اگر بخواهیم تعریف دقیق و کاملی از یک تفریح داشته باشیم به این جمله می‌رسیم:
تفریح از فعالیت‌های مطبوع و لذت‌بخشی تشکیل شده که در هر زمان و مکانی، البته با سنجیدن شرایط ، حفظ آداب و معاشرت و قوانین محیطی، باعث آرامش و شادی می‌گردد .
تفریح چیزی است که با هر کیفیتی و از هر جنسی که باشد باید به شما احساس نشاط و فرح بدهد. تفریح مربوط به اوقات فراغت نیست و در زمان کار نیز از می‌توان از برخی تفریح‌ها البته در چهارچوب قوانین محل کار برای افزایش انرژی و انگیزه استفاده نمود.
بهتر است همین ابتدا یک مورد را با هم بررسی کنیم. برخی بر این باورند که به تفریح علاقه‌مند هستند و برخی نه. تفریح موردی نیست که بتوان با آن به صورت دلخواه برخورد کرد. تفریح یک نیاز است و می‌بایست بطور متعادل، در برنامه زندگی ما وجود داشته باشد. اینکه تفریحات شما برنامه‌ریزی شده باشند و یا به صورت غیر برنامه‌ریزی شده به اجرا دربیایند در اختیار شما و مربوط به باورهای شما است. اما میزان حضور آن در زندگی شما باید به حد تعادل و یا بیشتر از آن باشد.
هر چه میزان تفریحات شما بیشتر باشد لذت شما از زندگی بیشتر و میزان کارایی شما در هنگام کار و فعالیت بیشتر است. تفریح تنها بخشی از زندگی است که کمی بیشتر از حد تعادل را می‌توان در آن پذیرفت و اجرا کرد. به این شرط که در هیچ یک از ۸ حیطه زندگی که در آن تعین هدف کرده و سیستم ساخته‌اید، مثل خانواده، معنویات، کسب و کار، سلامتی و … احساس کاستی یا کم‌کاری نکنید. چرا که این احساس به زودی از شادی شما خواهد کاست.
باور غلط: در گذشته و در فرهنگ‌های ریاضتی دنیا، برخی به دلایل تربیتی و تجربی، تفریح را به معنای لاابالیگری و بی‌بندوباری، بی‌کارگی و اتلاف وقت، آلوده شدن به پلیدی‌ها یا ایجاد بدبختی و سیه‌روزی می‌دانستند و با مفهوم علمی تفریح آشنا نبودند که البته امروزه تعداد آنها تقریبا نزدیک به صفر است.
تفریحات به انواع مختلفی دسته بندی می‌شوند اما به طور کلی اکثر اصول روانشناسی تفریحات را به دو گروه تقسیم بندی می‌کنند:
در تفریح فعال برای رسیدن به نشاط و آرامش، انرژی جسمی ( مثل بازی‌های گروهی یا حرکتی) یا انرژی روحی صرف می‌کنیم. و بعضی اوقات برای تفریحمان انرژی ذهنی می‌گذاریم. مثلاً وقتی کتاب می‌خوانیم، جدول یا پازل حل می‌کنیم و یا نقاشی می‌کشیم در حال صرف انرژی ذهنی هستیم. به هر حال تفریح‌های فعال همیشه با حرکت یا هیجان همراه هستند.
برخلاف تفریح فعال، در تفریح منفعل انرژی جسمی یا ذهنی زیادی صرف نمی‌کنیم. واضح‌ترین نمونه تفریح منفعل، تماشای تلویزیون است البته به هر حال موقع تماشای تلویزیون فعالیت ذهنی می‌کنیم، اما هر چه برنامه‌ای که تماشا می‌کنیم عامه پسندتر باشد، کمتر ذهن ما را درگیر می‌کند. در تفریح منفعلانه بیشتر از اینکه مختار باشیم، تسلیم هستیم. تسلیم برنامه‌ای که در حال پخش است و ما در تعیین و تغییر محتوای آن هیچ نقشی نداریم. ترکیبی از تفریح فعال و منفعل، بگونه‌ای که تفریح فعالانه از تفریح منفعلانه بیشتر باشد، سالم‌ترین الگوی پیشنهادی برای تفریح است.
برای دیدن جدول تفریحات سالم به مجله بنیانگذار مراجعه کنید.
