آیا صاحب مغازه، فروشگاه یا کارخانه هستید و کارمندانی دارید که برای شما کار می‌کنند؟ اگر اینطور است، پس می‌دانید که یک عامل حیاتی و مهم برای کسب و کارتان تأمین امنیت جانی و مالی لوازم و کارمندانتان است. آتش یک خطر جدی و غیرقابل انکار برای کسب و کارها است. با این که شما نمی‌توانید جلوی همه آتش سوزی‌ها را بگیرید، با پیاده‌سازی سیستم اطفا حریق و سیستم اعلام حریق ساختمان می‌توان برای جلوگیری از سوانح آتش سوزی و ریسک وقوع آتش در کسب و کارتان جلوگیری کنید. این دو سیستم با همدیگر تفاوت‌هایی دارند که ما در این مقاله در مورد آنها بیشتر توضیح خواهیم داد.
همانطور که از نام سیستم اعلام حریق پیداست، این سیستم اول از همه به دنبال وجود آتش در ساختمان می‌گردد و سریع آن را شناسایی می‌کند. شناسایی سریع آتش فرصت واکنش دادن به آتش سوزی و انجام اقدامات خاموشی آن را فراهم می‌کند. سیستم‌های تشخیص حریق الکترونیک به سیستم‌های هشدار در ساختمان مرتبط هستند.
همین که آنها از وجود آتش در ساختمان مطلع شوند با بوق آژیرها به ساختمان اطلاع می‌دهند که در آن آتش سوزی رخ داده است. همچنین، سیستم‌های تشخیص حریق می‌توانند به نیروهای آتش‌نشانی اطلاع بدهند که مکان آتش سوزی کجا بوده است. به این صورت، فرآیند مهار کردن آتش و فرو نشاندن آن سریع‌تر انجام می‌گیرد و زیانهای مالی و جانی هم به حداقل خواهد رسید.
سیستم تشخیص حریق از اجزای مختلفی تشکیل شده است. معمولاً این اجزا برای عملکرد خود نیاز به برق ندارند. برای مثال، لوله تشخیص پنوماتیک یکی از اجزای سیستم اعلام حریق است و در مکان‌هایی نصب می‌شود که ریسک آتش سوزی در آن بالاست. در زمان آتش سوزی این لوله باز می‌شود و محتویات مهار آتش را به داخل ساختمان منتشر می‌کند. بنابراین، کارکرد سیستم‌های تشخیص اجزای سیستم اعلام حریق مجزا از همدیگر است.
اجزای سیستم اطفا حریق خانگی به طوری طراحی شده‌اند که بتوانند از جان افراد داخل ساختمان و اموال موجود در آن محافظت کنند. معمولاً آنها این کار را با ارائه راه‌های فرار از ساختمان در زمان آتش سوزی و مهار کردن آتش انجام می‌دهند. همه این اقدامات در راستای این هستند که خسارات وارد شده به اموال به حداقل برسند و از جان افراد ساکن در ساختمان در این زمان محافظت شود.
انواع سیستم اطفا حریق به دو مقوله اصلی تقسیم می‌شوند. یکی از آنها سیستم اطفا حریق فعال است. سیستم‌های اطفا حریق فعال نقش فعالی در مهار کردن آتش و اطلاع‌رسانی ساکنان برای آتش سوزی در ساختمان دارند. سیستم اطفا حریق فعال دارای اسپرینکلرهایی هستند که برای مهار کردن آتش باز و بسته می‌شوند.
از سوی دیگر، سیستم اطفای حریق غیرفعال نقش پس‌زمینه‌ای در محافظت از ساختمان و ساکنین و لوازم آن دارد. سیستم‌های غیرفعال حریق بر سازه‌های ساختمانی مثل دیوارها و تکیه گاه پیاده سازی می‌شوند. نقش این سیستم‌ها کم کردن ریسک آتش سوزی و جلوگیری از انتشار آتش در ساختمان است. به طور کلی، اطفا حریق غیرفعال سیستم حفاظت یکپارچه و جامع‌تری در ساختمان را ارائه می‌دهد.
یکی از کارکردهای هوشمندانه تجهیزات اطفا حریق برای جلوگیری از سرایت آتش نصب کردن درب‌های ضد حریق، دیوارها و موانع اصلی است. همچنین، تابلوهایی در سیستم‌های اطفا حریق وجود دارند که می‌توانند در صورت آتش سوزی گرمای آتش را جذب کنند. این جذب گرما باعث می‌شود که آتش به مناطق دیگر ساختمان سرایت نکند و فقط به همان منطقه محدود شود که در مهار کردن آتش یک کارکرد خیلی مهم است.
در زمان آتش سوزی، محافظت از سازه‌های نگهدارنده کار مهمی است، چون به حداقل رساندن آسیب به ساختمان کمک زیادی می‌کند. یکی از مواد کاربردی برای این کار آماسه است. آماسه ماده‌ای است که در واکنش به آتش حجمش بیشتر و چگالی‌اش کمتر می‌شود.
در صورتی که درجه حرارت محیط به بیش از ۵۰۰ درجه سانتیگراد برسد آماسه انبساط پیدا می‌کند. در ساختمان آماسه را روی سازه‌های نگهدارنده ساختمان اعمال می‌کنند. در صورت آتش سوزی آماسه منبسط می‌شود و یک لایه محافظتی روی سازه‌ها را تشکیل می‌دهد که می‌تواند تا دو ساعت در برابر گرمای آتش مقاومت کند. این به ساکنان ساختمان اجازه می‌دهد تا ساختمان را تخلیه کنند و رساندن آسیب به ساختمان را را کمتر هم می‌کند.
هدف اصلی سیستم اطفا حریق فرونشاندن و مهار آتش در کمترین زمان ممکن است. سیستم‌های اطفا حریق با استفاده از عوامل مهار آتش مثل آب، فوم و مواد شیمیایی می‌توانند آتش را مهار کنند. سیستم اطفا حریق می‌تواند حرارت بالا، دود و آتش را تشخیص و در کمترین زمان ممکن به آن واکنش نشان دهد.
از سوی دیگر، عملکرد اصلی سیستم‌های اعلام حریق شناسایی آتش سوزی و هشدار دادن به اهالی ساختمان است. در سیستم‌های الکترونیکی اعلام حریق، این سیستم‌ها به دستگاه‌های هشدار و سیستم اعلام حریق متصل هستند.
به این صورت، اعلام حریق می‌تواند اطلاع رسانی و مهار آتش را انجام دهد. سیستم‌های الکترونیکی اطفا حریق بعد از داده شدن هشدار، عوامل مهار آتش را منتشر می‌کنند. همه سیستم‌های اطفا حریق اتوماتیک نیستند و برای مدیریت و کنترل، برخی از آنها باید به صورت دستی فعال یا غیر فعال شوند.
در زمان آتش سوزی، سیستم حفاظت در برابر آتش در ساختمان مراحل و فرایندی را طی می‌کند. می‌توان گفت اولین مرحله آن تشخیص و شناسایی و آخرین مرحله آن مهار آتش است. بسته به نوع سیستم اطفا حریقی که شما می‌گیرید، می‌توانید اقدامات پیشگیرانه‌ای را هم در ساختمان خود اعمال کنید. در کل، اعلام حریق و اطفا حریق با مراحل مختلف حفاظت از آتش در ساختمان مرتبط هستند.
سیستم اعلام حریق اول از همه اعلام آتش می‌کند. این کار باعث تخلیه ساکنان و باعث آسیب رساندن حداقلی در ساختمان می‌شود. اطفا حریق هم وظیفه انجام مراحل نهایی یعنی مهار کردن آتش در ساختمان را بر عهده دارد. همان طور که می‌بینید، اهداف و عملکردهای این دو سیستم و روال حفاظت آنها در برابر آتش در ساختمان از همدیگر متفاوت هستند.
