دیگ بخار مجموعه ای از لوله‌ها است که از آنها جهت انتقال حرارت تولیدی توسط احتراق به سیال بهره گیری می گردد، حقیقتاً کاربرد دیگ بخار تولید آب داغ یا بخار آب است، این آب داغ یا بخار فشرده می گردد و می توان از آن بمنظور گرمایش و تولید توان استفاده نمود.
جهت تحقق عملیات فوق نیاز به انرژی و حرارت است که این حرارت می‌تواند توسط احتراق سوخت‌ها، انرژی برق یا انرژی هسته‌ای اجرا گردد.
بطور معمول دیگ بخار در صنایع مختلف از قبیل نیروگاه، کارخانجات، پتروشیمی، هتل ها، رستوران ها، مرغداری و گلخانه ها، صنایع غذایی و ... کاربرد دارد.
تعریف کلی دیگ بخار:
اگر بخواهیم دیگ بخار را بطور کلی تعریف کنیم باید گفت دیگ بخار وسیله ای است که در آن سیال عامل که اصولاً آب است گرم می شود و به نقطه ی جوش می رسد، دیگ بخار یک مخزن تحت فشار بوده که سیال در آن به سطح حرارت دلخواه می رسد.
از مکان های دیگری که دیگ بخار الزامی است می توان به کارخانجات صنعتی، ساختمان ها، بیمارستان ها، سونای بخار، بتن سازی، کارواش، کشت قارچ و ... اشاره کرد.
قصد ما از تولید دیگ بخار، تامین بخار و آبگرم مورد نیاز مصرف کنندگان است. سیال خروجی بویلر برای استفاده های مختلف از قبیل تولید برق، گرمایش محیط، رطوبت دهی به محیط و ... به تولید رسیده است.
به بیانی دیگر می توان ذکر کرد که دیگ بخار از تجهیزات تاسیساتی محسوب می شود که وظیفه اصلی آن گرم کردن یک سیال برای مصارف مختلف است. دیگ بخار و دیگ آب گرم از گونه های مختلف دیگ ها محسوب می شوند.
طراحی و پیاده سازی بویلرهای واترتیوب و فایرتیوب بدلیل افزایش فشار و خطرات ناشی از ساخت و استفاده نامناسب از آنها، باید برطبق استانداردهای ویژه صورت گیرد که این شرکت سعی بر این داشته که در تولید دیگ بخار از استانداردهای معتبر جهانی بهره گیری نماید تا خطر به حداقل میزان ممکن برسد.
بخش داخلی دیگ بخار از دو قسمت آتش و آب متشکل است که سطح حرارتی آن را آتش فراگرفته است، در تولید قسمت درونی دیگ بخار از آلیاژهای آهنی استفاده شده که این دیگ را از سایر محصولات مشابه متمایز نموده است.
جنس دیگ بخار در دو حالت فولادی و چدنی قابل تولید بوده که نوع چدنی مناسب محیط‌هایی است که به تولید بخار با فشار بالا نیاز نمی باشد؛ حقیقتاً دیگ بخار براساس خصوصیات مخازن تحت فشار عمل می کند.
از لحاظ ساختاری دیگ بخار به دو دسته فایرتیوپ و واترتیوپ تقسیم شده است، دیگ بخار جزو اصلی ترین سیستم‌های گرمایشی به شمار می رود که بخار را جهت بهره گیری در صنایع و بسیاری از سیستم‌های تهویه مطبوع تولید می نماید.
انواع دیگ بخار:
· دیگ بخار عمودی
· دیگ بخار افقی
اجزای تشکیل دهنده دیگ بخار:
· بدنه
· شاسي
· شبكه
· كوره یا آتشخانه
· و لوله آتشخوار
مدل‌های مختلف دیگ بخار برحسب لوله:
· دیگ بخار واترتیوب یا لوله آبی
· دیگ بخار فایرتیوب یا لوله آتشی
تعریف دیگ بخار پر فشار:
معمولاً به دیگ هایی که از قابلیت تولید بخار آب با فشار بالا برخوردارند، دیگ بخار پرفشار می گویند و دیگ‌های کوچک پرفشار از دسته دیگ‌های کوچک محسوب می شوند. دیگ بخار استاندارد
