دفتر روزنامه به نام دفتری برای ثبت اولیه معامله‌ها میباشد. و در واقع دفتری است که معاملات و عملیات های مالی یک مجموعه بر اساس تاریخ وقوع در آن ثبت می شود. دفاتر روزنامه به شکل های مختلفی وجود دارند. رایج ترین شکل آن دفترروزنامه عمومی نامیده می شود.
در دسته دفاتر حسابداری، دو نوع دفتر روزنامه عمومی و دفتر کل مجموعا دفاتر رسمی یا قانونی را تشکیل می دهند.
به دفاتر تامین و سایر دفاتری که مورد نیاز حسابداران میباشد دفاتر کمکی و یا غیر رسمی می گویند.
دفترروزنامه، دفتری است که یک مجموعه عملیات روزانه خود را در آن به کمک نرم افزار حسابداری آنلاین ثبت میکند. بعضی از مجموعه ها گروهی از عملیات را در دفاتر دیگری ثبت میکنند. مثلا عملیات مربوط به فروش کالای خاص.
دفتر روزنامه انواع مختلفــی دارد:
دفتر روزنامه ای را که کلیۀ معاملات و عملیات مالی در آن ثبت میشــود، دفتــر روزنامه عمومی می نامند.
دفتر روزنامه ای که در آن فقط یک نوع خاص از رویدادهای مالی ثبت میشود، دفتر روزنامۀ اختصاصی خوانده میشود، مثل دفتر روزنامــۀ خرید، دفتر روزنامۀ فروش، دفتر روزنامۀ پرداخت های نقدی و دفتر روزنامۀ دریافت های نقدی.
در دفتر روزنامه عمومی، کلیۀ معاملات و عملیات مالی مؤسســه به ترتیب تاریخ ثبت میشــود. بر اســاس ماده 7 قانون تجــارت، دفتر روزنامه دفتری اســت که تاجر باید همه روزه مطالبات، دیون و داد و ســتد تجارتــی و معاملات راجع به اوراق تجارتی (از قبیل خرید و فروش و ظهر نویسی) و به طور کلی تمام واردات و صادرات تجارتی خود را به هر اسم و رسمی که باشد و وجوهی را که برای مخارج شخصی خود برداشت میکند در آن ثبت نماید.
ساده ترين و متداولترين نوع دفتر روزنامه را دفتر روزنامه عمومي يا دفتر روزنامه دو ستوني مي نامند. اين دفتر داراي دو ستون بدهكار و بستانكار مي باشد و براي انجام ثبت معاملات به کمک نرم افزار حسابداری چند شرکتی در تجارتخانه و مؤسسات كوچك كفايت مي كند.
دفاتر روزنامه اختصاصی در مؤسسات بزرگ كه تعداد معاملات تكراري آنها بسيار زياد است مورد استفاده قرار مي گيرد. معمولاً در حدود هشتاد تا نود درصد كليه فعاليتهاي مالي اين قبيل مؤسسات را مي توان به چهار گروه تقسيم کرد.
· دفتر روزنامه خريد
· دفتر روزنامه پرداختهاي نقدي
· دفتر روزنامه فروش
· دفتر روزنامه دريافتهاي نقدي
دفترروزنامه دفتری است که یک تاجر باید در تمامی روزها ، مطالبه ها، داد و ستدهای تجارتی و معاملات راجع به اوراق تجارتی و در کل تمامی واردات و صادرات تجارتی خود را به هر اسمی که می باشد و جهی که برای مصارف شخصی خود برداشت میکند در آن ثبت نماید.
این دفتر باید دارای ستون های مناسب برای انتقال اطلاعات اسناد حسابداری باشد. و همچنین این ستون ها باید شامل ستونی برای درج شماره سند حسابداری، تاریخ، شرح، مبلغ بدهکار و مبلغ بستانکار هر رویداد باشد.
تعریف دفتر روزنامه مطابق ماده 3 3 آئین نامه اجرائی تبصرۀ یک ماده 95 قانون مالیاتهای مســتقیم
طبق مادۀ 3 آئین نامه اجرائی تبصرۀ یک ماده 95 قانون مالیاتهای مســتقیم، دفتر روزنامه دفتری اســت که اشــخاص حقیقی یا حقوقی کلیۀ معاملات مالی و پولی خود را (اعم از خرید و فروش و دیون و مطالبات و ظهر نویســی و هرگونه فعالیتی که ایجاد دین یا طلب کند و نیز عملیات محاســباتی تاریخ وقوع و سایر عملیات،) طبق اصول حسابداری و عرف متداول دفترداری در پایان دورۀ مالی برای تنظیم حساب سود و زیان و ترازنامه ، بلااستثناء به ترتیب در آن ثبت می کنند.
دفتر روزنامه باید دارای ستون های مناسب برای انتقال اطلاعات سند حسابداری به آن باشد. بنابراین، دفتر روزنامه باید حداقل دارای ســتون هایی برای درج شمارۀ سند حسابداری ، تاریخ ، شرح، مبلغ بدهکار و مبلغ بستانکار هر رویداد باشد.
1- كليه فعاليتهاي مالي به ترتيب تاريخ وقوع در دفتر روزنامه نشان داده مي‌شود.
2ـ كليه اطلاعات و توضيحات مربوط به هر يك از داد و ستدها به طور يكجا در دفتر روزنامه نشان داده مي شود.
3ـ استفاده از دفتر روزنامه به همراه نرم افزار حسابداری فروشگاهی در جلوگيري از وقوع اشتباه در عمليات دفتر داري كمك مي‌كند.
كليه فعاليتهاي مالي به ترتيب تاريخ وقوع در دفتر روزنامه نشان داده مي شود
هر صفحة اين دفاتر داراي ستون تاريخ ، متشكل از روز و ماه مي باشد. در اين ستونها ، فعاليتهاي مالي به ترتيب تاريخ وقوع ثبت مي گردند. در نتيجه در هر زمان ، دفتر روزنامه نشان دهندة كليه فعاليتهاي مالي به ترتيب تاريخ وقوع است.
