پرسونای مخاطب چیست؟ چرا باید قبل از تبلیغات یا نوشتن محتوا، مخاطبین اصلی آن را شناسایی کنیم؟ بهترین راه برای جذب مخاطبان به خواندن مقاله چیست؟ چه‌کاری انجام دهیم تا مخاطب از مقاله ما رد نشده و به خواندن آن با رغبت ادامه دهد؟ تمامی این‌ها سؤالاتی است که قبل از نوشتن یک مقاله در ذهن ما می‌گذرد. در جامعه، افراد شرایط سنی، شخصیتی، تحصیلی و ... متفاوت دارند. هنگامی که شخصی در اینترنت به دنبال مطالبی می‌گردد، موتورهای جست‌وجو، نتایج مختلفی را برای وی نمایش می‌دهند. وی پس از کلیک بر روی نتایج مختلف، گاهی زمانی بیشتر صرف خواندن یک مطلب کرده و گاهی از آن به‌راحتی رد می‌شود. مهم‌ترین دلایل رد شدن از مقالات توسط شخص در درجه اول نداشتن محتوای مناسب و در درجه دوم ارتباط برقرار نکردن شخص با محتوای نوشته شده است. به‌طور مثال مریم، یک خانم خانه‌دار با مدرک تحصیلی دیپلم، از اضافه‌وزن رنج می‌برد. دوستان و آشنایان به او توصیه کرده‌اند که با جست‌وجو در اینترنت می‌تواند رژیم لاغری مناسب خود را پیدا کند. او پس از جست‌وجو با مطلبی با عنوان " در عرض 3 ماه لاغر شوید" روبه‌رو شده و مشتاقانه بر روی آن کلیک کرده و شروع به خواندن می‌کند. آن مقاله با مطالبی در مورد آناتومی بدن انسان و چگونگی تبدیل گلوکوز به انرژی در بدن شروع می‌شود. سپس نقش آنزیم‌های HSL در بدن و در ادامه نقش ورزش و تأثیر آن در ترشح هورمون‌های Epinephrine برای چربی سوزی سریع توضیح داده می‌شود. مریم پس از خواندن چند خط سردرگم شده و ناراضی سراغ مقاله دیگری می‌رود. دلیل این نارضایتی را می‌توان در عدم شناسایی پرسونای مخاطب، قبل از نوشتن محتوا دانست. در ادامه برای رفع این مشکل با پرسونای مخاطب آشنا خواهیم شد.
پرسونای مخاطب چیست؟
کلمه پرسونا، یعنی صفات یا خصوصیاتی از یک شخص که توسط دیگران قابل بیان باشد. پرسونای مخاطب یعنی شناسایی ایده‌آل ترین فردی که مخاطب محتوای تولیدی یا مشتری محصول ما است. محتوای تولیدشده یا محصول عرضه‌شده باید بتواند نیاز این فرد را رفع کند. در پرسونای مخاطب، صفات و خصوصیات این شخص بررسی و تعیین می‌شود که عبارت‌اند از:
· سن
· جنسیت
· شغل
· علایق
· میزان درآمد
· چالش‌های فرد
· موضوعات مورد علاقه فرد برای یادگیری
· محل زندگی
· بینش و طرز نگرش به جهان
تفاوت پرسونای مشتری با پرسونای مخاطب چیست؟
پرسونای مخاطب معمولاً برای شناسایی مخاطبین محتوای تولیدشده برای وب‌سایت یا نشان دادن تبلیغات هدفمند استفاده می‌شود. پرسونای خریدار یا پرسونای مشتری برای شناخت مشتریان بالقوه محصول عرضه شده است. اکثر مواقع مخاطبین محتوای تولیدی ما، به‌تدریج تبدیل به مشتریان محصولات ما خواهند شد. بنابراین پرسونای مخاطب کلی‌تر بوده، درحالی‌که پرسونای مشتری می‌بایست دقیق‌تر و جزئی‌تر صفات و خصوصیات افراد را بیان کند. همچنین داده‌های بازار نیز می‌بایست در طراحی پرسونای مشتری لحاظ شود.
مزایای ایجاد پرسونای مخاطب چیست؟
در وهله اول با ایجاد پرسونای مخاطب می‌توان به دغدغه‌ها، نیازها و علاقه مخاطبان پی برد. سپس موضوعاتی که آن‌ها به دنبال یادگیری هستند را پیدا کرده و نسبت به مخاطبین اصلی شناختی کافی پیدا کرد. درنهایت می‌توان مخاطبین خود را به دسته‌بندی‌های متفاوت با صفات و خصوصیات مشترک تقسیم کرد. با این کار مخاطبان اصلی خود را شناسایی کرده و محتوایی متناسب با پرسونای مخاطب تعیین‌شده می‌توان ایجاد کرد.
چگونه پرسونای مخاطب طراحی کنیم؟
برای یک پرسونای مخاطب ایده آل، شما در مرحله‌ی اول بایستی یک شخصیت زنده با اسمی مشخص انتخاب کنید. سپس آن شخص را مخاطب ایده‌آل خود تصور کرده و صفات و خصوصیات مرتبط با آن را به‌طور کامل بنویسید. به‌طور مثال برای تولید محتوای مرتبط با رژیم لاغری از نمونه پرسونای مخاطب ذکرشده در بالا به نام مریم استفاده می‌کنیم. پرسونای مخاطب مریم شامل موارد زیر است:
نام: مریم
سن: 35 سال
محل زندگی: تهران
وضعیت تأهل: متأهل
تعداد فرزند: 2
مدرک تحصیلی: دیپلم خیاطی
شغل: خانه‌دار، گاهی اوقات خیاطی هم می‌کند
میزان درآمد: از همسرش ماهیانه 1.5 میلیون تومان پول می‌گیرد. اکثر پول را پس‌انداز کرده یا برای خانه و خانواده خرج می‌کند.
انگیزه‌ها: به چالش کشیدن خودش در انجام یک کار دشوار
خواسته‌ها: از نظر ظاهری 20 کیلو باید لاغرتر شود، در کوتاه‌ترین زمان ممکن این کار انجام شود، پول برای برنامه و دکتر رژیم لاغری نپردازد.
کنجکاوی‌ها و علایق: مهمانی‌های خانوادگی، آشپزی، دورهمی‌های زنانه
چالش‌ها: جدا کردن برنامه رژیم غذایی از بقیه اعضای خانواده، ترس از شکست مجدد پس از رژیم‌های لاغری متعدد
شیوه دسترسی به اطلاعات: استفاده از گروه‌ها و کانال‌های تلگرامی، استفاده به‌ندرت از گوگل
نمونه‌ی بالا می‌تواند به‌عنوان یک نمونه پرسونای مخاطب برای نوشتن یک محتوا در رابطه با رژیم لاغری به‌حساب بیاید. در این رابطه حتماً از اسم اشخاص برای هر پرسونای مخاطب استفاده کنید زیرا یک محتوا ممکن است چند پرسونای مخاطب داشته و به یادآوری هرکدام از این‌ها از این طریق آسان‌تر خواهد شد.
جمع‌بندی
یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در محتوا نویسی، طراحی پرسونای مخاطب قبل از شروع کار است. شاید فکر کنید هر مطلبی که جامع‌تر نوشته می‌شود، مخاطب بیشتری داشته و بیشتر خوانده می‌شود. این در حالی است که هرچقدر مطالب برای مخاطبان محدودتری نوشته شود، مقاله و محتوای موفق‌تری به دست می‌آید.
