یکی از مطالب مهم و البته پرطرفدار در وبسایتها و مجلات توسعه فردی، مسئله هدف گذاری است. در وب سایتهای مختلفی از جمله وب سایت بنیانگذار درباره هدف، هدفگذاری، مزیتها و اهمیت هدفگذاری و غیره، مطالب زیادی وجود دارد. از طرف دیگر همه ما دوست داریم افراد موفق و تاثیرگذاری باشیم، برای همین مطالبی از این دست را دنبال میکنیم. اما با این همه زمانی که میخواهیم دست به قلم شده و اهدافمان را تعیین و برنامه ریزی کنیم، دچار سردرگمی میشویم، چرا؟ شاید مشکل اصلی ما در تعیین هدف است.
اگر این مرتبه هم دست به قلم شدهاید که برای روزها، ماهها ویا سالهای آینده برنامه ریزی کنید، توصیه میکنم دست نگه دارید و ابتدا مقاله هدفگذاری به سبک VARPE را بخوانید.
تعیین هدف به ما یک تصویر بلند مدت و انگیزه کوتاه مدت میدهد. هدفگذاری به ما کمک میکند امکانات، مهارتها و دانش خود را در جهت رسیدن به هدف متمرکز کنیم، همچنین فعالیتهایی که قبلا برایمان بیارزش و بی معنی بودند، در جهت دستیابی به هدف معنا و ارزش جدیدی پیدا کرده و البته در آنها به پیشرفت قابل ملاحظهای هم برسیم. یکی دیگر از مزایای هدفگذاری این است که اعتماد به نفسمان افزایش مییابد، چرا که تواناییها و شایستگیهای خود را در بدست آوردن یک هدف به وضوح خواهیم دید.
تا به امروز در چند دوره هدفگذاری شرکت کردهاید؟ چند کتاب یا مقاله درباره هدفگذاری خواندهاید؟ چقدر در رابطه با تعیین هدف، برنامه ریزی و دستیابی به هدف موفق عمل کردهاید؟ چرا با وجود اشتیاقی که در تعیین هدف داشتهایم، اما بعد از مدت کمی هدفمان را رها میکنیم؟
قبل از شروع به هدفگذاری، باید در نظر بگیریم که ارزشها و رسالت شخصی ما چه هستند؟ میخواهیم به چه دستاوردی برسیم؟ بعد از اینکه اهدافمان را مشخص کردیم باید نسبت به آن هدف متعهد باشیم. اهدافمان را مینویسیم تا ملموس شوند. سپس مراحلی که برای محقق کردن هدف لازم است را برنامه ریزی میکنیم. و با گذر از هر مرحله آن را تیک میزنیم.
تعیین هدف، یک فرآیند لازم و قدرتمند برای تفکر درباره آینده آرمانی خودمان و دادن انگیزه به خودمان برای تبدیل تصورمان از آینده به حقیقت است.
فرآیند هدفگذاری به ما کمک میکند که تصمیم بگیریم در زندگی به چه جایگاهی میخواهیم برسیم، چه دستاوردهایی داشته باشیم و تلاشهای خود را بر روی چه فعالیتهایی متمرکز کنیم.
در هدفگذاری دو نکته مهم وجود دارد:
1-تعیین هدف و شیوه هدفگذاری امری کاملا شخصی است. ما نمیتوانیم از اهداف، شیوه هدفگذاری و سبک برنامه ریزی دیگران تقلید کنیم. اولا به این دلیل که اهداف متعلق به شخص دیگری است، و بر اساس ارزشها، روحیات و رسالتهای فردی آن شخص تعیین شده است. دوما برنامه رسیدن به هدف بر اساس شخصیت و سبک زندگی او طراحی شده است.
2-تا شروع نکنیم و برنامه رسیدن به هدف را اجرا نکنیم، عملا در هدفگذاری به موفقیت نخواهیم رسید.
تا اینجا به این نتیجه رسیدیم یکی از فاکتورهایی که یک هدف را قابل دستیابی مینماید، این است که اهداف باید بر اساس ارزشهای ما در زندگی، تعیین شوند. هدفی که با ارزشهای ما مطابقت نداشته باشد، نمیتواند احساسی که منجر به رضایت درونی ما میگردد را بوجود آورد، به همین خاطر با وجود دستیابی به آن هدف احساس خوبی نداریم.
سبک هدفگذاری VARPE یک استراتژی است که به ما کمک میکند اهدافمان را بر اساس ارزشهایی که در زندگی داریم تعیین کنیم.
یک هدف VARPE چه ویژگیهایی دارد؟
1-ارزش (Value)
چرا Value؟ واژه Value معرف مفاهیم و ارزشهایی است که مورد قبول همه مردم جهان است. ارزشهایی نظیر صداقت، نوع دوستی، مهربانی و……
ارزشها خواسته عمیق قلبی ما هستند. ارزشها تعریف میکنند میخواهیم چگونه انسانی باشیم و چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنیم؟ ارزشها اقدامات یا کیفیت اقدامات ما هستند. ما ارزشها را آزادانه و بر اساس خواسته قلبی خودمان تعیین میکنیم و مسیر زندگی خود را هم بر اساس آنها هدایت میکنیم.
ارزش به زبان ساده یعنی چه کاری از نظر من خوب است؟ و چگونه انجام دادن کار مورد پسند من است؟
تعیین هدف در راستای ارزشها
ابتدا با توضیح کوتاهی تفاوت ارزش و هدف را مشخص میکنیم. هدف چیزهایی هستند که میخواهیم به دست بیاوریم و منظورمان از ارزشها این است که چگونه رفتاری میخواهیم داشته باشیم.
بنابراین اگر هدفی که تعیین میکنیم خواسته قلبی ما نبوده و با ارزشهای ما متضاد باشد به احتمال زیاد به آن نخواهیم رسید. یا اگر به این هدف دست پیدا کردیم، برای مدت کوتاهی از آن لذت میبریم و بعد از آن منتظر هدف بعدی هستیم.
در سبک هدفگذاری VARPE ابتدا باید آنچه در زندگی برای ما ارزش تلقی میشود، مشخص گردد. باورهایی که انگیزه رفتار و اعمال ما هستند. استخراج این ارزشها در سبک VARPE بواسطه تمرینها و تکنیکهای انجام میگردد که در دوره هدفگذاری به سبک VARPE به هنرجو آموزش داده میشود.
2- ایدهها و آرزوها (Ambition)
چرا Ambition؟ این واژه به معنای ایدهها و آرزوهای جاه طلبانه است. در سبک VARPE با این دسته از آرزوها و ایدهها سر و کار داریم.
همه ما نیاز داریم در زندگی پیشرفت کنیم، همه آرزوهایی در سر داریم که دوست داریم به آنها دست پیدا کنیم. گاهی این آرزوها کوچک و گاهی جاه طلبانه و بزرگ است.
در سبک هدفگذاری VARPE با جاه طلبی تمام و با استفاده از تکنیک طوفان فکری، تمام ایدهها و آرزوهایمان را مشخص و سپس دستهبندی میکنیم. طوفان فکری شامل سوالات دهگانه و سبد آرزوها است. این دو مورد کمک میکنند بتوانیم تما ایدهها و آرزوهایی که برای آینده خود داریم بدون اینکه آیا قابل دستیابی هستند یا خیر به رشته تحریر درآوریم.
3-بازنگری (Review)
در این مرحله تمام ایدهها و آرزوهایی که در مرحله قبل نوشتهایم را بازنگری میکنیم. ابتدا این بازنگری و بررسی، بر اساس ویژگیهای یک هدف ایدهآل صورت میگیرد. ویژگیهای یک هدف ایدهآل در سبک VARPE دو برابر ویژگیهای هدفگذاری اسمارت و البته بسیار موشکافانه هستند. همین ویژگی هدفگذاری به سبک VARPE باعث میشود، اهداف استخراجی ایدهآل باشند.
4-اهداف (Purpose)
در این مرحله اهدافی که در مرحله بازنگری استخراج شدهاند دسته بندی میشوند. اهداف اصلی و فرعی مشخص میگردند. و در نهایت هدف اصلی ما در زندگی مشخص میشود.
پس از مشخص شدن اهداف اصلی و فرعی، برای هدف اصلی برنامه ریزی میکنیم و برای اهداف فرعی عادت و سیستم طراحی میگردد.
5-اقدام (Effort)
آخرین مرحله در سبک هدفگذاری VARPE مرحله اقدام است. در این مرحله برای رسیدن به هدف، برنامه ریزی لازم را انجام میدهیم. ویژگی برنامه ریزی در هدفگذاری VARPE به شکلی است که حتی اگر زمانی خسته شدیم، برنامه بطور خودکار ما را به سمت هدف ببرد.