تا حالا حتما پیش آمده از موضوعی خشمگین و عصبانی شده باشی و در اثر خشم شروع به پرخاشگری نسبت به نزدیکان یا اطرافیان خودت کرده باشی؟ تا حالا شده به دیوار مشت بزنی! یا محکم درب را بسته باشی!
تا به حال از خودت پرسیده‌ای چطور می‌تونی خشم و عصبانیت خودت رو کنترل کنی؟
اول باید بدونی خشم و عصبانیت دو مقوله کاملا متفاوت هستند. خشم احساسی است که به دلایل مختلف در ما بوجود می‌آید، اما عصبانیت یکی از راه‌های بروز خشم است. در واقع خشم هیچ نمایش بیرونی ندارد، عصبانیت نمایش بیرونی این احساس است. از آنجائی که احساس خشم و عصبانیت ناشی از آن ممکن است موجب پیامدهای ناگوار برای نوجوانان گردد، لازم است هم والدین و هم نوجوانان با پدیده خشم و چگونگی کنترل خشم در نوجوانان آشنا باشند.
خشم همانطور که گفتیم یکی از حالات و احساسات درونی ما و یک پدیده کاملا طبیعی است، که ما نباید اجازه دهیم از کنترل‌مان خارج شود. اگر نتوانیم خشم خود را کنترل کنیم، ممکن است صدمات جبران ناپذیری هم به خود و هم به اطرافیان‌مان وارد کنیم.
احساس خشم زمانی در ما پدید می‌آید که احساس کنیم حقی از ما ضایع گردیده یا به آنچه می‌خواستیم نرسیده‌ایم. خشم انرژی است که یک باره به سمت ما هجوم می‌آورد. زمانی که در وجودمان احساس خشم داریم، می‌خواهیم به هر طریقی شده است این انرژی را از بدن خود تخلیه و این احساس را از خود دور کنیم. افراد به شیوه‌های مختلف سعی می‌کنند این انرژی را از بدن خود خارج کنند، بعضی از افراد شروع به پرخاشگری می‌کنند و حتی ممکن است الفاظ زشت و رکیک بر زبان بیاورند، برخی به وسایل آسیب می‌زنند، برخی به در و دیوار مشت می‌زنند، به هر حال هر فرد به طریقی سعی می‌کند این احساس را در خود کاهش دهد.
ر این میان آنچه مهم است که در زمان خشم که همراه با عصبانیت خود را بروز می‌دهد بتوانیم خشم خود را کنترل کنیم، چرا که یک رفتار ناگهانی از روی عصبانیت حتما مشکل را بدتر می‌کند.
تغییرات جسمی، روانی دوران بلوغ، زمینه‌ساز بسیاری از ناهنجاری‌ها و رفتارهای آسیب زا مانند خشم در نوجوانان می‌شود. زود رنج بودن، عصبانی شدن از بسیاری مسائل حتی مسائل جزئی و پیش پا افتاده، بروز خشم نسبت به مسائل یا هیجان‌های نامتعارف از ویژگی‌های رفتاری دوران نوجوانی است. نکته مهم در این میان سبک تربیتی والدین است که اثر مهمی در خشم و کنترل خشم نوجوانان دارد.
ویژگی‌های جسمانی، عاطفی و شناختی از جمله علت‌های ایجاد خشم در نوجوانان هستند که نقش‌های مختلفی را در بروز خشم در سنین نوجوانانی و دوران بلوغ ایفا می‌کنند.
ایجاد تغییرات و تجربه کردن حالات و ویژگی‌های متفاوت و اساسی در دوران نوجوانی در بروز خشم در نوجوانان نقش بسیار زیادی دارند.
تغییرات جسمانی: مربوط به بروز ویژگی‌های جنسی اولیه، تغییرات هورمونی، دردهای عضلانی و غیره.
تغییرات شناختی: مربوط به هویت‌یابی نوجوان، تمایل به قدرت و استقلال، توانایی استدلال، نحوه تفکر، مسئولیت پذیری و غیره.
تغییرات اجتماعی: تمایل نوجوان به عضویت در گروه‌های مختلف همسالان، کسب تجربه. نوجوانان تمایل به کسب موقعیت اجتماعی و قدرت هستند و اگر در راه رسیدن به این موارد، مانعی وجود داشته باشد، با خشم برخورد خواهند کرد.
تغییرات عاطفی: در برخی از نوجوانان کم رویی، تمایل به انزوا و دوری از جمع، خجالت، شیوه‌های غلط در ابراز احساسات و در برخی دیگر تمایل شدید به بودن در جمع، رویاپردازی و هیجانات شدید بوجود می‌آید. حساس و زود رنج بودن از صفات مشترک اغلب نوجوانان است که به طبع بروز خشم در نوجوانان را هم تسهیل می‌کند.
تصور کن در حال مطالعه کردن هستی، برادر کوچکترت در حال بازی و سر و صدا کردن است. واکنش تو چیست؟ این احساس در تو بوجود می‌آید که هیچکس به خواسته تو برای داشتن آرامش هنگام مطالعه یا درس خواندن اهمیت نمی‌دهد. حس خشم در تو بوجود می‌آید، شروع به پرخاشگری و فریاد زدن می‌کنی. حتی ممکن است او را کتک بزنی. عصبانیت، همان فریاد زدن یا کتک زدن برادر است. وسیله‌ای بد، برای هدفی خوب که همان تخلیه خشم است.
