🧠 ذهن شما می‌تونه مثل جسمتون خسته بشه؛ در حدی که حتی از انجام یک کار ساده مثل انتخاب بین خوردن پیتزا یا قورمه‌سبزی عاجز بمونه. به این حالت، فرسودگی ذهنی گفته میشه که توی انگلیسی به اون Mental exhaustion یا Mental fatigue گفته میشه.
🏃 یک دوی ماراتن رو تصور کنید، شما بعد از دو ماراتن نفس‌گیر به پاهاتون اجازه می‌دید که استراحت کنن؛ ولی به مغزتون توی یک زمان طولانی که در معرض استرس‌های شدید ذهنی قرار گرفته، این اجازه رو نمی‌دید.
🤔 فرسودگی ذهنی چیه؟
فرسودگی روانی رو میشه یک احساس خستگی مفرط دونست، یک حالت مزمن استرس و خستگی که به‌دلیل فعالیت شدید مغزی مداوم، به مغز شما تحمیل میشه. توی خستگی جسمی، عضلات شما خسته میشن؛ اما ذهن شما می‌تونه این خستگی رو بچشه تا جایی که به فرسودگی برسه.
⁉️ برای اینکه بهتر با این مفهوم آشنا بشید، سوالات زیر و از خودتون بپرسید:
📝 علائم خستگی ذهنی چیه؟
- احساس خستگی حتی بعد از یک استراحت شبانه کامل
- مشکلات در خواب
- تلاش بیشتر برای انجام کارهای روزمره
- بی‌حالی و خستگی جسمی
- پراکندگی افکار
- مشکل‌داشتن در حفظ‌کردن و یادآوری مطالب
- احساس ناراحتی و نگرانی بیش از اندازه
- احساس بی‌هدفی در زندگی
- حس غرق‌شدگی، حس درماندگی
- اضطراب همراه با غم
- افزایش تحریک‌پذیری و بدخلقی
- به‌راحتی عصبانی‌شدن از دیگران و بدبینی
- بی‌انگیزگی و بی‌علاقگی
- ناراحتی گوارشی و تغییر در اشتها
- فشار خون بالا و تپش قلب
- افسردگی
- سردرد یا سرگیجه
- درد عضلات
- افکار خودکشی
- بلاتکلیفی
- کناره‌گیری از مردم
- لغو برنامه‌ها و به تعویق‌انداختن کارها
- تعامل کمتر با عزیزان
- عدم رعایت مهلت‌های کاری
🤯 استرس در مقابل خستگی ذهنی
در خستگی ذهنی و استرس مزمن وقتی که شما با یک چالش یا مجموعه‌ای از چالش‌ها مواجه می‌شید، پاسخ استرس، بدن شما رو فعال می‌کنه. سطح کورتیزول همچنان بالا می‌مونه و در نهایت سطح بیش از حد کورتیزول می‌تونه فرایندهای طبیعی بدن مثل خواب، هضم غذا، عملکرد سیستم ایمنی رو دچار تداخل کنه.
✅ چطوری می‌تونیم خستگی ذهنی و کنترل کنیم؟
راهی که کمک می‌کنه شما خستگی ذهنی و مدیریت کنید تغییر سبک زندگی هست. سبک زندگی شامل چند بخش میشه که باید تمام بخش‌هارو در نظر بگیرید.
مثل: تغذیه، خواب، ارتباطات، زمان‌های کاری، اوقات فراغت. نیازه که در تمام این بخش‌ها به صورت کامل برنامه‌ریزی کنید که تغییرات اساسی و ایراداتی که در این بخش‌ها وجود داره رو تغییر بدید.
برای برخی از افاد خستگی ذهنی به‌قدری شدت پیدا کرده که ممکنه این راهکارهای عمومی کارساز نباشه و حتماً باید با درمانگر صحبت کنند.
مثلاً اگر فردی هستید که شب‌ها دیر می‌خوابه، نیازه ساعت خوابتون اصلاح کنید، اگر فردی هستید که روزانه زمان زیادی در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنید، نیازه این عادت رو با عادت دیگه مثل مطالعه کردن جایگزین کنید، اگر با افرادی ارتباط دارید که سبک زندگی سالمی ندارن و روی زندگی شما اثر می‌ذارن نیاهز ارتباطتتون با این افراد یا قطع کنید یا به حداقل برسونید. اگر بیش از اندازه در طول روز کار می‌کنید و زمانی و به استراحت اختصاص نمی‌دید، نیازه هم روزانه استراحت‌های کوتاه داشته باشید هم یک روز کلاً به عنوان روز تعطیل در نظر بگیرید (مثلاً جمعه‌ها) یا اگر کارهای نیمه تمام دارید و از انجام دادنشون خودداری می‌کنید، باید روی عاداتی که در طول روز دارید تمرکز کنید، عادت‌ها رو اصلاح کنید و بعد یک مهلت زمانی برای انجام هر کار در نظر بگیرید که توی اون بازه زمانی انجامش بدید.
📚 booklove | بوک لاو Telegram Channel: @booklove_blog
