به واسطه سفرهایی که به آفریقا داشته‌ام با فرهنگ و سنت‌های قدیمی آفریقا آشنا شدم و تصمیم گرفتم در این پست آنها را به اشتراک بگذارم.
کشورهای مختلف در دنیا رسم و رسوم‌های خاصی دارند که ممکن است برای جا‌های دیگری در دنیا عجیب و غیر قابل باور باشد.
از آدم دزدی برای ازدواج بگیرید تا دراز کردن گردن برای زیبایی!
داشتن گردنی بلند و زیبا در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان نمونه‌ای از زیبایی مرسوم شده است. در برخی کشورهای آسیایی و آفریقایی از جمله ،،میانمار،، داشتن گردن بلند از نشانه‌های زیبایی و سلامت زنان محسوب می‌شود و جذابیت آنها را برای مرد‌ها بیشتر می‌کند. آنها از چهار یا پنج سالگی از این گردنبند‌های بلند استفاده می‌کنند و هر زمان که به وزن گردنبند عادت کنند یک حلقه دیگر به آن اضافه می‌شود. وزن این گردنبند‌ها حدود ۱۱ کیلو است.
در بخش‌هایی از آفریقا و آمریکای جنوبی لب‌های کشیده برای مرد‌ها جذاب‌تر است. در میان زنان قبایل اتیوپی داشتن لب‌های کشیده، نشان دهنده بلوغ است. آنها برای بشقابی کردن لب‌های‌شان با بشقاب‌های سفالی یا چوبی قبل از سوراخ کردن لب‌ها دو عدد از دندان‌های پایینی خود را می‌کشند! این بشقاب‌ها به مرور زمان بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوند تا لب‌ها را کشیده‌تر کنند. به نظر آنها هر چه بشقاب بزرگ‌تر باشد زیبایی آنها هم بیشتر می‌شود و جذابیت بیشتری برای مردان قبیله دارند.
قبیله ،،فولانی،، در کشورهای مختلفی در غرب آفریقا زندگی کرده و سنتی به نام ،،شارو،، را دنبال می‌کنند. ،،شارو،، زمانی رخ می‌دهد که دو مرد جوان می‌خواهند با یک زن ازدواج کنند. بدین ترتیب این دو برای بدست آوردن عروس و کسب رضایت پدر و خودِ عروس باید با یکدیگر مبارزه کنند. در حین این مبارزه افراد نباید هیچ نشانی از درد را در چهره و حرکات خود نشان دهند و در نهایت فردی که در این امر موفق باشد عروس را به دست خواهد آورد.
مردم قبیله ،،هیمبا،، (Himba) در شمال ،،نامیبیا،، (Namibia) صورت‌هایشان را با ترکیبی از چربی طبیعی و یک نوع خاک رس خاص که به دلیل داشتن مقادیر زیادی اکسید آهن قرمز رنگ است می‌پوشانند تا از صورت خود در برابر نور شدید آقتاب محافظت کنند. به همین دلیل مردم ،،هیمبا،، اکثراً پوستی متمایل به رنگ قرمز دارند.
قبیله‌ای به نام ،،لاتووکا،، (Latwoka) در ،،سودان،، رسم بسیار عجیبی برای ازدواج دارند. اگر پسری قصد ازدواج با دختری را داشته باشد او را می‌دزدد! بعد از دزدیدن دختر، بزرگان فامیل پسر نزد پدر دختر رفته و از او درخواست کمک به دخترش را می‌کنند. اگر پدر دختر با ازدواج موافق بود، به عنوان نشانه موافقتش آن پسر را کتک می‌زند! و اگر موافق نبود پسر دزد به زور با دخترش ازدواج می‌کند!
آیین زشت دیگری به نام ،،چووا،، در میان مردم ،،چووا،، از آفریقا شهرت دارد. طبق این سنت وقتی کسی که اهل ،،چووا،، است می‌میرد، بستگانش جسد او را به محل ترسناکی می‌برند، چاقویی برداشته و گلویش را می‌برند. سپس از محل برش آب را با فشار به داخل شکمش سرازیر می‌کنند تا همه کثیفی‌های بدن بیرون بیاید. رسم ،،چووا،، یکی از احمقانه ترین و غیرانسانی‌ترین رسمی است که کسی می‌تواند انجام دهد.
بعضی از مردم ،،مالی،، ، ،،نیجریه،، و ،،کامرون،، پسری که به سن ازدواج رسیده و قصد زن گرفتن دارد را در انظار مردم کتک می‌زنند. یک فرد قلدر پسر را کتک می‌زند و این پسر جوان مجبور است علائم درد و رنج خود را پنهان کند. اگر او بتواند با موفقیت کتک‌ها را تحمل کند پس تبدیل به مرد شده است و اگر شکست بخورد نمی‌تواند همسری اختیار کند. تعداد بسیار زیادی از پسرها درحین ثابت کردن مردانگی‌شان جان خود را از دست داده‌اند.
مردم اهل ،،Ainu،، خرس‌هایی که در خواب زمستانی هستند را می‌کشند و سپس برای جبران کارشان توله‌های خرس را گرفته و بزرگ می‌کنند. بعد از گذشت چند سال بچه‌های خرس را هم می‌کشند و این رسم ادامه دارد. آنها اعتقاد دارند خرسها مخلوقاتی شبیه به خدا هستند که در میان انسان‌ها قدم گذاشته‌اند!
،،لوبولا،، سنت دیگری است که به ازدواج مربوط می‌شود. طبق این رسم بین خانواده عروس و داماد مذاکره‌ای صورت می‌گیرد و در مورد هزینه‌ای صحبت می‌کنند که داماد باید برای ازدواج با دختر مورد علاقه‌اش بپردازد. اگر عروس یا داماد با این سنت مخالفت کنند تنبیه می‌شوند. اغلب، این مذاکره پیچیده می‌شود و حتماً باید ملاقات حضوری انجام شود و مذاکره حتما در نوشته‌ای ذکر شود. دو خانواده سند را امضا می‌کنند و تعهد می‌دهند به آن عمل کنند.
،،کشیدن لاله گوش،، سنتی است که حتی امروزه نیز در سراسر جهان به عنوان نوعی پیام خاص انجام می‌شود. قبایل مختلف نه تنها از این روش برای زیبایی و اثبات خود استفاده می‌کنند بلکه از دید آنها ،،کشیدن گوش،، پیام دینی نیز داشته و خطر سحر و جادو و شیاطین را از فرد دور می‌سازد.
در حالیکه بسیاری از ما انسان‌ها از داشتن جای زخم بر روی بدن خود احساس ناراحتی می‌کنیم و برای از بین بردن آن دست به هر کاری می‌زنیم، اما در برخی از قبایل آفریقایی از شیوه‌ی ایجاد زخم بر روی بدن به عنوان یک آداب و سنت تشریفاتی برای اینکه عضوی از قبیله هستند، استفاده می‌شود. قبایل رودخانه ،،سپیک،، (The Sepik River) در،،پاپوا گینه نو،، (Papua New Guinea)
چندین هفته در سال به انجام مراسم سنتی زخمی کردن بدن اختصاص می‌دهند. مردان بالغ‌تر قبیله با استفاده از تیغ‌های مخصوص برش‌هایی شبیه پوست کروکودیل را روی پشت جوان‌ترها ایجاد می‌کنند. آنها بر این باورند که کروکودیل بچگی را می‌بلعد و در وجودشان تنها مردی قوی باقی می‌ماند که می‌تواند از قبیله خود محافظت کند.
،،تیغ زنی،، سنتی است که در بسیاری از نقاط جهان از غرب ،،اقیانوس آرام،، گرفته تا ،،آمریکای جنوبی،، و قسمت‌هایی از ،،آفریقا،، شهرت دارد. در بیشتر این فرهنگ‌ها هم زنان و هم مردان تیغ زنی می‌کنند. این زخم‌ها درست مثل تاتو‌های قبیله ،،مائوری،، پیغامی درباره موقعیت اجتماعی، نقش مذهبی یا سیاسی و شجره نامه افراد دارد. این زخم‌ها مراحل زندگی مثل جوانی، بلوغ و... را نیز نشان می‌دهد و با تمام شدن این مراحل زمان ازدواج فرا می‌رسد.
یکی از مرسوم‌ترین زیبایی‌ها در بین زنان که در بسیاری از جوامع وجود دارد، داشتن کمر باریک است. در برخی کشورهای آسیایی و اروپایی برای داشتن کمر باریک از کودکی گن‌های تنگی را به طور مدام استفاده می‌کنند. این گن‌ها آن قدر تنگ است که فشار زیادی به بدن وارد می‌کند. فشار روی دنده‌ها و مشکلات تنفسی از شایع‌ترین مشکلات در این روش است. همچنین، سقط جنین و مرگ و میر از این طریق در میان آنها بسیار رایج است.
اعضای قبیله ،،ماسایی،،در آفریقا با استفاده از زینت آلات سنگین ساخته شده از ،،عاج فیل،، و آویزان کردن آنها از گوش‌هایشان، اقدام به کشیدن لاله‌های گوش خود می‌کنند! با گذر زمان و به دلیل استقبال از این نوع زیبایی در ،،کنیا،، تعداد زنان بیشتری در آفریقا دست به چنین عملی می‌زنند. البته تراشیدن سر و آویزان کردن مهره‌های رنگی روشن و زیور آلات از گوش را هم به زیبایی‌های مورد علاقه مردم ،،کنیا،، اضافه کنید.
اعضای قبیله ،،ماسایی،،در ،،کنیا،، و ،،تانزانیا،، تف کردن را روشی برای ابراز کردن دعای خوشبختی می‌دانند. مردان با ریختن آب دهان خود روی بدن نوزاد برای او آرزوی خوشبختی می‌کنند و بر این باورند که اگر این کار را نکنند یا با روش‌های دیگر تولد او را تبریک بگویند بدون شک آن بچه عاقبت خوشی نخواهد داشت. جنگجویان ،،ماسایی،، نیز قبل از دست دادن با بزرگان قبیله خود آب دهانشان را کف دست خود می‌ریزند.
در قبیله ،،گیو،، در ،،ساحل عاج،، هر زن یک خانه کوچک دارد که همراه با کودکان خود و تا زمانی که به اندازه کافی بزرگ شدند در آن زندگی می‌کند. فرزندان هیچگاه با پدر خود زندگی نمی‌کنند و وقتی که به اندازه کافی بزرگ شدند از پیش مادر نیز رفته و زندگی خود را دنبال می‌کنند.
در جنوب غربی ،،کنگو،، قبیله‌ای به نام ،،سوکو،، وجود دارد که مردم آن احترام زیادی برای نیاکان و افراد مسن قبیله قائلند و وقتی که یکی از افراد کهنسال قبیله می‌میرد مراسم یادبودی در میان جنگل برگزار می‌شود. در این مراسم هدایا و یادبود‌هایی برای گرامیداشت یاد شخص درگذشته از جانب مردان قبیله اهدا می‌شود، اما زنان قبیله و افراد دیگر قبایل حق حضور در این مراسم را ندارند.
در قبیله‌ی ،،پوکوت،، در ،،کنیا،، میزان ثروت یک خانواده بر اساس تعداد گاوهایشان مشخص می‌شود. مردمان این قبیله بر اساس بذری که در زمین‌هایشان کاشته‌اند به دو گروه ،،مردم کشاورز،، و ،،مردم گاودار،، تقسیم می‌شوند. تعداد زنانی که یک مرد می‌تواند اختیار کند به تعداد گاو‌هایی که دارد بستگی خواهد داشت.
این مطالب گزیده‌ای بود از کتاب الماس‌های آفریقایی، سفرنامه‌ای برآمده از تجربه ۳ سال سفر من در کشورهای مختلف آفریقایی از سودان،اتیوپی، کنیا تا ماداگاسکار ، اوگاندا ، زیمباوه و چند کشور دیگر در قاره آفریقا که آنها را در قالب یک کتاب سفرنامه گردآوری کرده‌ام.
برای خرید نسخه اصلی و کامل این کتاب به وبسایت بنیامین مارکو مراجعه بفرمایید.
