ایران سرزمینی است با هزاران سال تاریخ، تمدنی درخشان و طبیعتی متنوع. کشوری که در هر گوشهاش داستانی نهفته است؛ از افسانههای کهن تا معماری شگفتانگیز اسلامی و از کوههای پرشکوه البرز و زاگرس تا کویرهای بیپایان لوت و دشت کویر. شاید به همین دلیل است که بسیاری از گردشگران خارجی پس از سفر به ایران، در مصاحبه با Lonely Planet گفتهاند: «هیچ جای دیگری در دنیا این همه تنوع را در یک کشور تجربه نکرده بودیم».
اما واقعیت این است که معرفی تمام جاذبههای ایران در یک مقاله ممکن نیست. ما قصد داریم یک مجموعهی سریالی تهیه کنیم که در هر بخش، روی یک محور تمرکز داشته باشیم. در این مقاله، تصویری کلی از جایگاه ایران در گردشگری جهان ترسیم میکنیم و دستهبندیهایی را که در ادامه بررسی خواهیم کرد معرفی مینماییم.
پرسشی که بسیاری از گردشگران میپرسند این است: چرا باید به ایران سفر کرد وقتی کشورهای بسیاری در آسیا و اروپا مقصدهای شناختهشدهای هستند؟ پاسخ در سه واژه نهفته است: تنوع، تاریخ و مردم.
ایران از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب، گسترهای وسیع از چشماندازهای طبیعی دارد. در کمتر کشوری میتوان هم در جنگلهای بارانی قدم زد و هم در دل کویر ستارهنگری کرد. برای مثال:
شمال ایران: جنگلهای هیرکانی که قدمتی بیش از ۴۰ میلیون سال دارند.
مرکز ایران: کویر لوت که یونسکو آن را «گرمترین نقطه زمین» معرفی کرده است.
غرب ایران: کوههای زاگرس با روستاهای پلکانی مانند ماسوله و اورامانات.
جنوب ایران: جزایری مانند کیش و قشم با سواحل مرجانی و ژئوپارکهای منحصربهفرد.
نمایی از کویر لوت با تپههای شنی
تمدن ایران یکی از کهنترین تمدنهای جهان است. شهرهایی چون شوش و همدان از نخستین شهرهای تاریخ بشر بودهاند. تختجمشید و پاسارگاد همچنان یادگار شکوه هخامنشیاناند و اصفهان با میدان نقشجهانش، «نصف جهان» نام گرفته است.
اگر در نظرسنجی Lonely Planet از گردشگران بخواهید بپرسید «بهترین تجربهی شما در ایران چه بود؟»، بیشترشان خواهند گفت: مردم ایران. مهماننوازی، صمیمیت و علاقهی ایرانیان به ارتباط انسانی، تجربهای فراموشنشدنی برای هر مسافر است.
بازار سنتی اصفهان قیصریه
برای اینکه معرفی جاذبهها ساختارمند باشد، ما در مقالات بعدی به این دستهها خواهیم پرداخت:
میراث جهانی یونسکو
ایران بیش از ۲۷ اثر ثبتشده در فهرست جهانی یونسکو دارد. از آثار تاریخی مثل تختجمشید و میدان نقشجهان تا آثار طبیعی مانند جنگلهای هیرکانی و کویر لوت. هرکدام مقالهای جداگانه خواهند داشت.
شهرهای تاریخی و فرهنگی
شهرهایی مانند اصفهان، شیراز، یزد، تبریز و مشهد، به خاطر معماری و بافت تاریخیشان مقصدی ایدهآل برای گردشگران هستند.
جاذبههای طبیعی و ماجراجویی
صعود به دماوند، قایقسواری در تالاب انزلی، کویرنوردی در لوت و غواصی در خلیج فارس نمونههایی از ماجراجویی در ایران هستند.
فرهنگ، آیینها و جشنها
از نوروز گرفته تا آیینهای عاشورایی یزد و مراسم قالیشویان مشهد اردهال، ایران سرزمین آیینهاست.
صنایع دستی و هنرهای محلی
فرش دستباف، سفالگری، خاتمکاری و میناسازی نهتنها هنر، بلکه روایت تاریخ و فرهنگ ایران هستند.
فرش دسستباف کاشان
به عنوان مقدمه، یکی از معروفترین جاذبههای ایران را بهاختصار بررسی میکنیم.
مکان: نزدیکی شیراز
قدمت: بیش از ۲۵۰۰ سال
ویژگیها: معماری سنگی عظیم، تالارهای ستوندار، نقشبرجستههای متنوع از اقوام مختلف امپراتوری
اهمیت: تختجمشید محل برگزاری جشنهای نوروز و مرکز تشریفات هخامنشیان بود.
توصیه Lonely Planet: بهترین زمان بازدید از تختجمشید، فصل بهار و پاییز است؛ چراکه هوای شیراز معتدلتر بوده و نور خورشید زاویهای عالی برای عکاسی ایجاد میکند.
ستونهای تختجمشید در غروب آفتاب
Lonely Planet در آخرین نسخهی راهنمای خود درباره ایران، سه نکته را برجسته کرده است:
مردم ایران سفرتان را خواهند ساخت.
ایران برای عکاسی بهشتی بینظیر است.
غذاهای ایرانی، ترکیبی شگفت از طعمها و رنگها هستند.
برای مثال، بسیاری از گردشگران خارجی در سفر به ایران، عاشق طعم غذاهایی چون فسنجان، قورمهسبزی، یا کباب کوبیده شدهاند و آن را بخشی جدانشدنی از تجربه سفرشان میدانند.
سفره سنتی ایرانی با انواع خورش و کباب
از آنجا که نمیتوان همه جاذبهها را در یک مقاله آورد، ما در ادامه هر قسمت را به یک موضوع اختصاص خواهیم داد. به عنوان نمونه:
مقاله بعدی: میراث جهانی یونسکو در ایران (۱): تختجمشید
مقاله سوم: میراث جهانی یونسکو در ایران (۲): میدان نقشجهان
مقاله چهارم: شهرهای تاریخی (۱): یزد، شهر بادگیرها
مقاله پنجم: طبیعت ایران (۱): کویر لوت و رازهای گرمترین نقطه جهان
به همین ترتیب، این مجموعه تبدیل به یک راهنمای جامع و در عین حال مرحلهبهمرحله برای گردشگران خواهد شد.
ایران کشوری است که هر بخشش دنیایی جداست. اگر در شمال به سر ببرید، خود را در جنگلهای بارانی و سواحل خزر خواهید یافت؛ در جنوب، خلیج فارس با جزایر مرجانیاش چشمنواز است؛ در مرکز، کویر با آسمان پرستارهاش شگفتی میآفریند؛ و در غرب، کوهها و روستاهای پلکانی شما را به دنیای دیگری میبرند.
این مقاله تنها آغاز ماجراست. در مقالات بعدی، هر جاذبه را با جزئیات بررسی میکنیم تا خواننده نه فقط با اسم آن آشنا شود، بلکه راهنمایی کاربردی برای سفر به دست بیاورد.
نسخه انگلیسی همین مطلب The Best Tourist Attractions in Iran
