندوکیلی» ۴-«حرف بزن» از میلاد درخشانی و ۵-«گذر اردیبهشت» از گروه «دال».
در موسیقی فولکلور آلبومهای «تژگا»، «نوای قریه»، «حنا جنا»، «تاگ» و «صدای سخن عشق» پرفروشترینها بودند. پرفروشهای موسیقی کلاسیکال آلبومهای: «موسیقی برای تار و پیانو» از «هوشیار خیام»، آلبومهای صوتی و تصویری «گروه آوازی دامور»، «در روز بینهایت» از «ارشک عزیزی» و «در کوچههای چوارباخ» از «هوشنگ کامکار».
و در نهایت پرفروشهای موسیقی فیلم نیز بدین ترتیب بودهاند: ۱ـ «ابد و یک روز»، ۲- «در دنیای تو ساعت چند است؟»، ۳- «کنعان»، ۴- «دلشدگان» و ۵- «همه این روزها».
از بررسی آلبومها و ژانرهای پرفروش معانی و حقایق زیادی را میتوان استخراج کرد؛ که البته نیاز به شناخت کافی از هنر موسیقی، بازار موسیقی ایران، تاریخ معاصر موسیقی و مسائل بیشمار دیگری دارد. این اطلاعات میتواند برای هنرمندان، هنردوستان و دستاندرکان هنر موسیقی راهگشا باشد. به امید روزی که موسیقی پارسی به جایگاهی که استحقاق آن را دارد دست یابد.