پرورش مرغ به عنوان یک پرنده پرطرف‌دار و پراستفاده در زنجیره غذایی، بسیار سود خوبی دارد. یکی از مزیت‌های مهم تکثیر مرغ مقاومت بالای آن در برابر بیماری‌ها است، علاوه بر سراسر دنیا، در کشور ایران نیز گوشت و تخم‌مرغ جایگاه بسیار خوبی بین مردم دارد و در بیشتر غذاها از آن استفاده میشود.
مرغ های تخمگذار در مقایسه با مرغ های گوشتی زودتر بالغ شده و به دلیل جثه کوچکتری که دارند ، دان کمتری مصرف میکنند. همچنین دوره تولک رفتن آنها کوتاه بوده و زود کرچ نمی شوند. به طور کلی مرغ های تخمگذار گردنی باریک و دراز به همراه پاهای ریز و تاج و ریش قرمز رنگی دارند. بدن آنها کشیده است ولی نسبت به مرغ های گوشتی لاغرتر می باشند. به زمان نگهداری جوجه ها از ۱ روزگی تا ۳ ماهگی، پرورش پولت میگویند. سپس بعد از گذشت ۹۰ تا ۱۰۰ روز از نیمچه های تخمگذار، آنها را وارد سالن های نگهداری میکنند. این سالن ها دارای قفس های مخصوصی مرغ تخم گذار می‌باشند. توجه داشته باشید که این دسته از طیور حدود یک سال، تولید مفید دارند.
پرورش و تکثیر مرغ با هدف تولید گوشت، تخم و پر انجام میشود. ویژگی‌های مرغ گوشتی با مرغ تخمگذار بسیار تفاوت دارد. مرغ‌های تخمگذار وزن سبک‌تری دارند، فعال، باهوش و سرحالترند و تولید تخم آنها بسیار زیاد و حدود 250 عدد تخم در یک دوره است. مرغ‌های تخمگذار بدن کشیده و گردن باریک دارند و پاهای آنها ظریف است. منقار مرغ تخمگذار بر خلاف انواع گوشتی قوی و کوتاه است و تاج ریش قرمزی دارد. تفاوت‌های این دو مدل مرغ به قدری زیاد است که کاملاً می‌توان انواع تخمگذار را از انواع گوشتی تشخیص داد.
یکی از عواملی که باعث افزایش تخم گذاری مرغ های تخمگذار میشود ، کیفیت جیره غذایی آنها می باشد. بنابراین در این زمینه نباید فقط به دان ها اکتفا نمود. پلت های مخصوص برای تغذیه مرغ های تخمگذار در بازار موجود می باشد که شامل بیشتر مواد غذایی لازم برای تغذیه و تخم گذاری پرنده میباشد. علاوه بر این استفاده از مولتی ویتامین ها نیز در زمینه تغذیه طیور تخمگذار بسیار مهم می باشد. برخورداری جیره غذایی از پروتئین و کلسیم کافی یکی از لازمه های تغذیه مناسب این نوع طیور می باشد.
در سال‌هاي اخیر استفاده از جایگزین‌هاي آنتی‌بیوتیک بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. مواد افزودنی خوراک، به عنوان موادی تعریف می‌شوند، که مدت‌هاست به رژیم‌های غذایی حیوانات افزوده می‌شوند تا استفاده از خوراک و همچنین کمیت و کیفیت محصولات حیوانی را افزایش دهند.
پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌های زنده و مخمرکشت شده محصولات تخمیری پیچیده‌ای هستند که حاوی عوامل متابولیکی تولید شده توسط مخمر در طی تخمیر می‌باشند. مخمرکشت شده زنده حاوی آنزیم‌های گوارشی مانند آمیلاز، مالتاز، ساکارز، لاکتات دهیدروژناز، پروتئیناز، پلی‌پپتیدها، دی‌پپتیداز، دآمیناز، ترانس‌آمیناز، لیپاز، فسفولیپاز، فسفاتاز و فیتاز هستند که موجب قابلیت هضم می‌شوند (استنلی و همکاران ، 1993 .(استفاده از پروبیوتیک‌ها می‌تواند به عنوان ابزاری در جهت بهبود جمعیت میکروفلور دستگاه گوارش و ایجاد و یا پایدار کردن جمعیت میکروفلوری روده بکار رود.
درصد کم تخم مرغ کثیف معمولاً به عنوان شاخص خوبی برای سلامت روده می باشد. این اغلب نشان دهنده بروز دیس باکتریوز پایین از طریق کنترل بهتر باکتری های بیماری زا و میکروبیوم روده است.
تاثیر پروبیوتیک ها بر عملکردهای تولیدی و کیفیت تخم مرغ در گله های مرغ تخم گذار در سطوح مختلف مطاله شده است. نتایج حاصله نشان داده است که تغذیه پروبیوتیک موجب افزایش معنی داری در سرعت رشد مرغ های تخم گذار شده و وزن بدن نیمچه را در زمان بلوغ افزایش می دهد و همچنین موجب افزایش بازده غذا و بهبود ضریب تبدیل خوراک می شود. مصرف پروبیوتیک در تغذیه مرغ های تخم گذار باعث افزایش کیفیت پوسته تخم مرغ شده، رنگ و کیفیت زرده و همچنین واحد هاف (Haugh) بهبود می یابد، در عین حال میزان کلسترول زرده کاهش می یابد. استفاده از پروبیوتیک ها میزان تولید و وزن تخم مرغ را افزایش می دهد و تعداد تخم مرغ های صدمه دیده کاهش می یابد. در یک آزمایش استفاده از پروبیوتیک در خوراک مرغ های تخم گذار باعث افزایش درصد تخم گذاری گله شده است. همچنین نتایج نشان داد که استفاده از 500 میلی گرم پروبیوتیک در یک کیلوگرم خوراک باعث افزایش متوسط وزن تخم مرغ تولیدی کل گله تا 50/21 گرم می شود. یکی از اثرات مهم مصرف پروبیوتیک افزایش استحکام و ضخامت پوسته تخم مرغ می باشد. این مسئله زمانی اهمیت بیشتری می یابد که پرنده در اوج تولید خود قرار داشته باشد و کیفیت پوسته به دلیل تولید زیاد کاهش یابد. پروبیوتیک ها بستری مناسب برای جذب کلسیم و فسفر در روده فراهم می کنند. ثابت شده است که این باکتری های پروبیوتیک ها با کاهش PH روده و افزایش کلسیم و فسفر حفاظت شده و قابل جذب، باعث جذب بیشتر این دو ماده معدنی می شوند لذا محتوای کلسیم، فسفر، کارتنوئیدها و آلبومین را در سرم خون افزایش می دهند و از دو طریق موجب کاهش کلسترول خون می شوند:
مصرف پروبیوتیک ها میزان باروری و قابلیت هچ را افزایش می دهد و علاوه بر کاهش آلودگی تخم مرغ نطفه دار کیفیت نیز بهبود می یابد. این موضوع در مزارع پرورش مرغ مادر از لحاظ اقتصادی و بهداشتی بسیار حائز اهمیت می باشد. تغذیه پروبیوتیک ها در اواخر دوره تولید سبب افزایش در تولید و کیفیت تخم مرغ می شود. علاوه بر این تغذیه این میکروارگانیسم ها در زمان تولک بری باعث افزایش تولید و کارایی در دوره بعد تخم گذاری می شود. سرعت مرگ ومیر در مرغ های تغذیه شده با پروبیوتیک ها کاهش چشمگیری می یابد. این اثر به دلیل تاثیر مطلوبی است که این میکروارگانیسم بر روی ترکیب فلور میکروبی معده حیوان می گذارد و باعث از بین رفتن پاتوژن های موجود در دستگاه گوارش و افزایش توان ایمنی بدن می شود.
سالمونلوسیس بیماری مشترک بین انسان و دام می باشد و از طریق محصولات آلوده طیور به این پاتوژن به انسان منتقل می شود علاوه بر این ابتلای طیور مخصوصا مرغ های تخم گذار و مرغ مادر به این بیماری صدمات جبران ناپذیری به واحدهای پرورش این پرندگان وارد می نماید.
تحقیقات و مطالعات متعدد نشان داده است که مصرف پروبیوتیک به میزان 500 میلی گرم در کیلوگرم خوراک بهترین اثر گذاری را دارا می باشد و مصرف بیش از این مقدار افزایش معنی داری را نشان نمی دهد. (لطفی، موحده و خطیبی بردسیری، علی،1389،اثر تغذیه پروبیوتیک درگله های مرغ مادر و تخمگذار بر تولید و کیفیت تخم مرغ،اولین همایش ملی پروبیوتیک و محصولات فراویژه،تهران،https://civilica.com/doc/168962)
شرکت زیست یار وارنا با بهره گیری از فرمولاسیون ویژه باکتری های تخصصی متناسب با نیازها و ویژگی های گله های تخمگذار، این آمادگی را دارد که با تولید بایوگیل ویژه در راستای افزایش کیفیت پوسته تخم مرغ و افزایش تولید و وزن تخم مرغ، کمک قابل توجهی به این بخش در صنعت طیور نماید.
